AI: 'Viên đạn bạc' đảm bảo vấn đề bảo mật ngành ô tô tương lai?

Vấn đề an ninh mạng trong ngành ô tô rất quan trọng trong xu thế bùng nổ công nghệ.

Một trong những quan điểm nổi bật liên quan đến ô tô là cách AI có thể chủ động ngăn chặn các cuộc tấn công mạng bằng cách phân tích các tập dữ liệu khổng lồ theo thời gian thực, phát hiện, dự đoán và phản ứng với các mối đe dọa tiềm ẩn nhanh hơn nhiều so với các phương pháp truyền thống.

Vai trò của AI trong việc bảo vệ các hệ thống giao tiếp không dây giữa xe đến mọi thứ (V2X), vốn rất quan trọng đối với việc lái xe tự động và tích hợp thành phố thông minh. Các hệ thống được kết nối này dễ bị thao túng tín hiệu và khả năng xác định và vô hiệu hóa các mối đe dọa theo thời gian thực của AI là một bước ngoặt.

Hiện đã có sự gia tăng đáng kể các mối đe dọa an ninh mạng trong ngành ô tô. Khi các phương tiện hiện đại phát triển thành 'siêu máy tính trên bánh xe', một số phương tiện chứa hơn 100 triệu dòng mã - gấp bốn lần so với máy bay phản lực F-35 - điều này đã tạo ra một bề mặt lớn hơn nhiều cho các cuộc tấn công.

Các công nghệ như V2X, cập nhật phần mềm qua mạng và chức năng lái xe tự động đã khiến xe dễ bị tấn công mạng hơn. Các tính năng điều khiển cốt lõi của xe như phanh, lái và quản lý động cơ hiện được kết nối chặt chẽ với nhau và bất kỳ lỗ hổng nào trong một hệ thống đều có khả năng gây nguy hiểm cho toàn bộ xe.

Một ví dụ về điều này là việc thao túng các bản cập nhật qua mạng, trong đó tin tặc có thể thay đổi dữ liệu được gửi đến phần mềm của xe, có khả năng phá vỡ các tính năng an toàn quan trọng. Các cuộc tấn công phức tạp hơn thậm chí có thể nhắm vào các hệ thống quan trọng, chẳng hạn như bộ điều khiển điện tử (ECU), dẫn đến rủi ro an toàn nghiêm trọng.

Khi AI tiếp tục tích hợp vào các hệ thống xe, điều quan trọng là phải nhận ra rằng trong khi AI cung cấp khả năng giám sát và phát hiện mối đe dọa theo thời gian thực, thì nó cũng đòi hỏi các biện pháp phòng thủ tinh vi không kém để chống lại các mối đe dọa mạng ngày càng tiên tiến mà các nhà sản xuất ô tô hiện đang phải đối mặt.

AI đang định hình lại cách chúng ta tiếp cận an ninh mạng ô tô bằng cách cho phép phát hiện và ngăn chặn mối đe dọa theo thời gian thực. Một trong những lợi ích chính của AI là khả năng xử lý và phân tích lượng lớn dữ liệu từ nhiều hệ thống khác nhau trong xe và môi trường xung quanh, phát hiện các mẫu và bất thường mà người vận hành khó hoặc không thể xác định được.

AI cũng đang định hình lại cách chúng ta tiếp cận an ninh mạng ô tô bằng cách cho phép phát hiện và ngăn chặn mối đe dọa theo thời gian thực.

Các thuật toán AI có thể liên tục giám sát các hệ thống liên lạc V2X, cho phép các phương tiện giao tiếp với nhau và cơ sở hạ tầng xung quanh chúng. Công nghệ này rất cần thiết cho việc lái xe tự động, nhưng nó cũng mở ra các lỗ hổng mới, chẳng hạn như nhiễu tín hiệu hoặc các nỗ lực tấn công mạng.

Với AI, các hệ thống này có thể phát hiện các mẫu giao tiếp bất thường hoặc dữ liệu cảm biến bất thường có thể chỉ ra một cuộc tấn công mạng. AI có thể đánh dấu các vấn đề như vậy theo thời gian thực, ngăn chặn kẻ tấn công truy cập vào các hệ thống nhạy cảm hoặc thay đổi cách xe hoạt động trên đường.

Một ví dụ khác là khả năng bảo vệ chống lại việc thao túng hệ thống camera và cảm biến LiDAR của AI, vốn rất quan trọng đối với xe tự lái điều hướng. Bằng cách liên tục kiểm tra sự khác biệt giữa môi trường dự kiến và những gì cảm biến của xe đang báo cáo, AI có thể phát hiện các nỗ lực đưa dữ liệu sai vào hệ thống trước khi chúng gây hại. Những phản hồi theo thời gian thực này là một cải tiến đáng kể so với các biện pháp an ninh mạng truyền thống, thường dựa vào các biện pháp phòng thủ phản ứng. Khả năng dự đoán của AI cũng cho phép can thiệp sớm, giảm thiểu thiệt hại trước khi cuộc tấn công diễn ra hoàn toàn.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia trong ngành, AI là một công cụ mạnh mẽ để xác định và giải quyết các lỗ hổng trong xe được kết nối. Một trong những mối đe dọa đáng kể nhất đến từ khả năng của kẻ tấn công mạng trong việc khai thác các kênh truyền thông không dây được xe được kết nối sử dụng, chẳng hạn như những kênh tạo điều kiện cho việc cập nhật qua mạng hoặc giao tiếp giữa xe với cơ sở hạ tầng.

Ví dụ, AI có thể theo dõi các bất thường trong tín hiệu không dây hoặc truyền dữ liệu, điều này có thể chỉ ra rằng kẻ xấu đang cố gắng chặn hoặc thao túng giao tiếp giữa xe và máy chủ từ xa. Điều này có thể bao gồm việc can thiệp vào hệ thống dẫn đường của xe để khiến xe đi chệch hướng hoặc vô hiệu hóa các hệ thống an toàn quan trọng.

Vai trò của AI trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công này có thể thấy trong các hệ thống V2X, nơi việc thao túng tín hiệu giao thông hoặc biển báo đường bộ có thể dẫn đến tai nạn. AI có thể phát hiện dữ liệu không nhất quán được đưa vào xe, nhận ra đó là một cuộc tấn công tiềm ẩn và ghi đè các dữ liệu đầu vào độc hại để giữ an toàn cho xe và người ngồi trên xe.

Một lĩnh vực khác mà AI vượt trội là bảo mật mạng nội bộ của xe. Nhiều xe hiện đại được kết nối chặt chẽ bên trong, với các hệ thống như phanh, điều khiển động cơ và thông tin giải trí được liên kết qua mạng. Vi phạm trong một trong những hệ thống này có thể nhanh chóng lan truyền trên toàn bộ xe. AI có thể giúp bằng cách liên tục theo dõi các mạng nội bộ này để phát hiện hoạt động bất thường, chẳng hạn như dữ liệu đột ngột tràn vào hoặc yêu cầu lệnh bất thường có thể cho thấy tin tặc đang cố gắng kiểm soát. Khả năng phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo này là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho các xe được kết nối.

Sự hợp tác là hoàn toàn cần thiết nếu các doanh nghiệp muốn giải quyết các mối đe dọa an ninh mạng đang phát triển trong ngành công nghiệp ô tô. Các quy định của Ủy ban kinh tế châu Âu (UNECE) R155 đã thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp áp dụng các tiêu chuẩn chung nhưng tương lai nằm ở sự hợp tác nguồn mở nhiều hơn.

Chia sẻ thông tin tình báo về mối đe dọa, các biện pháp thực hành và công cụ an ninh mạng tốt nhất giữa các OEM, nhà cung cấp cấp một và thậm chí là các cơ quan quản lý là rất quan trọng. Bằng cách đồng sáng tạo các giải pháp và thiết lập các tiêu chuẩn cho toàn ngành, chúng ta có thể cùng nhau giải quyết các thách thức mà AI mang lại, đảm bảo rằng an ninh mạng phát triển theo kịp các tiến bộ công nghệ.

Nam Nguyễn