AEM-52: Hợp tác vượt thách thức
Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng kinh tế ASEAN lần thứ 52 (AEM-52) diễn ra trong không ít quan ngại, rằng những thách thức của thời cuộc có thể phủ bóng cho tương lai những thỏa thuận hợp tác trong và ngoài ASEAN.
Tuy nhiên, với nỗ lực của các thành viên, vai trò điều hành và sáng kiến của Việt Nam đã mở ra những hợp tác mới để vượt khó.
Một vấn đề lớn được các bộ trưởng các thành viên thảo luận trong đợt này là về bản Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEF) giữa ASEAN và 6 đối tác đã có FTA với ASEAN là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand.
Một hiệp định lớn, có ý nghĩa thúc đẩy cho kinh tế toàn khối ASEAN với các đối tác đã trải qua không ít trắc trở, sóng gió thời gian gần đây có thể nhìn thấy một happy-end vào cuối năm nay ngay tại AEM-52.
Đây là một kết quả tích cực của AEM-52 cho thấy sự đồng thuận, thiện chí, cùng vai trò, uy tín của Việt Nam trong vai trò nước Chủ tịch ASEAN đã đem lại những kết quả đầy ấn tượng.
“ASEAN thống nhất định hướng ưu tiên cho việc ký kết Hiệp định RCEP và sẽ cần thêm 1 hội nghị nữa vào tháng 10/2020 để nhằm đánh giá lại vấn đề chuẩn bị, trước khi báo cáo tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng 11/2020 để ký kết Hiệp định theo đúng yêu cầu”, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh thông tin.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chia sẻ: “Phần lớn vấn đề tồn đọng liên quan đến đàm phán RCEP đã đạt được kết quả khả quan, hài lòng. Các bộ trưởng đã cho chỉ đạo cụ thể, kể cả vấn đề về rà soát phát lý, thúc đẩy đạt mục tiêu tất cả việc chuẩn bị để ký kết vào cuối năm 2020, cũng như tiếp tục tạo điều kiện để Ấn Độ tham gia trong quá trình ký kết hiệp định này".
Một khi được ký kết, Hiệp định RCEP sẽ không chỉ hình thành khu vực kinh tế lớn nhất từ trước đến nay mà còn đại diện cho 32% tổng GDP toàn cầu tương đương 32.000 tỷ USD; 47,5% dân số thế giới. Riêng với Việt Nam, RCEP mở thêm cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu, tham gia vào các chuỗi giá trị mới trong khu vực và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài.
Trong kỳ hội nghị này, một loạt các trao đổi sơ bộ để rà soát, tăng cường hợp tác kinh tế với các đối tác khác như Hoa Kỳ, Australia, New Zealand, Canada hoặc với cả những đối tác tiềm năng trong tương lai như Vương quốc Anh cũng đã được các bộ trưởng kinh tế ASEAN thảo luận.
Đây là các đối tác có quan hệ thương mại – đầu tư vô cùng chặt chẽ và có mối gắn kết trong chuỗi cung ứng khu vực. Các sáng kiến này được Việt Nam thúc đẩy đưa ra có thể nói là rất kịp thời nhằm duy trì các hoạt động thương mại, tăng cường hợp tác, liên kết toàn khu vực trong việc khắc phục hậu quả của dịch Covid-19 và xa hơn là chuẩn bị cho phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Điểm nhấn, điểm sáng quan trọng nữa của AEM-52 chính là việc khẳng định cần duy trì các cam kết hiện hành về mở cửa thị trường trong thương mại và đầu tư, kiềm chế áp dụng các biện pháp gây hạn chế không cần thiết đối với thương mại, tăng cường các biện pháp thuận lợi hóa thương mại nhằm ổn định sản xuất, duy trì kết nối chuỗi cung ứng, xây dựng kế hoạch hồi phục sau đại dịch.
Giữa lúc có những động thái đòi bảo hộ, đặt ra hàng rào phòng vệ thì những thỏa thuận tích cực từ AEM-52 là diễn tiến rất ý nghĩa. Nó đã cho thấy vai trò và trách nhiệm của mỗi thành viên và dấu ấn Việt Nam trong cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 với tinh thần “Gắn kết và chủ động thích ứng ASEAN” của năm 2020. Điều này nhận được sự ủng hộ từ các nước ASEAN cùng các đối tác.
Tại AEM-52, các bộ trưởng thống nhất tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện các sáng kiến, ưu tiên kinh tế do Việt Nam đưa ra.
Cụ thể, 2 sáng kiến đã được hoàn tất, gồm sáng kiến về “Chỉ số hội nhập số ASEAN” và “Tài liệu tham chiếu về kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo ASEAN”. 11 sáng kiến còn lại vẫn đang được ASEAN nỗ lực triển khai theo đúng lộ trình, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. Thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ Danh mục hàng hóa ASEAN (AHTN) bản 2012 sang bản 2017 của Việt Nam.
Đồng thời, hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN (APMRA); thống nhất thực thi Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN (AWSC) từ ngày 20/9/2020.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh chia sẻ, đây thực sự là những nỗ lực rất lớn của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại nội khối.