Ðại hội đảng bộ các cấp - những vấn đề đặt ra

BÀI 3: Những bài học rút ra từ đại hội đảng bộ các cấp

(Tiếp theo và hết) (*)

Ðến nay, nhiều địa phương như Lào Cai, Yên Bái, Quảng Ninh, Sóc Trăng, Quảng Nam, Hà Nam, Ðà Nẵng, Hà Nội, Cao Bằng, Ðiện Biên, Cần Thơ, Thanh Hóa và mới đây là tỉnh Tây Ninh đã hoàn thành đại hội cấp trên cơ sở. Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ các đại hội sẽ giúp các cấp ủy tổ chức tốt hơn đại hội cấp mình, góp phần tổ chức thành công Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Ðảng.

Kỷ cương và sáng tạo

Kim chỉ nam cho công tác chuẩn bị và tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 là Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, bài phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW của Ban Tổ chức T.Ư. Bộ khung này được các cấp ủy quán triệt sâu sắc và tổ chức ban hành, triển khai các văn bản kịp thời cụ thể hóa chỉ đạo của Trung ương phù hợp điều kiện và tình hình địa phương, đơn vị, gắn liền với nhiều cách làm sáng tạo.

Quảng Ninh là một trong những địa phương hoàn thành sớm đại hội cấp trên cơ sở, với 20/20 đảng bộ tiến hành đại hội xong trước ngày 25-7, trước một tháng so với quy định. Ðây là một trong những điểm sáng toàn quốc về chỉ đạo đại hội. Ðể làm tốt công tác chỉ đạo, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành hệ thống văn bản đồng bộ, liên thông tất cả các khâu, trong đó có Kế hoạch số 308 về tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, thống nhất triển khai năm điểm đổi mới, cụ thể hóa Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị vào điều kiện thực tiễn của tỉnh. Ðó là: Tiếp tục thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp huyện ở ba địa phương, ở cấp xã có 75% số xã trở lên; sắp xếp, bố trí cán bộ để từ đầu nhiệm kỳ có 100% bí thư cấp ủy cấp huyện không là người địa phương, ở cấp xã có 75% số xã trở lên; thực hiện 100% đảng bộ tiến hành bầu bí thư cấp ủy tại đại hội ở cả hai cấp; tiếp tục chủ trương 100% bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố theo phương châm "dân tin, đảng cử"; Tiếp tục duy trì các mô hình: Ủy ban kiểm tra - thanh tra; cơ quan tổ chức - nội vụ; cơ quan tham mưu giúp việc chung khối MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện. Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, tất cả 20 đảng bộ trực thuộc tỉnh đã cụ thể hóa và ban hành kế hoạch, hướng dẫn, thành lập các tiểu ban, phân công nhiệm vụ cho các cấp ủy viên, thành lập các tổ công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giúp cấp ủy cơ sở chuẩn bị văn kiện, công tác nhân sự đại hội.

Tại tỉnh Lào Cai, các chi bộ, đảng bộ cơ sở hoàn thành tổ chức đại hội trong tháng 5-2020; cấp huyện trong tháng 6-2020, là tỉnh đạt tiến độ sớm nhất so với yêu cầu của Trung ương. Kết quả đó thể hiện sự chủ động của Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy cùng quyết tâm cao của các cấp ủy trong tỉnh. Ðiều đáng nói, kết quả bầu cử cán bộ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số đều đạt tỷ lệ cao hơn quy định (cấp huyện: cán bộ trẻ đạt 19,2%, nữ 24,61%, người dân tộc thiểu số 41,65%; cấp cơ sở có tỷ lệ tương ứng là 18,89%, 17,05%, 27,65%), đáp ứng yêu cầu, phù hợp tình hình thực tiễn của từng cấp ủy, chính quyền, địa phương. Tỷ lệ đổi mới cấp ủy cơ bản bảo đảm 1/3 theo quy định. Chất lượng cấp ủy được nâng cao về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, phẩm chất, uy tín. Ban Chấp hành, BTV cấp ủy, Ủy ban kiểm tra và các chức danh đều trúng cử như đề án nhân sự dự kiến với số phiếu cao. Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các cấp ủy đã chủ động mọi mặt để có thể tổ chức đại hội ngay sau khi Chính phủ cho phép, đồng thời cắt giảm các nội dung không có trong quy định để điều chỉnh thời gian đại hội còn 1,5 ngày, phù hợp tình hình địa phương, đơn vị và bảo đảm phòng, chống dịch.

Thực tế tại tỉnh Bạc Liêu cho thấy, việc chọn đại hội điểm ở những đảng bộ chưa hẳn bảo đảm tất cả các điều kiện "an toàn" để chỉ đạo và đã đạt kết quả thành công đem lại những kinh nghiệm quý. BTV Tỉnh ủy đã chọn 11 đảng bộ cấp cơ sở và hai đảng bộ cấp trên cơ sở để chỉ đạo đại hội điểm, trong đó có sáu đảng bộ cấp cơ sở và hai đảng bộ cấp trên cơ sở thực hiện bầu trực tiếp bí thư tại đại hội. Khi BTV Tỉnh ủy chọn hai đảng bộ tổ chức đại hội điểm cấp trên cơ sở là huyện Hồng Dân và Công an tỉnh, có ý kiến băn khoăn. Với huyện Hồng Dân, trong đại hội nhiệm kỳ trước còn là "tiêu điểm" về công tác cán bộ khi để khuyết năm vị trí cấp ủy, trong đó có vị trí bí thư. Ở Công an tỉnh, đồng chí Bí thư, Giám đốc là cán bộ luân chuyển mới nhận nhiệm vụ khoảng sáu tháng. Nhưng nỗ lực trước, trong đại hội được minh chứng bằng kết quả, cả hai đồng chí đều tái cử vị trí bí thư cấp ủy với số phiếu tín nhiệm tuyệt đối. Thành công đó là sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự chỉ đạo sát sao, thấu lý, đạt tình của BTV Tỉnh ủy, sự đồng thuận thống nhất của cấp ủy triệu tập đại hội, và quan trọng là uy tín của nhân sự tái cử, trách nhiệm đảng viên thể hiện trong từng lá phiếu.

Tạo hành lang, củng cố niềm tin từ cơ sở

Một trong những kinh nghiệm từ Ðảng bộ TP Hà Nội sau khi hoàn thành đại hội ở cả hai cấp cho thấy, việc tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết kịp thời vấn đề phát sinh trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội có ý nghĩa hết sức quan trọng. Là đảng bộ lớn, với 50 đảng bộ cấp trên cơ sở, 2.310 tổ chức cơ sở đảng, 17.118 chi bộ, gần 449.300 đảng viên, chiếm hơn 10% số đảng viên cả nước, Thành ủy Hà Nội xác định rõ trách nhiệm, vai trò và ảnh hưởng của Ðảng bộ. Quá trình chỉ đạo đại hội, BTV Thành ủy thành lập 16 đoàn công tác, 16 đoàn kiểm tra chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc công tác chuẩn bị đại hội, đồng thời giải quyết dứt điểm những phát sinh, nhất là tại các đơn vị có biểu hiện phức tạp, vấn đề cần quan tâm. Song song việc tập trung lãnh đạo hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị là công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, vấn đề dân sinh bức xúc và chăm lo an sinh xã hội. BTV Thành ủy đã chỉ đạo rà soát, đánh giá, phân loại, lập danh sách chín quận, huyện, thị ủy có khó khăn, 30 tổ chức cơ sở đảng cần củng cố, 69 đảng bộ xã, phường, thị trấn có vấn đề cần quan tâm. BTV Thành ủy giao các ban đảng và Văn phòng Thành ủy thường xuyên giữ mối liên hệ giúp đỡ các cấp ủy trong rà soát, phê duyệt công tác chuẩn bị đại hội. Cấp ủy quận, huyện, thị xã tập trung đánh giá tình hình, triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp giải quyết, ngăn ngừa vấn đề phức tạp nảy sinh, không để phát sinh điểm nóng. Ðặc biệt trong nhiệm kỳ qua, Thành ủy đã triển khai thực hiện quyết liệt chỉ thị, nghị quyết về tập trung củng cố tổ chức cơ sở đảng yếu kém và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trước đại hội cấp cơ sở, Hà Nội đã xác định 83 tổ chức cơ sở đảng có biểu hiện sai phạm, mất đoàn kết…, để tập trung giải quyết vấn đề đảng viên và nhân dân quan tâm, xử lý đơn thư, kỷ luật, thay thế cán bộ có sai phạm,... Những nỗ lực đồng bộ với quyết tâm cao đã được ghi nhận khi tất cả 83 tổ chức cơ sở đảng trong diện "có vấn đề" đều đã tổ chức thành công đại hội.

Cũng nhằm giải quyết kịp thời những bức xúc, góp phần chuẩn bị tốt các nội dung cho đại hội đảng bộ các cấp, từ tháng 7-2019, BTV Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã thành lập bốn đoàn công tác do các đồng chí Ủy viên BTV Tỉnh ủy đứng đầu, thực hiện kiểm tra, rà soát tình hình tại các địa phương, cơ sở. Qua kiểm tra, các đoàn công tác đã chỉ ra những vấn đề bất cập, khó khăn, vướng mắc có thể ảnh hưởng quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội. Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy trực thuộc giải quyết dứt điểm những tồn đọng, bức xúc trong công tác quản lý đất đai; tình trạng đơn thư kéo dài; nội bộ chưa đoàn kết, thống nhất; một số địa phương gặp khó khăn trong công tác cán bộ.

Công tác tuyên truyền, cổ động trước, trong và sau đại hội tạo khí thế phấn khởi, thi đua hoàn thành nhiệm vụ chính trị, tạo niềm tin trong Ðảng và các tầng lớp nhân dân; công tác đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch cũng được các cấp ủy triển khai đồng bộ. Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hải Phòng Ðào Khánh Hà chia sẻ, từ tháng 7-2019, Thành ủy đã tổ chức hội nghị trực tuyến với 17 điểm cầu về công tác tổ chức đại hội đảng bộ các cấp trên địa bàn, đồng thời hướng dẫn tuyên truyền đại hội. Thông qua công tác tuyên truyền, các cấp ủy nắm chắc tình hình tư tưởng, kịp thời giải quyết vướng mắc, tạo sự đồng thuận.

Ðại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng mọi mặt đời sống xã hội. Các cấp ủy phải vừa tập trung chỉ đạo đại hội, đồng thời nỗ lực vượt qua khó khăn để đạt mục tiêu kép: Phòng, chống dịch bệnh và phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian tới, trong quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội, cần gắn công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp và quy hoạch cán bộ với công tác chuẩn bị nhân sự đại biểu Quốc hội, đại biểu HÐND nhiệm kỳ 2021-2026. Tiến hành đúng quy định, quy trình nhân sự Ban Chấp hành T.Ư theo hướng dẫn của Trung ương; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các nghị quyết Trung ương về công tác xây dựng Ðảng, nhất là các quy định của Ðảng về công tác cán bộ. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, nhất là người đứng đầu, phải thật sự gương mẫu, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Ðảng, trước nhân dân; thật sự công tâm, khách quan, trong sáng, chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, các quy chế, quy định của Ðảng trong quá trình giới thiệu, lựa chọn nhân sự, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đúng người, đúng việc, tránh tình trạng "làm đúng quy trình, quy định nhưng không chọn đúng người, đúng việc". Ðặc biệt coi trọng việc kiểm tra, giám sát trong công tác cán bộ, nhất là công tác nhân sự; các cơ quan tham mưu phải "đúng vai, thuộc bài", phối hợp chặt chẽ, hiệu quả để kịp thời phát hiện, báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề phát sinh, vướng mắc nổi lên để xử lý theo thẩm quyền; nắm chắc tình hình chính trị nội bộ, nhất là vấn đề chính trị hiện nay; làm rõ và kết luận chính xác về tiêu chuẩn chính trị đối với nhân sự cấp ủy.

Mặt khác, thực tế cho thấy với những đảng bộ có văn kiện trình đại hội được đánh giá cao đều do đã bám sát yêu cầu trong chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, huy động hiệu quả những đóng góp trí tuệ của quần chúng. Phần đánh giá chung làm rõ những ưu điểm, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và tổng kết cách làm hay, sáng tạo, thành quả nổi bật, từ đó đúc rút bài học kinh nghiệm sâu sắc, sát thực tế. Phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp nhiệm kỳ 2020 - 2025 dự báo sát tình hình, xác định đúng tiềm năng, thế mạnh, lợi thế cạnh tranh, sự khác biệt để đề ra các mục tiêu, chỉ tiêu có tính phấn đấu cao, các nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ, toàn diện, đồng thời lựa chọn đúng nhiệm vụ trọng tâm, các giải pháp đột phá để bảo đảm cho địa phương, cơ quan, đơn vị phát triển nhanh, bền vững trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, và tầm nhìn xa hơn. Công tác tuyên truyền về đại hội đảng bộ các cấp đã tích cực góp phần tạo khí thế cho việc hoàn thành tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, để đại hội Ðảng thật sự là ngày hội của toàn Ðảng, toàn quân và toàn dân.

(*) Xem Báo Nhân Dân từ số ra ngày 26-8-2020.

Lê Mậu Lâm, Tiểu Phương và Văn Toán