AFC đề xuất thay đổi cơ cấu giải: Cơ hội cho các CLB V-League tiệm cận châu lục
Chiều 7/6, Ban thi đấu LĐBĐ châu Á (AFC) đã tiến hành cuộc họp trực tuyến với những nội dung quan trọng trong chương trình nghị sự, trong đó có đề xuất về nguyên tắc tổ chức các giải đấu cấp CLB của bóng đá châu lục theo cơ cấu mới và phương án tổ chức Vòng loại FIFA World Cup 2026. Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn tham dự và điều hành cuộc họp trên cương vị Trưởng Ban thi đấu AFC.
Kể từ mùa giải 2024/2025 trở đi, AFC sẽ áp dụng những thay đổi mang tính bước ngoặt trong công tác tổ chức các giải đấu cấp CLB. Theo đó, sân chơi của các CLB châu Á sẽ được cơ cấu lại theo 3 cấp độ. Cấp độ 1 tương ứng với giải đấu cao nhất hiện nay là AFC Champions League, cấp độ 2 tương ứng với AFC Cup và cấp độ 3 là giải đấu dành cho nhóm các CLB chưa đủ điều kiện để tham dự 2 giải đấu phía trên. Điều này đồng nghĩa với việc cơ hội của các CLB V-League tiệm cận châu lục là rất rộng mở.
Giải đấu cấp độ 1 (AFC Champions League) sẽ có 24 đội tham dự ở giai đoạn vòng bảng, trong đó bao gồm 12 đội ở khu vực phía Tây và 12 đội khu vực phía Đông. Các đội ở mỗi khu vực sẽ thi đấu 8 trận (4 sân nhà và 4 sân khách), chọn ra 16 đội tham dự vòng 1/8 theo thể thức sân nhà – sân khách. 8 đội chiến thắng ở vòng 1/8 sẽ giành quyền thi đấu VCK, được tổ chức tại địa điểm tập trung. VCK bao gồm các trận đấu Tứ kết, Bán kết, Chung kết và thi đấu theo thể thức loại trực tiếp một trận.
Giải đấu cấp độ 2 (AFC Cup) gồm 32 đội tham dự ở giai đoạn vòng bảng và cũng áp dụng thể thức thi đấu giống như giải đấu cấp độ 1.
Giải đấu cấp độ 3 là giải đấu mới nhất được đưa vào hệ thống thi đấu cấp CLB của châu Á kể từ mùa giải 2024/2025. Giải đấu này sẽ có 20 đội tham dự ở giai đoạn vòng bảng và được chia vào 5 bảng, trong đó 3 bảng thuộc Tây Á và 2 bảng thuộc Đông Á. Các đội sẽ thi đấu vòng tròn một lượt tại mỗi bảng để chọn ra 8 đội đi tiếp vào Tứ kết, sau đó là Bán kết và Chung kết. Vòng Tứ kết và Bán kết thi đấu theo thể thức sân nhà – sân khách trong khi trận Chung kết chỉ có duy nhất một lượt trận.
Như vậy, việc cơ cấu lại các giải đấu cấp CLB của AFC sẽ mở rộng số lượng các CLB tham gia đấu trường châu lục lên 76 đội bóng thuộc các cấp độ khác nhau, qua đó sẽ giúp bóng đá châu Á vừa nâng cao chất lượng 2 giải đấu hàng đầu cấp CLB, vừa tạo cơ hội cho nhóm các CLB thuộc các quốc gia có nền bóng đá đang phát triển.
Việc phân hạng thi đấu cho các CLB sẽ được AFC căn cứ trên BXH các giải VĐQG châu Á cấp CLB. Giải VĐQG Việt Nam (V.League) xếp hạng 7 của khu vực Đông Á trên BXH năm 2022 nên Việt Nam sẽ không có suất tham dự giải đấu cấp độ 1 (AFC Champions League) mà chỉ có 1 suất vào thẳng và 1 suất play-off ở giải đấu cấp độ 2 (AFC Cup) mùa giải 2024/2025.
Đối với FIFA World Cup 2026, Ban thi đấu AFC cũng đã lên kế hoạch tổ chức cho 4 giai đoạn của vòng loại khu vực châu Á để xác định 8,5 suất tham dự VCK đấu trường thế giới. Vòng 1 gồm các đội tuyển có thứ hạng từ 26 đến 47 trên BXH FIFA – khu vực châu Á. 22 đội được bốc thăm vào 11 cặp, đấu loại trực tiếp để chọn ra 11 đội đi tiếp vào vòng 2.
Vòng 2 có tổng cộng 36 đội, trong đó gồm 25 đội có thứ hạng từ 1 đến 25 trên BXH FIFA – khu vực châu Á và 11 đội vượt qua vòng loại đầu tiên. 36 đội sẽ được chia đều vào 9 bảng, thi đấu vòng tròn sân nhà – sân khách. Hai đội đứng đầu mỗi bảng (tổng là 18 đội) sẽ lọt vào vòng 3.
18 đội tham dự vòng 3 sẽ được chia vào 3 bảng, mỗi bảng 6 đội. thi đấu vòng tròn sân nhà – sân khách. Sáu đội đứng đầu ba bảng sẽ giành vé trực tiếp đến VCK FIFA World Cup 2026. Sáu đội đứng thứ ba và thứ tư ở ba bảng sẽ đá tiếp vòng loại thứ tư, hay còn gọi là vòng play-off châu Á. Sáu đội này được chia thành 2 bảng, mỗi bảng 3 đội. Trong đó, hai đội nhất bảng có vé đi thẳng vào VCK FIFA World Cup 2026, hai đội thứ hai sẽ đá trận play-off khu vực để tranh vé dự trận play-off liên châu lục.
Đối với vòng loại Asian Cup 2027, AFC cũng đã xác định sẽ tiếp tục tổ chức song song với vòng loại FIFA World Cup 2026. Theo đó, 18 đội lọt vào vòng 3 của vòng loại FIFA World Cup 2026 sẽ giành vé trực tiếp tham dự VCK Asian Cup 2027.
6 suất vé còn lại tham dự VCK Asian Cup 2027 sẽ được xác định qua 2 vòng đấu, gồm vòng play-off và vòng 3 (vòng loại cuối cùng của Asian Cup 2027). Vòng play-off bao gồm 10 đội thua ở vòng sơ loại FIFA World Cup 2026, bốc thăm đấu loại trực tiếp sân nhà sân khách. Năm đội chiến thắng và đội thua có thứ hạng tốt nhất ở vòng sơ loại FIFA World Cup 2026 sẽ cùng 18 đội xếp hạng 3 và 4 ở vòng loại thứ 2 FIFA World Cup 2026, tổng là 24 đội vào tranh tài ở vòng loại cuối. 24 đội được chia thành 6 bảng, mỗi bảng 4 đội, thi đấu chọn 6 đội nhất tại 6 bảng giành vé dự VCK Asian Cup 2027.
Các đề xuất của Ban thi đấu AFC tại cuộc họp hôm nay sẽ được gửi tới các Liên đoàn thành viên để lấy ý kiến đóng góp. Trên cơ sở ý kiến đóng góp của các Liên đoàn thành viên, Ban thi đấu AFC sẽ đưa ra quyết định tại cuộc họp kế tiếp được tổ chức vào tháng 7 tới, sau đó sẽ trình Ban chấp hành AFC thông qua./.