Afghanistan tuyên bố không cho phép sử dụng lãnh thổ để chống lại quốc gia khác

Tổng thống Afghanistan Mohammad Ashraf Ghani phát biểu tại thủ đô Kabul. Ảnh: THX/TTXVN

Tuyên bố của Phủ Tổng thống Afghanistan được đưa ra sau vụ máy bay không người lái của Mỹ tấn công sân bay quốc tế Baghdad ở Iraq hôm 3/1, khiến Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Qasem Soleimani và ông Abu Mahdi al-Muhandis, Phó Chỉ huy Lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq, thiệt mạng.

Tuyên bố có đoạn nêu rõ theo các điều khoản của Thỏa thuận An ninh song phương với Mỹ, chính phủ cam đoan với đất nước Afghanistan và các nước láng giềng rằng lãnh thổ của Afghanistan sẽ không được sử dụng để chống lại bất cứ nước ngoài nào. Afghanistan sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình ở khu vực và tìm kiếm các mối quan hệ song phương và đa phương với tất cả các nước trong khu vực và thế giới. Tuyên bố đề nghị cả hai bên (Mỹ, Iran) đi đến xoa dịu căng thẳng thông qua các kênh ngoại giao. Afghanistan cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về khả năng gia tăng bạo lực trong khu vực.

Thông báo cũng xác nhận Tổng thống Ghani đã điện đàm với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong chiều 3/1, nhấn mạnh rằng lãnh thổ Afghanistan không bao giờ được sử dụng để chống lại một quốc gia thứ 3 hoặc trong các cuộc xung đột trong khu vực.

Trong khi đó, cựu Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đã chỉ trích việc Mỹ không kích sân bay quốc tế Baghdad, cho rằng hành động này vi phạm các quy tắc quốc tế và gây ra nguy cơ tiếp tục bất ổn tại khu vực. Ông Karzai cũng gửi lời chia buồn tới gia đình của tướng Soleimani.

Trong diễn biến liên quan, ngày 3/1, Bộ Ngoại giao Nga ra thông cáo nêu rõ Ngoại trưởng Sergey Lavrov đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo để thảo luận các vấn đề liên quan đến cuộc không kích nhằm vào sân bay Baghdad ở Iraq. Trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh các hành động có chủ đích của một quốc gia thành viên Liên hợp quốc (LHQ) nhằm sát hại các quan chức chính thức của quốc gia thành viên khác trong LHQ, hơn nữa lại xảy ra tại lãnh thổ một quốc gia có chủ quyền thứ ba mà không được thông báo, là vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và đáng bị lên án. Ngoại trưởng Lavrov cho rằng bước đi này của Mỹ sẽ gây nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với hòa bình và ổn định khu vực, không những không giúp ích cho các nỗ lực tìm giải pháp cho các vấn đề phức tạp đã tích tụ ở Trung Đông mà còn dẫn đến một vòng xoáy bạo lực mới. Moskva kêu gọi Washington từ bỏ các phương thức sức mạnh bất hợp pháp để đạt được mục tiêu của mình trên trường quốc tế và cần giải quyết mọi vấn đề trên bàn đàm phán.

Ngày 4/1, Thủ tướng Iraq Adel Abdel Mahdi đã tham dự lễ viếng Thiếu tướng Qasem Soleimani và Phó Chỉ huy lực lượng Hashed al-Shaabi Abu Mahdi al-Muhandis tại Baghdad. Ông Mahdi có mặt tại lễ viếng cùng cựu Thủ tướng Nuri al-Maliki và nhiều nhân vật có ảnh hưởng tại Iraq, có chủ trương ủng hộ Iran.

Theo hãng tin AFP (Pháp), nhiều nhân vật có ảnh hưởng tại Iraq đã tham gia lễ viếng và đưa linh cữu của hai ông Soleimani và al-Muhandis tới Vùng Xanh, khu vực luôn được bảo vệ an ninh nghiêm ngặt tại thủ đô Baghdad, để cử hành các nghi lễ chính thức.

Iraq vốn chủ trương duy trì quan hệ với cả Mỹ và Iran. Vì vậy, việc Washignton và Tehran liên tục gia tăng căng thẳng trong thời gian qua khiến Baghdad bị đẩy vào thế khó. Cái chết của hai nhân vật quan trọng này làm dấy lên quan ngại về một cuộc chiến giữa Mỹ và Iran trên lãnh thổ Iraq.

Lê Ánh - Trần Hiếu (TTXVN)