AI sẽ tái định hình ngành công nghiệp game thế giới

Google DeepMind và World Labs – công ty khởi nghiệp (startup) được định giá khoảng 1 tỷ USD do Giáo sư Fei-Fei Li đồng sáng lập – là những cái tên dẫn đầu trong làn sóng phát triển cái gọi là “mô hình thế giới” (world models).

Một cửa hàng của Nintendo tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN

Khác với các công cụ AI tạo văn bản hoặc hình ảnh 2D, “world models” là những hệ thống được thiết kế để mô phỏng, điều hướng và tái tạo thế giới vật lý dưới dạng các môi trường 3D tương tác, dựa trên các câu lệnh mô tả bằng ngôn ngữ tự nhiên (prompts).

Ông Shlomi Fruchter, đồng trưởng nhóm dự án Genie 3 của DeepMind, cho biết quá trình phát triển phần mềm, đặc biệt là trò chơi điện tử, đang thay đổi với tốc độ rất nhanh. Theo ông Fruchter, các công cụ AI thế hệ mới sẽ trao thêm quyền chủ động cho những nhà sáng tạo và nhà phát triển, giúp họ xây dựng sản phẩm nhanh hơn, hiệu quả hơn và theo những cách chưa từng có trước đây.

Mặc dù không cho rằng AI sẽ thay thế hoàn toàn những trải nghiệm game hiện tại, nhưng ông Fruchter nhận định chắc chắn thị trường sẽ xuất hiện nhiều loại hình trải nghiệm mới mà ngày nay vẫn chưa tồn tại.

Không chỉ DeepMind hay World Labs, nhiều công ty AI khác như xAI của tỷ phú Elon Musk hay “gã khổng lồ” bán dẫn Nvidia cũng đang tìm cách tích hợp các “mô hình thế giới” vào robot và phương tiện tự hành. Tuy nhiên, những lợi ích rõ rệt và sớm nhất nhiều khả năng sẽ xuất hiện trong ngành game – lĩnh vực dự kiến mang về gần 190 tỷ USD doanh thu trong năm 2025, theo số liệu của hãng nghiên cứu Newzoo.

Trên thực tế, các công cụ AI tạo sinh đã và đang được sử dụng để xây dựng hình ảnh trong game, bao gồm cảnh quan và nhân vật ảo. Tháng 5/2025, Epic Games và Disney đã giới thiệu một phiên bản Darth Vader ứng dụng AI – được phát triển với sự hỗ trợ của Google và ElevenLabs – dưới dạng nhân vật không do người chơi điều khiển (NPC) có khả năng tương tác trong tựa game Fortnite.

Ông Alexander Vaschenko, Giám đốc điều hành Game Gears, cho biết AI đã giúp tăng tốc độ phát triển các tựa game như Aliens vs Zombies: Invasion lên gấp bốn lần. Theo ông, cả ngành game và điện ảnh trong tương lai gần sẽ khó có thể vận hành hiệu quả nếu thiếu sự hỗ trợ của AI.

Trước làn sóng này, các công ty AI đang đặt cược lớn vào việc ra mắt những “mô hình thế giới” ngày càng mạnh mẽ – cho phép tạo ra các môi trường 3D tương tác chỉ từ mô tả bằng văn bản – qua đó thúc đẩy nhanh hơn nữa việc ứng dụng AI trong ngành game.

World Labs, do Giáo sư Fei-Fei Li sáng lập, đã giới thiệu “mô hình thế giới” mang tên Marble vào tháng 11/2025. Trong khi đó, Runway – một công ty AI hợp tác chặt chẽ với các studio game – cũng ra mắt mô hình thế giới đầu tiên của mình vào tháng 12/2025.

Theo Giáo sư Fei-Fei Li, công nghệ này sẽ tác động trực tiếp tới các công cụ phát triển game phổ biến như Unity hay Unreal Engine của Epic Games. Về dài hạn, giới chuyên gia cho rằng người chơi có thể tự tạo ra các thế giới game theo ý muốn, trong khi những nhà phát triển sẽ giảm đáng kể nhu cầu sử dụng phần mềm đắt đỏ hoặc các kỹ năng chuyên biệt để sản xuất nội dung.

Tuy nhiên, bên cạnh sự hứng khởi, nhiều lo ngại cũng đang được đặt ra. Một số ý kiến cho rằng việc AI được ứng dụng ngày càng sâu rộng có thể khiến các nhà phát triển và nghệ sĩ bị thay thế, đồng thời làm suy giảm chất lượng hình ảnh trong game do sự tràn lan của những sản phẩm AI kém chất lượng.

Trong tháng này, sáu công đoàn ngành trò chơi điện tử tại châu Âu đã lên tiếng chỉ trích xu hướng sử dụng AI ngày càng nhiều trong ngành, cho rằng các công cụ này “đang bị áp đặt”, trong khi lại làm xấu đi điều kiện làm việc của người lao động.

Dù vậy, những người ủng hộ tin rằng AI có thể giúp giảm chi phí, kích thích sáng tạo và hạn chế tình trạng kiệt sức của đội ngũ phát triển – một vấn đề phổ biến trong ngành, nơi các tựa game bom tấn (triple-A) thường mất nhiều năm phát triển và tiêu tốn hơn 1 tỷ USD.

Diệu Linh/Bnews/Vnanet.net