A.Riedl, một đời dấn thân

Tại SEA Games 25, chiến lược gia người Áo đi vào lịch sử bóng đá Lào khi dẫn dắt đội U.23 Lào có mặt tại vòng bán kết sau 40 năm. Nhờ thành tích ấn tượng đó, ông A.Riedl được Liên đoàn Bóng đá Indonesia mời về thay thế HLV B.Dollo. Dưới tài chèo lái của ông, Indonesia giành vị trí á quân ở AFF Cup 2010.

Năm 2006, ông A.Riedl mong muốn có một quả thận để phẫu thuật, 150 người Việt Nam đã đăng ký hiến tặng. Đầu năm 2007, ca cấy ghép thận thành công, giúp chiến lược gia A.Riedl "sải cánh" trên "bầu trời" bóng đá thêm 10 năm nữa.

Dẫn dắt các đội tuyển Việt Nam, A.Riedl được biết đến như “vua về nhì” nhưng phải thấy rằng, đó đều là các chiến tích hết sức đáng nể vì trong giai đoạn trên, bóng đá Thái Lan là “ông kẹ” ở khu vực Đông Nam Á. Đội tuyển Việt Nam dưới thời chiến lược gia người Áo từng nổi đình, nổi đám với chiến tích vào tứ kết Asian Cup 2007.

Nhiều người bảo ông A.Riedl dễ bị đối phương bắt bài vì thói quen sử dụng đội hình. Nói đi thì phải nói lại, giai đoạn HLV sinh năm 1949 này cầm quân ở Việt Nam, bóng đá nước nhà đối mặt với hàng loạt khó khăn, từ bán độ, đào tạo cầu thủ trẻ vừa yếu, vừa thiếu cho đến nhân tài bóng đá không nhiều... Thế nên, ông A.Riedl cố gắng xây dựng một tập thể tốt nhất, chơi hiểu ý nhất có thể. Hơn nữa, vào thời điểm 2005-2007, dù bị bệnh nặng, một bên thận hỏng 40%, một bên thận hỏng 80% nhưng ông A.Riedl vẫn làm việc tận hiến trên cương vị HLV trưởng đội tuyển Việt Nam.

HLV A.Riedl trong lần trở lại Việt Nam ở AFF Cup 2016, khi đó ông là HLV trưởng đội tuyển Indonesia.Ảnh: MINH CHIẾN.

Ba giai đoạn làm HLV trưởng đội tuyển Việt Nam đã giúp A.Riedl hiểu và trân trọng tình cảm người hâm mộ Việt Nam dành cho ông. Sau này, dù làm việc ở vùng Vịnh, Lào, Indonesia... “thuyền trưởng” người Áo luôn khẳng định: “Việt Nam là quê hương thứ hai của tôi”.

Bóng đá Áo không sản sinh được nhiều cầu thủ tài năng. Người hâm mộ bóng đá đương đại có lẽ chỉ nhớ đến hai cầu thủ Áo có chút tiếng tăm, đó là David Alaba, vừa đoạt cú “ăn ba” cùng Bayern Munich; và Marko Arnautovic, cầu thủ từng được ví như là ngôi sao Zlatan Ibrahimovic của bóng đá Thụy Điển. Nhưng trước đó, bóng đá Áo từng có một A.Riedl giành giải thưởng “Chiếc giầy đồng” châu Âu năm 1975.

Đến Việt Nam, HLV A.Riedl luôn khiến các cầu thủ thán phục mỗi khi ông thị phạm với bóng. Có lần, ông sút bóng cách khung thành 30m, lần nào ông cũng đưa bóng đúng xà ngang. Cũng chính HLV A.Riedl là người đầu tiên áp dụng chiến thuật 4-4-2 thành công cho đội tuyển Việt Nam. Lần đầu dẫn dắt đội tuyển Việt Nam, chỉ sau hai trận đá với sơ đồ 4-4-2 vào năm 1998, HLV A.Riedl buộc phải cho đội quay trở lại với chiến thuật 5-3-2 vì cầu thủ không quen. Nhưng đến lần thứ hai cầm quân ở đội tuyển Việt Nam (giai đoạn 2003-2004), ông cương quyết áp dụng sơ đồ 4-4-2 cho các học trò.

Một dạo, truyền thông Việt Nam phê phán HLV A.Riedl vì ông quảng cáo cho một thương hiệu nồi cơm điện. Không giải thích, HLV A.Riedl lặng lẽ trao số tiền quảng cáo trị giá 1.500USD cho một hộ gia đình nghèo ở gần Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia Hà Nội (Nhổn). Ngày đó, bác sĩ của đội tuyển Việt Nam, ông Nguyễn Trọng Hiền được HLV A.Riedl giao nhiệm vụ tìm người nghèo nhất trong ngôi làng để trao số tiền trên đúng kiểu “áo gấm đi đêm”.

13 năm sau khi được thay thận, HLV A.Riedl vẫn sống vô cùng lạc quan, dấn thân vào nhiều thử thách khó khăn dẫu chính bản thân ông hiểu hơn ai hết về bệnh tình đang trỗi dậy trong cơ thể. Rằng sẽ đến lúc, những loại thuốc chống đào thải sẽ khiến hệ thống miễn dịch của ông bị suy yếu trong cuộc chiến chống lại các khối u.

Đầu năm 2020, A.Riedl tỉnh dậy và biết cơ thể mình vừa bị thua một bàn, khi mạch máu của ông bị vỡ bởi căn bệnh ung thư. Hai tuần trước lúc A.Riedl trút hơi thở cuối cùng (vào đêm 7-9-2020), đồng đội cũ P.Hickersberger tới thăm và phát hiện đôi môi sưng tấy một cách bất thường nơi cựu HLV trưởng đội tuyển Việt Nam. Hoài niệm về những chuyến phiêu lưu bóng đá trước đây được A.Riedl kể đầy tự hào với bạn thân, xen giữa là nụ cười nhuốm màu cam chịu từ vị HLV từng không ngần ngại xông pha vào những nơi chốn nguy hiểm.

THU HIỀN