AI tái định hình nghề kế toán: Từ máy móc hóa đến chiến lược hóa vai trò con người

ACCA kỳ vọng việc ứng dụng AI vào ngành nghề kế toán - tài chính sẽ tăng tốc trong thời gian tới. Ảnh: ACCA Việt Nam.

Ngày 14/7, Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) đã công bố cáo mới nhất AI Monitor, phân tích cách mà AI, khi dần được tích hợp trong những năm tới, sẽ thay đổi phương thức làm việc của kế toán viên, từ tự động hóa các tác vụ lặp lại cho tới hỗ trợ nâng cao trong quá trình đưa ra quyết định.

Báo cáo nhấn mạnh rằng dù AI giúp tăng hiệu suất xử lý, nhưng vẫn cần sự can thiệp của con người ở các điểm then chốt. Cuối cùng, việc tích hợp AI cần phản ánh thực tế rằng niềm tin vẫn là một khái niệm xã hội, được xây dựng trên nền tảng tương tác giữa con người, tính minh bạch và khả năng giám sát.

Tương lai ngành nghề kế toán sẽ là hành trình cân bằng giữa sự hiệu quả của máy móc và khả năng phán đoán của con người, giữa tự động hóa và khả năng kiểm soát công cụ.

Ông Alistair Brisbourne, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Công nghệ tại ACCA, cho biết: “Những chuyên gia có khả năng thích ứng với sự bất định, phát triển kỹ năng phán đoán mạnh mẽ và luôn cập nhật chuyên môn sẽ vẫn thành công, ngay cả khi công việc cụ thể của họ thay đổi hoặc được tự động hóa.”

“Trong suốt nhiều thập kỷ, ngành kế toán luôn phát triển nhờ việc áp dụng công nghệ mới một cách thông minh và tích cực,” ông nói thêm.

Báo cáo nêu bật bốn xu hướng nghề nghiệp chính mà trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ thúc đẩy trong lĩnh vực kế toán. Trước hết, AI sẽ giúp giảm thiểu đáng kể các công việc mang tính lặp lại và xử lý thủ công, qua đó nâng cao hiệu quả vận hành.

Ông Alistair Brisbourne, Trưởng bộ phận Nghiên cứu Công nghệ tại ACCA. Ảnh: ACCA Việt Nam.

Đồng thời, vai trò của kế toán viên sẽ ngày càng mở rộng theo hướng chiến lược và tư vấn, góp phần hỗ trợ ra quyết định ở cấp quản lý.

Một thay đổi lớn khác là sự chuyển dịch từ các vị trí trung cấp sang các công việc đòi hỏi nhiều phán đoán chuyên môn và tương tác sâu hơn với khách hàng.

Cuối cùng, sẽ xuất hiện những trách nhiệm nghề nghiệp mới tại giao điểm giữa kế toán, công nghệ và chiến lược, đòi hỏi người làm nghề phải không ngừng thích ứng và nâng cao kỹ năng đa lĩnh vực.

Báo cáo nhấn mạnh rằng tương lai đang mở ra không phải là một viễn cảnh nơi các chuyên gia tài chính và kế toán bị thay thế, mà là nơi vai trò của họ được tái định hình.

Việc chuyển đổi thành công phụ thuộc vào việc đánh giá rõ ràng giá trị mà AI mang lại, thiết lập các chính sách và quy trình quản trị hợp lý, đồng thời phát triển các kỹ năng bổ trợ cho năng lực kỹ thuật.

ACCA dự đoán rằng trong những năm tới, các tổ chức sẽ xây dựng quy trình làm việc tích hợp hơn, dựa trên nguyên tắc rằng việc ứng dụng AI không chỉ là phân biệt giữa công việc giá trị cao và thấp, mà còn phải tập trung vào kết quả, chất lượng và giá trị mang lại.

Trưởng bộ phận Nghiên cứu Công nghệ tại ACCA cho biết thêm: “Hiện mới chỉ có một tỷ lệ nhỏ đội ngũ tài chính và kế toán triển khai các giải pháp AI – nhưng những công cụ này hiện đang rất sẵn có, và các tổ chức đang tích cực đánh giá cơ hội và nhu cầu nhân sự phù hợp.”

“Việc ứng dụng AI được kỳ vọng sẽ tăng tốc trong thời gian tới, nhất là khi dữ liệu của chúng tôi cho thấy đầu tư vào các sáng kiến AI đang gia tăng, đồng thời việc triển khai điện toán đám mây rộng rãi đang tạo nền tảng quan trọng cho AI phát triển.”

Báo cáo cũng lưu ý rằng việc ứng dụng rộng rãi một công nghệ đa năng như AI có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn so với dự kiến.

Ngành kế toán hiện vẫn đang ở giai đoạn khám phá và áp dụng AI, điều được thể hiện qua dữ liệu đầu tư và thống kê triển khai hiện tại. ACCA cũng đang chủ động đón nhận thách thức về đào tạo và việc làm do AI mang lại, thể hiện qua những thay đổi gần đây trong Chương trình đào tạo ACCA – tích hợp công nghệ mới và yếu tố phát triển bền vững.

Vy Vy