AI không cướp ghế, nhưng thay đổi cách lãnh đạo cầm quyền

Khi làn sóng chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên không chỉ như một công cụ công nghệ mà còn là yếu tố định hình lại cách thức điều hành doanh nghiệp.

Từ khi ChatGPT ra mắt vào cuối năm 2022 và cán mốc 1 triệu người dùng chỉ sau 5 ngày, nhanh hơn bất kỳ nền tảng công nghệ nào, AI đã khẳng định tốc độ lan tỏa và khả năng thâm nhập sâu vào mọi lĩnh vực đời sống, đặc biệt là quản trị doanh nghiệp.

Từ công cụ hỗ trợ đến cộng sự

Theo khảo sát của PwC năm 2025 với hơn 1.500 CEO tại khu vực châu Á Thái Bình Dương, có tới 82% doanh nghiệp đã triển khai AI trong vòng 12 tháng qua. Trong đó, 58% ghi nhận hiệu suất lao động được cải thiện, 37% tăng trưởng doanh thu và 40% nâng cao mức độ hài lòng của khách hàng. AI không còn là xu hướng, mà đã trở thành năng lực cạnh tranh thiết yếu của tổ chức hiện đại.

Bà Lương Thị Ánh Tuyết, Phó tổng giám đốc PwC Việt Nam nhận định, AI đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cấp kỹ năng lực lượng lao động. Có tới 69% CEO tin rằng sự phát triển của GenAI sẽ tạo ra nhu cầu tái đào tạo và bồi dưỡng năng lực trong vòng ba năm tới.

AI hiện diện ngày càng rõ trong các lĩnh vực như ngân hàng, tài chính, bán lẻ, nơi khối lượng dữ liệu khổng lồ đòi hỏi phân tích nhanh, chính xác và dự báo kịp thời. Các doanh nghiệp tiên phong đã bắt đầu tích hợp AI vào hệ thống vận hành, từ truy vấn dữ liệu tức thời, trực quan hóa báo cáo cho đến phân tích chỉ số tài chính và hành vi khách hàng.

Theo ông Lê Hồng Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Misa, AI không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là động lực thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới tư duy quản trị.

Còn ông Lê Hồng Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Misa cho rằng AI không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là động lực thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới tư duy quản trị.

“Doanh nghiệp muốn không bị bỏ lại phía sau cần thay đổi cả về công nghệ lẫn tư duy. AI là xu thế tất yếu, nếu không hành động sớm, chúng ta sẽ bị loại khỏi cuộc chơi”, ông Quang nhấn mạnh.

Việc Misa phát triển trợ lý AI Misa ava tích hợp vào nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất Misaamis. Nhờ đó, năng suất chăm sóc khách hàng tăng 1,7 lần chỉ với 350 người thay vì 600 người như trước đây.

Đồng thời, việc ứng dụng AI cũng giúp tối ưu quy trình tài chính, tự động hóa kế toán và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn nhanh hơn. Hiện tại, hơn 5.000 doanh nghiệp đã được cấp hạn mức vay 25.000 tỷ đồng thông qua nền tảng AI của Misa, với tỷ lệ giải ngân thành công cao gấp 10 lần phương thức thông thường.

Sự xuất hiện của AI không đơn thuần là thay thế con người trong một số tác vụ lặp lại, mà đang từng bước trở thành "người bạn đồng hành", hỗ trợ nhà lãnh đạo ra quyết định hiệu quả, nhanh nhạy và dựa trên dữ liệu vững.

Quản trị không còn dựa vào trực giác mà bắt đầu từ dữ liệu

Một câu hỏi lớn được đặt ra, liệu AI có thể thay thế nhà lãnh đạo? Câu trả lời ngày càng rõ ràng là AI không thay thế người lãnh đạo, nhưng chắc chắn đang thay đổi cách người lãnh đạo vận hành quyền lực và tư duy quản trị.

Theo bà Tuyết, AI đã và đang rút ngắn thời gian ra quyết định, mở rộng khả năng phân tích và cung cấp cho nhà quản trị “tầm nhìn dữ liệu” bao quát hơn bao giờ hết.

Nếu trước đây, một quyết định chiến lược cần hàng tuần để thu thập số liệu, nghiên cứu thị trường, khảo sát đối thủ thì nay AI có thể tổng hợp toàn cảnh trong vòng vài phút từ xu hướng tiêu dùng, biến động lương ngành nghề, cho đến phân tích rủi ro và cơ hội theo thời gian thực.

Trong các ngành có mật độ giao dịch và thông tin cao như ngân hàng, bán lẻ hay tài chính, vai trò của AI càng trở nên rõ nét. Công nghệ này đang thay thế những thao tác thủ công trong giám sát tuân thủ, phát hiện gian lận, dự báo biến động thị trường và đánh giá tín dụng, vốn đòi hỏi độ chính xác cao và tốc độ xử lý vượt trội.

Tuy nhiên, AI sẽ không thể phát huy hiệu quả nếu chỉ được cài đặt như một phần mềm rời rạc. AI chỉ thực sự trở thành giá trị nếu được vận hành trên nền tảng quản trị dữ liệu vững chắc, tư duy số hóa rõ ràng và cam kết chiến lược mạnh mẽ.

Muốn vậy, doanh nghiệp cần đồng bộ hóa trên bốn trụ cột nền tảng: Chuẩn hóa quy trình nội bộ, nâng cao năng lực nhân sự, chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng AI có đạo đức và kiểm soát rủi ro

Ông Quang khẳng định, việc ứng dụng AI không dừng lại ở công nghệ, mà phải bắt đầu từ văn hóa. Xây dựng văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu chính là nền móng để mọi ứng dụng AI mang lại giá trị thực tiễn.

Văn hóa này giúp doanh nghiệp không bị lệ thuộc vào “trực giác quản trị”, mà dần chuyển hóa thành một tổ chức có khả năng phản ứng nhanh, thích nghi cao và vận hành trên cơ sở minh bạch, khách quan.

Ở góc độ chiến lược, người lãnh đạo hiện đại không nhất thiết phải là chuyên gia công nghệ nhưng bắt buộc phải có năng lực sử dụng công nghệ như một công cụ điều phối và ra quyết định.

Họ không đứng ngoài chuyển đổi số mà chính là người thiết kế quá trình chuyển đổi, là người dẫn dắt AI đi đúng hướng, có mục tiêu và gắn liền với giá trị cốt lõi của tổ chức.

Trong một thế giới ngày càng biến động, khả năng ra quyết định dựa trên dữ liệu đã trở thành điều kiện tiên quyết để lãnh đạo tồn tại và phát triển. Khi trực giác không còn đủ, dữ liệu chính là la bàn chiến lược, giúp người lãnh đạo nhìn xa hơn, đi đúng hơn và tiến nhanh hơn trên hành trình đổi mới.

Và trên hành trình ấy, người lãnh đạo cần sẵn sàng thay đổi không chỉ công cụ, mà cả cách tư duy và văn hóa ra quyết định.

Quỳnh Anh