AI 'mắt đỏ' của Trung Quốc, ác mộng mới của phi công chiến đấu

AI mới do một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc tạo ra có thể phát hiện ngay cả những thao tác khó lường nhất của phi công. Ảnh: Northwest Institute of Mechanical & Electrical Engineering.

Mới đây, các nhà khoa học của Trung Quốc tuyên bố họ đã phát triển một công nghệ đột phá, giúp AI dự đoán chính xác từng động tác của chiến đấu cơ địch - biến những màn nhào lộn trên không tốc độ cao của phi công thành những nước đi vô ích, SCMP đưa tin.

Theo nhóm nghiên cứu từ Viện Cơ điện Tây Bắc (thuộc tập đoàn Norinco - nhà cung cấp vũ khí lớn nhất Trung Quốc), hệ thống AI mới kết hợp giữa công nghệ hình ảnh hồng ngoại tiên tiến và mô hình dự đoán dựa trên thuật toán thông minh.

Cụ thể, AI sử dụng mạng nơ-ron YOLOv8 để phân tích từng chuyển động nhỏ trên cánh và đuôi máy bay đối phương. Những biến đổi cực nhỏ này - như độ nghiêng của bánh lái hay góc xoay của cánh đuôi - chính là dấu hiệu cho thấy chiến thuật tiếp theo của phi công.

Các dữ liệu này sau đó được xử lý bởi một mạng trí tuệ nhân tạo tiên tiến, giúp AI "nhìn thấu" hướng di chuyển của kẻ địch ngay trước khi nó thực sự diễn ra.

Trong các thử nghiệm mô phỏng, hệ thống này có thể giảm sai số mục tiêu xuống dưới 2 m - chính xác hơn gấp 10 lần so với các phương pháp truyền thống. Điều đó đồng nghĩa với việc AI có thể điều chỉnh hỏa lực với độ chuẩn xác đến mức có thể tấn công thẳng vào buồng lái địch nếu cần.

Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra AI với một số chiến thuật bay phổ biến trong thực chiến. Trong một kịch bản, chiến đấu cơ F-15 của Mỹ phóng hỏa lực từ độ cao thấp, sau đó đột ngột bốc lên cao - một thao tác đòi hỏi sự điều chỉnh tinh vi của hệ thống điều khiển. AI lập tức phát hiện và đoán trước hướng bay tiếp theo chỉ trong vài phần nghìn giây.

Ở một thử nghiệm khác, máy bay liên tục lạng lách, nhào lộn để né đòn. Nhưng dù phi công có cố gắng bao nhiêu, AI vẫn theo dõi sát sao và dự đoán chính xác đường bay ngay khi nó bắt đầu thực hiện.

Kết quả, AI có thể đoán trước quỹ đạo bay chỉ trong vài phần nghìn giây sau khi phát hiện các chuyển động bề mặt điều khiển, khiến đối thủ gần như không có cơ hội trốn thoát.

Cách AI mới phát hiện những chuyển động nhỏ giữa chuyến bay để dự đoán những gì máy bay F-15 sẽ làm tiếp theo. Ảnh: Northwest Institute of Mechanical & Electrical Engineering

Bước tiến này của Trung Quốc xuất hiện trong bối cảnh các cường quốc quân sự đang chạy đua phát triển AI trong không chiến.

Năm 2020, cuộc thi AlphaDogfight Trials của DARPA (Mỹ) đã chứng minh AI có thể đánh bại phi công con người trong các trận không chiến mô phỏng. Đến năm ngoái, lần đầu tiên AI tham gia không chiến thực tế.

Trung Quốc khẳng định hệ thống của họ hiện chỉ tập trung vào tối ưu hóa hỏa lực, chứ chưa phải tấn công hoàn toàn tự động. Nhưng về bản chất, công nghệ này có thể đóng vai trò tương tự như dự án "loyal wingman" của Không quân Mỹ - nơi máy bay không người lái AI hỗ trợ chiến đấu cơ có người lái.

Hệ thống đã được thử nghiệm trên phần cứng thực tế, bao gồm cảm biến hồng ngoại PS800 của Trung Quốc, có thể nhận diện mục tiêu chính xác ở khoảng cách 8 km.

Dù vậy, vẫn còn những thách thức cần giải quyết. Các đối thủ có thể tìm cách gây nhiễu, hoặc thậm chí dùng laser công suất cao để làm mù hệ thống cảm biến của AI.

Tuy nhiên, với tốc độ phát triển hiện nay, viễn cảnh AI hoàn toàn thống trị bầu trời có thể không còn xa.

Phương Linh