Ai chịu trách nhiệm chính trong vụ cháy chung cư Carina Plaza?

Chung cư Carina Plaza không đảm bảo quy định về an toàn PCCC là chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm

Liên quan đến tính pháp lý trong vụ cháy nghiêm trọng khiến ít 13 người chết ở (phường 16, quận 8, TP HCM), Thạc sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, nếu để xảy ra sự cố cháy, nổ, tai nạn thì cơ quan chức năng cchung cư Carina Plazaần điều tra, làm rõ nguyên nhân và lỗi thuộc về ai, từ đó mới xác định được trách nhiệm của các đối tượng liên quan đến việc để xảy ra sự cố.

Việc xác định người chịu trách nhiệm để xảy ra cháy nổ phải căn cứ trên kết quả điều tra nguyên nhân vụ cháy của cơ quan có thẩm quyền. Tùy vào mức độ thiệt hại do cháy nổ gây ra, người nào vi phạm quy định an toàn về PCCC để xảy ra cháy nổ sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 48 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ.

Nếu vi phạm quy định an toàn về PCCC để xảy ra cháy nổ gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác thì người đó sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015. Ngoài ra, người nào vi phạm quy định về PCCC để xảy ra cháy nổ gây thiệt hại cho sức khỏe, tài sản của người khác thì phải đền bù thiệt hại theo quy định của pháp luật về dân sự.

Chung cư Carina Plaza nơi xảy ra vụ cháy làm ít nhất 13 người thiệt mạng

Theo luật sư Cường, để xảy ra vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng như trên, nếu nguyên nhân xuất phát từ hệ thống PCCC thì phải nói đến trách nhiệm đầu tiên là của chủ đầu tư.

Bởi Luật PCCC quy định, chủ đầu tư thực hiện thủ tục trình duyệt dự án, thiết kế về PCCC. Họ chỉ được thi công khi thiết kế về an PCCC của công trình đã được duyệt. Đồng thời, phải tổ chức kiểm tra, giám sát thi công, nghiệm thu và bàn giao công trình trước khi đưa vào sử dụng. Trong quá trình thi công công trình, nếu có thay đổi thiết kế thì phải giải trình hoặc thiết kế bổ sung và phải được duyệt lại.

Trong quá trình thi công công trình, chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng phải bảo đảm an toàn về PCCC thuộc phạm vi trách nhiệm của mình. Việc không đảm bảo quy định về an toàn PCCC là chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm.

Tuy nhiên, hiện nay các tòa nhà chung cư lại có các hình thức quản lý khá đa dạng như: Ban Quản lý tòa nhà, Ban Quản trị, doanh nghiệp kinh doanh nhà… do đó phải căn cứ vào hình thức quản lý của tòa nhà chung cư để tính đến trách nhiệm khi xảy ra các vụ cháy nổ.

Bởi trong quá trình sử dụng công trình, cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thường xuyên kiểm tra, duy trì các điều kiện về phòng cháy và chữa cháy. Quá trình vận hành, sử dụng nhà chung cư thì cần bảo trì nhà chung cư.

Hoạt động bảo trì nhà chung cư bao gồm việc kiểm tra, quan trắc, kiểm định chất lượng, sửa chữa nhỏ, sửa chữa định kỳ và sửa chữa lớn phần xây dựng nhà chung cư; kiểm tra, duy trì hệ thống an toàn PCCC; thay thế các linh kiện hoặc các thiết bị sử dụng chung của tòa nhà, cụm nhà chung cư. Trong các hạng mục của nhà chung cư được sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung để bảo trì thì có hệ thống phòng cháy, chữa cháy.

Yếu kém của lực lượng PCCC cơ sở trong vụ cháy chung cư Carina Plaza

Theo khoản 9 Điều 38 Thông tư 02/2016/TT-BXD ngày 15/02/2016 của Bộ Xây dựng ban hành quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư thì chủ đầu tư dự án xây dựng nhà chung cư có trách nhiệm mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo quy định của Luật Phòng cháy, chữa cháy và pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Như vậy, trong trường hợp xảy ra cháy nổ ngoài ý muốn, đơn vị bảo hiểm sẽ có trách nhiệm bồi thường.

Còn trong trường hợp những thiệt hại do cố ý vi phạm những quy định về PCCC thì sẽ không được doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường thiệt hại (Điều 10 Nghị định 130/2006/NĐ-CP của Chính phủ). Khi đó, dựa theo Khoản 10 Điều 38 Thông tư 02/2016/TT-BXD thì chủ đầu tư phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bên bị thiệt hại theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật và phải chấp hành quyết định giải quyết, xử lý, xử phạt vi phạm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nếu có lỗi trong việc để xảy ra cháy nổ.

Lực lượng PCCC tiếp cận hiện trường vụ cháy chung cư Carina Plaza

“Có thể nói, hiện nay trong việc xây dựng các tòa nhà cao tầng, thì các vi phạm về điều kiện thoát nạn, thiếu phương tiện PCCC, các vi phạm về quản lý, sử dụng điện (nguyên nhân dễ dẫn đến cháy, nổ) vẫn chiếm tỷ lệ cao. Ngay cả các tòa nhà cao tầng, chung cư hiện đại khi tiến hành kiểm tra thì vẫn phát hiện các lỗi sai phạm này.

Một số chung cư khi chưa được nghiệm thu theo quy định của pháp luật về phương tiện phòng cháy và chữa cháy đã đưa vào hoạt động, tổ chức bán cho các hộ dân, cho các hộ dân vào ở gần như kín dẫn đến những hiểm họa khó lường khi có hỏa hoạn xảy ra.

Ngoài ra, một số tòa nhà thì chủ đầu tư chưa thực sự quan tâm đến việc bồi dưỡng, huấn luyện, tuyên truyền những kiến thức cơ bản cho người dân sống tại tòa nhà hoặc cán bộ công nhân viên tại tòa nhà do đó khi xảy ra sự cố, hỏa hoạn hầu hết đều khá lúng túng và thụ động, dẫn đến việc khó khăn cho công tác cứu nạn, dập hỏa.

Lực lượng PCCC cơ sở được thành lập tại các tòa nhà đôi khi chưa được huấn luyện, bồi dưỡng cẩn thận, dẫn đến nghiệp vụ yếu, lúng túng khi có hỏa hoạn xảy ra. Ngoài ra, có một số tòa nhà chưa thực hiện đúng các quy định về việc lắp đặt phương tiện PCCC trong tòa nhà như thực hiện sai thiết kế đã được thẩm duyệt trước đó, cắt bớt hạng mục, hoặc trang thiết bị không đảm bảo số lượng, chủng loại theo quy định cho nên ảnh hưởng đến hiệu quả công tác PCCC.

Do đó khi có sự cố xảy ra thì cần xem xét trách nhiệm của chủ đầu tư, tổ chức thi công xây dựng tòa nhà đó”, luật sư Cường phân tích thêm.

Tính thời điểm hiện tại đã có 13 người tử vong trong vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng tại chung cư Carina Plaza

Trách nhiệm của các cơ quan chức năng có thẩm quyền trong việc quản lý, giám sát hoạt động nghiệm thu PCCC

Tuy nhiên, theo luật sư Cường, không thể không nhắc trong một số trường hợp hỏa hoạn là do ý thức của người dân tại tòa nhà kém, lấn chiếm, cơi nới các hành lang, lối đi thoát nạn do đó dễ dấn đến xảy ra cháy nổ. Trường hợp này cần điều tra, xem xét trách nhiệm của những cá nhân liên quan để có biện pháp xử lý thích hợp.

Bên cạnh đó cũng cần xem xét trách nhiệm của các cơ quan chức năng có thẩm quyền trong việc quản lý, giám sát hoạt động nghiệm thu, việc bàn giao tòa nhà cao tầng của các chủ đầu tư cho người dân nếu việc quản lý, giám sát không đầy đủ, thiếu trách nhiệm…dẫn đến gây thiệt hại, nguy hiểm cho người dân khi vào sinh sống, làm việc trong tòa nhà.

“Như vậy, các cơ quan chức năng có thẩm quyền cần có cơ chế kiểm soát việc bàn giao nhà chung cư cho người mua vào ở. Chỉ khi đảm bảo các điều kiện về môi trường sống, an toàn cho sức khỏe tính mạng cư dân, đảm bảo an toàn PCCC và đảm bảo công tác vệ sinh môi trường thì cơ quan quản lý mới cho phép chủ đầu tư thực hiện việc bàn giao nhà chung cư cho người mua”, luật sư Cường nêu quan điểm.

Video: Toàn cảnh vụ cháy ở chung cư Carina Plaza

/**/