Âm hưởng văn hóa Á Đông trong phim Hollywood: Nguồn cảm hứng mang sức hút khó cưỡng
Những năm gần đây, nền văn hóa Á Đông đã trở thành nguồn cảm hứng cho rất nhiều bộ phim điện ảnh đình đám. Dù khác nhau về đề tài và thể loại nhưng chúng đều ít nhiều khắc họa chân thật các đặc trưng của con người phương Đông.
Gia đình là gốc rễ của mỗi người
Trong Crazy Rich Asians (2018), điều này được thể hiện rõ qua cách bà Eleanor (Dương Tử Quỳnh đóng) “xem xét” tỉ mỉ cô con dâu tương lai Rachel (Constance Wu đóng) mà con trai mình đưa về nhà. Còn ở Shang-Chi, cách cha anh (Văn Vũ - Lương Triều Vũ đóng) huấn luyện sát sao và đặt trọng trách, kỳ vọng lớn lao lên vai anh hay việc mẹ của Katy (bạn thân của Shang-Chi) thường xuyên nhắc cô nàng tìm việc làm đàng hoàng cũng phần nào thể hiện được hình mẫu của những người cha mẹ Á Đông.
Người phương Đông còn vô cùng xem trọng dịp đoàn viên và bữa cơm gia đình. Đó là lý do vì sao khi xem Crazy Rich Asians, Raya and the Last Dragon và Shang-chi, cảnh các nhân vật quây quần bên nhau cùng gói sủi cảo, ngắm hoa thủy tiên nở hay thưởng thức những món ngon luôn được lặp đi lặp lại.
Trong tâm thức của người Á Đông, những dịp đoàn tụ ấy không đơn thuần là các buổi gặp mặt mà còn nhằm củng cố sự gắn kết giữa các thế hệ và nhắc nhở con cháu về tầm quan trọng của nguồn cội.
Sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người
Bên cạnh mối quan hệ với gia đình, người phương Đông cũng quan tâm sâu sắc đến mối quan hệ giữa con người với tự nhiên. Qua từng thước phim Shang-Chi và Huyền Thoại Thập Luân, ta được chứng kiến những thế võ đẹp mắt và uyển chuyển. Điều thú vị là lực đạo của từng chuyển động không đến từ bất cứ yếu tố nhân tạo nào mà hoàn toàn dựa vào sức mạnh của thiên nhiên.
Chưa dừng lại ở đó, nếu tinh ý, ta sẽ nhận ra triết lý âm dương ngũ hành hiện hữu trong từng thước phim. Kim nằm trong thập luân, mộc được đại diện bởi rừng trúc bao quanh làng Đại La, thổ là đường hầm dẫn vào làng, thủy xuất hiện ở hồ nước nơi rồng thần Đại Vệ Thần ngủ sâu, và hỏa là cội nguồn sức mạnh của tấm vảy rồng.
Cùng với Shang-Chi, ở phim hoạt hình Raya và Rồng Thần Cuối Cùng, ta cũng có thể nhận thấy sự gắn kết giữa con người với tự nhiên. Điều này thể hiện rõ nhất qua tin ngưỡng thờ các vị rồng thần của người Kumandra. Rồng thần thực chất là sự đại diện cho những hiện tượng tự nhiên, từ mưa, sương mù cho đến cầu vồng. Quá trình Raya cùng rồng thần Sisu giải cứu thế giới cũng có ý nghĩa như việc con người làm hòa với tự nhiên để tìm lại sự cân bằng.
Với Crazy Rich Asians, dù lấy bối cảnh thành thị hiện đại nhưng các nhà làm phim cũng không gặp khó khăn trong việc thể hiện mối gắn kết giữa thiên nhiên và con người. Biệt phủ của nhà Young được thiết kế vô cùng đặc biệt với đầy đủ ngũ hành từ hổ nước, thảm cỏ đến cây xanh. Đại gia đình họ Young còn có truyền thống ngắm hoa thủy tiên nở dưới ánh trăng mỗi buổi đoàn viên. Với những hình ảnh trên, ta phần nào thấy được lối sống hài hòa với thiên nhiên vốn đã ăn sâu vào tâm thức con người Á Đông.
Sự va chạm giữa các nền văn minh
Bên cạnh việc tôn vinh văn hóa Á Đông, các bộ phim Hollywood khai thác đề tài này còn đặc biệt chú trọng khắc họa sự xung đột giữa hai nền văn hóa Đông - Tây. Nếu như ở Shang-Chi, nạn phân biệt người da màu chỉ được nhắc thoáng qua ở đầu phim thì trong Crazy Rich Asians, khác biệt Đông - Tây còn được khai thác rõ nét hơn xuyên suốt chiều dài của bộ phim.
Lý do lớn nhất khiến bà Eleanor Young không ưng Rachel Chu chính là vì cô mang đậm tư tưởng Tây phương. Với bà, đó là tư tưởng đề cao con người cá nhân hơn truyền thống gia đình. Mỗi cuộc chạm trán giữa Eleanor và Rachel không đơn thuần là xung đột giữa mẹ chồng và nàng dâu tương lai, mà đó còn là mâu thuẫn giữa tư duy phương Đông và phương Tây. Mâu thuẫn này đóng vai trò là nút thắt lớn nhất, buộc các nhân vật phải thay đổi mình để tìm được tình yêu đích thực và tiếng nói chung giữa các thế hệ.
Văn hóa Á Đông hiện lên trên các bộ phim Hollywood luôn mang một sức hút rất riêng và hứa hẹn mảng đề tài này sẽ còn rất nhiều tiềm năng để các nhà làm phim phương Tây tiếp tục sáng tạo.