ADN, giọng nói được bổ sung vào dữ liệu căn cước khi người dân tự nguyện cung cấp

Theo dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 6 vào ngày 27-11 tới, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự thảo Luật Căn cước.

Trong phiên thảo luận ở hội trường hôm 25-10 vừa qua, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đều tán thành với dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện.

Tại phiên họp giữa 2 đợt của kỳ họp mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng có ý kiến thống nhất cao với toàn bộ dự thảo Luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện và kết luận dự thảo Luật Căn cước đủ điều kiện trình Quốc hội biểu quyết thông qua.

Toàn cảnh phiên thảo luận về dự thảo Luật Căn cước hôm 25-10. Ảnh: QH

Cập nhật “tên gọi khác” và “nơi sinh” vào CSDLQG

Dự thảo Luật đã bổ sung quy định theo hướng mở rộng, tích hợp nhiều thông tin khác của công dân và người gốc Việt Nam trong Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG), CSDL chuyên ngành vào CSDL quốc gia về dân cư. Việc này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và đem lại nhiều tiện ích cho người dân trong khai thác, sử dụng để phục vụ việc thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại và các hoạt động khác theo nhu cầu.

Dự thảo Luật cũng bổ sung hai nhóm thông tin được thu thập, cập nhật vào CSDLQG gồm “tên gọi khác” và “nơi sinh” cho đầy đủ, bảo đảm lợi ích của người dân.

Nhóm thông tin về hộ tịch và nơi thường trú, nơi tạm trú, nơi ở hiện tại… trong CSDLQG sẽ giúp xác định về thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính, thông tin địa vị pháp lý, quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân…

Các thông tin về nhóm máu sẽ phục vụ công tác cấp cứu, xây dựng nguồn máu dự phòng trong khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, xây dựng kế hoạch phát triển, dự phòng y tế… Trong khi đó, thông tin về số điện thoại di động, địa chỉ thư điện tử nhằm bảo đảm sự liên lạc giữa cơ quan nhà nước với người dân cũng như thực hiện xác thực khi tạo lập, sử dụng căn cước điện tử hoặc thực hiện giao dịch với cơ quan nhà nước…

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Căn cước. Ảnh: QH

Thu thập thông tin mống mắt đưa vào CSDL căn cước

Về thông tin trong CSDL căn cước, dự thảo Luật đã chỉnh lý, bổ sung quy định nguyên tắc việc thu thập thông tin sinh trắc học về ADN và giọng nói chỉ được thực hiện khi người dân tự nguyện cung cấp hoặc lưu trữ thông tin có sẵn trong quá trình giải quyết vụ việc hình sự, hành chính có trưng cầu giám định thông tin của đối tượng phục vụ cho công tác phòng, chống tội phạm. Đồng thời, quy định rõ về việc chia sẻ, khai thác thông tin trong CSDL căn cước cho chặt chẽ, đầy đủ hơn.

Dự thảo cũng Luật bổ sung quy định thu thập thông tin mống mắt trong thông tin căn cước để làm cơ sở đối soát và xác thực thông tin của mỗi cá nhân; hỗ trợ trong những trường hợp không thu nhận được vân tay của một người (với các trường hợp khuyết tật hoặc vân tay bị biến dạng do các nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan…).

Theo cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, thực tiễn khoa học hiện nay đã chứng minh, cùng với vân tay, mống mắt của một người có cấu trúc đường vân phức tạp và duy nhất đối với mỗi người, không thay đổi nhiều theo thời gian.

Công nghệ nhận diện mống mắt (hay còn gọi là công nghệ cảm biến mống mắt) là phương pháp sử dụng thuật toán, hình ảnh để nhận dạng một người dựa vào cấu trúc các đường vân phức tạp và duy nhất của mống mắt (nơi xác định màu mắt của con người), hiện đã được ứng dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực.

Hiện nay, nhiều quốc gia đã áp dụng công nghệ này để phục vụ nhận diện công dân, xác thực hộ chiếu, điền thông tin xác thực qua website... Mặt khác, công nghệ này có độ chính xác cao, đơn giản, dễ sử dụng, không cần thao tác phức tạp.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu giải trình làm rõ một số vấn đề của Luật Căn cước tại phiên thảo luận hôm 25-10. Ảnh: QH

Lược bỏ vân tay trên thẻ căn cước

Về quy định liên quan đến thẻ căn cước, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng lược bỏ vân tay; sửa đổi quy định về thông tin số thẻ căn cước, quê quán, nơi thường trú, chữ ký của người cấp thẻ thành số định danh cá nhân, nơi đăng ký khai sinh, nơi cư trú...

Theo cơ quan soạn thảo, việc này nhằm tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân. Các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chíp điện tử trên thẻ căn cước. Đối với những CCCD đã cấp thì vẫn còn nguyên giá trị sử dụng, không bị tác động bởi quy định này.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật cũng bổ sung, quy định rõ về loại thông tin được mã hóa, lưu trữ trong bộ phận lưu trữ trên thẻ căn cước; việc tích hợp thông tin vào thẻ căn cước.

Bổ sung, quy định việc khai thác thông tin tích hợp được mã hóa trong thẻ căn cước; trường hợp cấp đổi thẻ căn cước do thay đổi nhân dạng, bổ sung thông tin ảnh khuôn mặt, vân tay hoặc khi người được cấp thẻ yêu cầu để điều chỉnh cho phù hợp với sự thay đổi địa giới đơn vị hành chính, tên đơn vị hành chính…

Trong quá trình xây dựng Luật, có ý kiến đề nghị bổ sung thông tin được in trên thẻ gồm thông tin về dân tộc. Cơ quan soạn thảo nhận thấy, thực tế thông tin “dân tộc” tuy tạo thuận lợi cho người dân trong thực hiện các quyền và lợi ích liên quan có ưu tiên đối với đồng bào dân tộc; nhưng trong một số trường hợp có thể dẫn đến sự phân biệt đối xử.

PV