'90% AI sẽ biến mất 5-10 năm tới, bạo chi kiểu OpenAI, Meta không phải công thức chiến thắng'

Ông Wang Jian, nhà sáng lập Alibaba Cloud (hay Alicloud), cho rằng vấn đề là OpenAI, vốn được ca ngợi vì đã đưa AI đến với đại chúng, lại tạo ra một cách hiểu lệch lạc về những gì AI thật sự có thể làm được. Alibaba Cloud là đơn vị điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI) của gã khổng lồ công nghệ Alibaba (Trung Quốc).

Trong cuộc phỏng vấn với kênh Bloomberg Television, Wang Jian cho biết: “OpenAI đã khơi gợi trí tưởng tượng đại chúng về chatbot, nhưng trên thực tế, ứng dụng của AI còn vượt xa điều đó. Các nhà phát triển cần phải vượt qua sự ồn ào hiện tại và suy nghĩ sáng tạo hơn về ứng dụng AI nếu muốn thúc đẩy giai đoạn phát triển tiếp theo của công nghệ này”.

Từng xây dựng nên Alibaba Cloud (mảng kinh doanh hiện lớn thứ hai của Alibaba) từ con số 0 vào năm 2009, Wang Jian cho rằng: “Tôi nghĩ có lẽ 90% AI mà nhiều người đang nói đến sẽ biến mất trong vòng 5 hoặc 10 năm tới, vì đó không thực sự là bản chất của công nghệ này. Song điều này không tệ vì sẽ giúp chúng ta khám phá thêm”.

Ông Wang Jian cho rằng OpenAI tạo ra một cách hiểu lệch lạc về những gì AI thật sự có thể làm được - Ảnh: Bloomberg

Wang Jian, chuyên gia khoa học máy tính từng gây dựng danh tiếng tại Microsoft Research Asia trước khi gia nhập Alibaba, rất hiểu tầm quan trọng của tư duy đột phá. Microsoft Research Asia là trung tâm nghiên cứu hàng đầu của Microsoft tại khu vực châu Á, một trong những viện nghiên cứu AI và khoa học máy tính nổi bật nhất thế giới.

Ngay sau khi về Alibaba, Wang Jian đã đề xuất với nhà đồng sáng lập Jack Ma về ý tưởng phát triển mảng điện toán. Khi ấy, ông thừa nhận mình rất lo lắng vì không có đề án kinh doanh cụ thể nào và cũng không có mô hình hay số liệu trình bày, chỉ đơn giản là niềm tin rằng nhu cầu về điện toán sẽ bùng nổ trong tương lai. Thực tế đã chứng minh Wang Jian đúng.

Alibaba Cloud hiện là một mảng kinh doanh trị giá 16 tỉ USD. Không chỉ hỗ trợ cho hoạt động thương mại điện tử và logistics toàn cầu của gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, Alibaba Cloud còn khai sinh ra dòng mô hình ngôn ngữ lớn Qwen, được đánh giá sánh ngang với sản phẩm DeepSeek và các đối thủ Mỹ như OpenAI hay Google.

Alibaba hiện dốc toàn lực vào AI, tham gia cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) - dạng AI có năng lực ngang hay vượt trội con người.

“Bạo chi kiểu Meta Platforms và OpenAI không phải là công thức chiến thắng”

Các công ty Mỹ và Trung Quốc đang đổ hàng tỉ USD để phát triển một công nghệ có tiềm năng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, về dài hạn sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực địa chính trị. Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã ký các lệnh hành pháp như một lời kêu gọi hành động, nhằm đảm bảo những công ty như OpenAI và Google bảo vệ vị thế dẫn đầu của nước này trong kỷ nguyên hậu ChatGPT.

Wang Jian không bình luận trực tiếp về cuộc cạnh tranh toàn cầu đó. Tuy nhiên, ông có những lời nhận xét rõ ràng về cách các công ty như OpenAI hay Meta Platforms đã bạo chi vào lĩnh vực AI, kể cả việc chiêu mộ các kỹ sư tài năng với mức lương ngang siêu sao thể thao.

“Những gì đang diễn ra ở Thung lũng Silicon không phải là công thức chiến thắng. Điều cốt lõi thật sự là đổi mới. Ở giai đoạn đầu của đổi mới, tôi không nghĩ nhân tài là vấn đề lớn, vì điều bạn cần chỉ là người phù hợp, chứ không nhất thiết phải là người đắt giá”, nhà sáng lập Alibaba Cloud nhận xét.

Nhìn lại gần hai thập kỷ trước, Wang Jian thừa nhận ông không ngờ cuộc cách mạng AI hiện tại lại đến sớm như vậy. Tất cả những gì ông hình dung khi đó chỉ là điện toán sẽ trở nên quan trọng như điện hay dầu mỏ. Điều đó sẽ vẫn như vậy trong ít nhất vài thập kỷ.

Với Trung Quốc, Wang Jian tin chắc quốc gia này sẽ vẫn là trung tâm đổi mới hàng đầu thế giới, một phần vì đây là một trong những “phòng thí nghiệm công nghệ” lớn nhất toàn cầu.

“Đó là nơi thử nghiệm cho cá công nghệ mới. Nhiều người ở đây cực kỳ say mê công nghệ. Họ đang làm rất nhiều điều khác biệt”, Wang Jian lý giải.

Wang Jian hiện là Giám đốc Zhejiang Lab (Phòng thí nghiệm Chiết Giang), dẫn dắt các chương trình nghiên cứu AI tiên tiến, phát triển hạ tầng trí tuệ kỹ thuật số và các ứng dụng như City Brain - hệ thống quản lý thành phố thông minh dựa trên AI.

Zhejiang Lab là viện nghiên cứu công nghệ cao cấp quốc gia tại Trung Quốc, được thành lập với mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới khoa học và công nghệ đẳng cấp thế giới, đặc biệt trong các lĩnh vực như AI, khoa học dữ liệu lớn, điện toán đám mây, hạ tầng số, mạng thế hệ tiếp theo, khoa học hệ thống thông minh.

Alibaba nâng cấp mô hình Qwen3, vượt OpenAI lẫn DeepSeek về giải toán và lập trình

Gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc hôm 22.7 đã công bố phiên bản nâng cấp cho dòng mô hình ngôn ngữ lớn thế hệ thứ ba Qwen3, với một thành viên đạt điểm số cao hơn trong các bài kiểm tra toán học và lập trình so với sản phẩm của OpenAI và DeepSeek.

Mô hình mã nguồn mở mới là Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8, đạt “những cải tiến đáng kể về năng lực tổng quát, gồm khả năng làm theo hướng dẫn, suy luận logic, hiểu văn bản, toán học, khoa học, lập trình và sử dụng công cụ”, theo cập nhật hôm 22.7 trên HuggingFace và ModelScope.

Hugging Face là nền tảng phát triển AI nổi tiếng thế giới, đặc biệt tập trung vào xử lý ngôn ngữ tự nhiên và học máy.

ModelScope là nền tảng mã nguồn mở chuyên về AI, được phát triển bởi Alibaba Cloud – đơn vị điện toán đám mây của Alibaba. Nếu Hugging Face là nơi chia sẻ mô hình AI toàn cầu, ModelScope giống như "Hugging Face phiên bản Trung Quốc" do Alibaba xây dựng, tập trung hơn vào mô hình và công cụ do các công ty, viện nghiên cứu Trung Quốc phát triển, nhưng vẫn mở cho cộng đồng quốc tế.

Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8 vượt qua các đối thủ trong các bài kiểm tra nhất định, chẳng hạn American Invitational Mathematics Examination 2025, khi đạt 70,3 điểm. Để so sánh, DeepSeek-V3-0324 (phiên bản ra mắt tháng 3) đạt 46,6 điểm, còn GPT-4o-0327 của OpenAI chỉ được 26,7 điểm.

Về khả năng lập trình, Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8 đạt 87,9 điểm theo chuẩn đánh giá MultiPL-E, cao hơn một chút so với 82,2 điểm của DeepSeek-V3-0324 và 82,7 điểm của GPT-4o-0327. Tuy nhiên, mô hình Qwen3 mới từ Alibaba vẫn thua Claude Opus 4 Non-thinking của Anthropic (đạt 88,5 điểm).

Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8 là bản nâng cấp từ Qwen3-235B-A22B-FP8, chỉ đưa ra câu trả lời trực tiếp mà không trình bày các bước suy luận (hay chuỗi tư duy) như các mô hình AI khác. Dù vậy, độ dài nội dung mà Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8 xử lý được đã tăng gấp 8 lần, đạt 256.000 token. Điều này giúp mô hình Qwen3 mới của Alibaba xử lý các đoạn văn bản rất dài chỉ trong một cuộc hội thoại.

Trong AI, token là đơn vị nhỏ nhất của văn bản, như một từ, dấu câu hoặc thậm chí là một phần của từ (tùy theo cách xử lý).

Qwen3-235B-A22B-Instruct-2507-FP8 vượt DeepSeek-V3-0324 cùng GPT-4o-0327 của OpenAI về khả năng giải toán và lập trình - Ảnh: Internet

Cũng trong ngày 22.7, Alibaba cho biết một mô hình Qwen với 3 tỉ tham số sẽ được tích hợp vào trợ lý thông minh Xiaowei Hui trên các máy tính cá nhân của hãng HP tại Trung Quốc, giúp tăng cường khả năng như soạn thảo văn bản và tóm tắt cuộc họp.

Ra mắt vào cuối tháng 4, dòng Qwen3 với kích thước từ 600 triệu đến 235 tỉ tham số hiện nằm trong nhóm mô hình AI mạnh nhất thế giới. Qwen3-235B-A22B-Non-thinking được xếp hạng mô hình AI mã nguồn mở tốt thứ ba thế giới, chỉ sau Kimi K2 của Moonshot AI và DeepSeek R1-0528 (phiên bản nâng cấp của mô hình suy luận R1, trình làng cuối tháng 5), theo báo cáo tuần trước của nền tảng đánh giá LMArena (Mỹ).

Theo bảng xếp hạng riêng biệt từ Hugging Face hồi tháng trước, 3 trong số 4 mô hình AI Trung Quốc lọt vào top 10 đều đến từ dòng Qwen.

Ở chuyến thăm Trung Quốc gần đây, Jensen Huang (Giám đốc điều hành Nvidia) đã ca ngợi sự tiến bộ của nước này ở lĩnh vực AI mã nguồn mở, khi gã khổng lồ chip Mỹ chuẩn bị nối lại việc giao chip H20 sang một trong những thị trường lớn nhất với hãng. Động thái này diễn ra sau bước đột phá trong đàm phán thương mại Mỹ - Trung hồi tháng 6.

Ông Jensen Huang nhận định rằng Qwen của Alibaba, DeepSeek-R1 cùng Kimi của Moonshot AI là “những mô hình suy luận nguồn mở tốt nhất thế giới hiện nay” và đều “rất tiên tiến”.

Sơn Vân