Ai phải bồi thường sau vụ hàng chục ô tô bị hư hỏng do tường đổ tại Hà Nội?
Như Báo ANTĐ đã đưa tin, mới đây, tại ngõ 245 Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội, một bức tường cao khoảng 2m dài khoảng hơn 50m bất ngờ đổ sập, đè lên 13 xe ô tô đang đỗ trên vỉa hè gây hư hỏng khá nặng. Sau sự việc này nhiều người đặt câu hỏi, trách nhiệm bồi thường được xác định ra sao theo quy định hiện hành?
Được biết, trong số những xe bị ảnh hưởng, có nhiều chiếc xe hạng sang trị giá đến hàng tỉ đồng.
Về trách nhiệm bồi thường thiệt hại, theo Luật sư Lê Hồng Vân – Đoàn Luật sư Hà Nội, tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến sự việc, có thể là chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý công trình xây dựng hoặc đơn vị quản lý, kinh doanh bãi đỗ xe hoặc chính chủ sở hữu phải tự chịu thiệt hại nếu có hành vi vi phạm về nơi đỗ xe.
Theo Bộ luật Dân sự 2015, đây là loại bồi thường do nhà cửa, công trình xây dựng gây ra. Điều 605 Bộ luật này quy định, chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác. Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường.
Đối chiếu quy định trên, nếu có thiệt hại xảy ra do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây nên thì tùy từng trường hợp cụ thể, trách nhiệm bồi thường thuộc về một trong các chủ thể: chủ sở hữu, người chiếm hữu hoặc người được giao quản lý, sử dụng công trình đó - Luật sư Hồng Vân nhấn mạnh.
Song theo khoản 2 Điều 584 BLDS 2015 về các trường hợp được miễn trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại, người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Cũng theo Luật sư Hồng Vân, đối với vụ việc bức tường bất ngờ đổ sập, đè lên 13 xe ô tô, để xác định được bên nào phải chịu trách nhiệm bồi thường cần làm rõ nguyên nhân khiến bức tường bị đổ.
Nếu có đủ căn cứ xác định do bức tường đã xuống cấp, được xây dựng cách đây quá lâu dẫn đến kết cấu không còn vững chắc thì trách nhiệm bồi thường thuộc về chủ sở hữu hoặc người quản lý vì đã không kiểm tra, cải tạo, sữa chữa công trình. Khi đó, yếu tố bất lợi về thời tiết (mưa giông, gió to) không được coi là sự kiện bất khả kháng để loại trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà chỉ là tác động khách quan dẫn đến việc bức tường bị đổ sập.
Còn nếu chủ sở hữu hoặc người quản lý có thể chứng minh được bức tường thường xuyên được kiểm tra, cải tạo nên kết cấu còn tốt và vững chắc, việc đổ sập là hoàn toàn do nguyên nhân khách quan bất khả kháng (ảnh hưởng của thời tiết) thì họ sẽ được loại trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Cũng với việc xác định nguyên nhân, cơ quan chức năng cũng cần làm rõ việc các chủ xe ôtô đỗ xe ở vị trí đó có đúng quy định không? Đây là điểm trông giữ được cấp phép hay tự phát? Nếu đây là điểm trông giữ xe hợp pháp, đơn vị quản lý, kinh doanh bãi đỗ xe phải bồi thường thiệt hại cho người gửi xe nếu để xảy ra mất mát, hư hỏng phương tiện nhận gửi (theo điểm c khoản 3 Điều 55 Thông tư 12/2020/TT-BGTVT về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ).
Trường hợp chủ sở hữu xe tự ý đỗ xe trái phép, lấn chiếm vỉa hè thì chủ sở hữu xe phải tự chịu thiệt hại.