Am hiểu phong tục, tập quán để trợ giúp pháp lý đúng hướng và hiệu quả

Ngày 26/9, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) phối hợp với Sở Tư pháp TP. Cần Thơ tổ chức các Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức về trợ giúp pháp lý cho cán bộ ở cơ sở và người có uy tín trong cộng đồng tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực trợ giúp pháp lý tại xã Vĩnh Thạnh, TP. Cần Thơ.

Các hội nghị được triển khai tại 3 xã Trường Xuân, Vĩnh Thạnh và Trường Thành (TP. Cần Thơ), với sự tham gia của hàng trăm đại biểu là cán bộ chi hội đoàn thể (Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Người cao tuổi), cán bộ ở cơ sở cùng đông đảo người có uy tín trong cộng đồng dân cư. Đây là lực lượng quan trọng dẫn dắt, định hướng người dân trong cộng đồng trên cơ sở sự hiểu biết pháp luật, đồng thời giúp người dân tiếp cận kịp thời các dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí.

Phát huy vai trò “cầu nối” của cán bộ cơ sở và người có uy tín

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Lê Thị Thu Hà, Chánh Văn phòng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, nhấn mạnh: Công tác trợ giúp pháp lý là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước bảo đảm quyền con người, quyền công dân và là một bộ phận trong tổng thể chính sách xóa đói giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, chính sách dân tộc và thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc, góp phần bảo đảm công bằng xã hội.

Theo bà, việc tổ chức các hội nghị tập huấn tại Cần Thơ không chỉ giúp cán bộ ở cơ sở và người có uy tín trong cộng đồng nâng cao kiến thức pháp luật, mà còn tạo điều kiện để họ phát huy vai trò là cầu nối đưa pháp luật về trợ giúp pháp lý đến gần dân hơn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, người có công với cách mạng và các đối tượng yếu thế trong xã hội.

Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực trợ giúp pháp lý tại xã Trường Xuân, TP. Cần Thơ.

Trong khuôn khổ hội nghị tập huấn, các báo cáo viên đã truyền đạt những nội dung cốt lõi của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, bao gồm: Các đối tượng được thụ hưởng trợ giúp pháp lý; các hình thức trợ giúp pháp lý; thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý; quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý.

Đặc biệt, các báo cáo viên đã lồng ghép nhiều tình huống thực tiễn liên quan đến tranh chấp đất đai, hôn nhân - gia đình, lao động, hành chính và hình sự để minh họa sinh động, giúp cán bộ ở cơ sở và người có uy tín trong cộng đồng dễ hiểu, dễ nhớ, dễ áp dụng trong thực tế.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Lê Văn Hận - Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước TP. Cần Thơ cho biết, trong những năm qua, hoạt động trợ giúp pháp lý tại Cần Thơ đã giúp hàng nghìn lượt người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng yếu thế được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.

Tuy nhiên, để công tác này thực sự phát huy hiệu quả, rất cần sự đồng hành của cán bộ cơ sở và người có uy tín trong việc phát hiện, giới thiệu và hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý kịp thời, đúng quy định. “Hội nghị tập huấn lần này là dịp quan trọng để tăng cường năng lực cho lực lượng nòng cốt ở cơ sở”, ông Lê Văn Hận nói.

Hiểu phong tục bản địa để nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý

Không khí các hội nghị diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến thảo luận, trao đổi. Trên cơ sở đó, các báo cáo viên đã trực tiếp giải đáp, tháo gỡ, hướng dẫn cách thức tiếp cận với dịch vụ trợ giúp pháp lý.

Tại hội nghị, TS. Nguyễn Đắc Tuân - Giảng viên chính Khoa Pháp luật hình sự, Trường Đại học Luật Hà Nội, đã trình bày chuyên đề, trong đó nhấn mạnh: “Trợ giúp pháp lý không chỉ là dịch vụ pháp luật miễn phí, mà còn là công cụ để bảo đảm quyền con người, quyền công dân”.

Hình ảnh hội nghị tập huấn nâng cao năng lực trợ giúp pháp lý tại xã Vĩnh Thạnh, TP. Cần Thơ.

Theo ông, khi cán bộ ở cơ sở và người có uy tín trong cộng đồng nắm chắc kiến thức, họ sẽ trở thành những điểm tựa vững chắc, giúp người nghèo, người có công với cách mạng và các đối tượng yếu thế khác tự tin hơn trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Điều này vừa góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền, vừa củng cố lòng tin của nhân dân đối với hệ thống pháp luật và cơ quan công quyền.

Ngoài việc trang bị kiến thức pháp luật, các báo cáo viên còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc am hiểu phong tục, tập quán và đặc trưng văn hóa vùng miền để có cách ứng xử phù hợp trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý. Đặc biệt, khi làm việc với đồng bào dân tộc thiểu số, cán bộ cơ sở và những người có uy tín trong cộng đồng cần nắm chắc những giá trị văn hóa truyền thống, lối sống và tập quán đặc thù, từ đó phát huy tốt vai trò trong công tác trợ giúp pháp lý.

Các báo cáo viên đã phân tích nhiều tình huống thay vì đối thoại; những câu chuyện đời thường được lồng ghép khéo léo thay cho khái niệm pháp lý khô cứng đã giúp các buổi tập huấn trở nên sinh động, dễ tiếp nhận. Bên cạnh đó, những chia sẻ, phân tích giàu tính thực tiễn của các báo cáo viên đã khiến cho các hội nghị tập huấn tại Cần Thơ không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức pháp luật, mà còn trở thành diễn đàn trao đổi, gắn kết giữa cán bộ ở cơ sở và người có uy tín trong cộng đồng về công tác trợ giúp pháp lý.

Qua đó, cán bộ cơ sở và người có uy tín không chỉ được trang bị kỹ năng tư vấn, giải thích, hướng dẫn, mà còn trở thành “cầu nối” giữa pháp luật với đời sống văn hóa cộng đồng. Đây chính là yếu tố then chốt giúp dịch vụ trợ giúp pháp lý đi vào đời sống, bảo đảm mọi người dân thuộc diện được thụ hưởng đều có cơ hội tiếp cận khi có nhu cầu.

Kết thúc chương trình, các đại biểu đều đánh giá cao tính thiết thực của hội nghị, khẳng định kiến thức và kỹ năng được trang bị sẽ là nền tảng quan trọng để họ thực hiện tốt hơn vai trò là cầu nối trong công tác trợ giúp pháp lý.

Các hội nghị tập huấn tại thành phố Cần Thơ đã một lần nữa khẳng định quyết tâm của ngành Tư pháp trong việc đưa pháp luật đến gần dân, phục vụ nhân dân, góp phần bảo đảm công bằng xã hội và phát triển bền vững.

Nhật Minh