AMM-53 nhất trí nỗ lực triển khai các sáng kiến Năm Chủ tịch ASEAN 2020

Trong thảo luận, các Bộ trưởng chia sẻ đánh giá bất chấp ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, ASEAN tiếp tục chủ động tăng cường hợp tác, duy trì đà xây dựng cộng đồng cũng như ứng phó hữu hiệu với dịch bệnh COVID-19. Trước những diễn biến, bất ổn gia tăng trong tình hình hình thế giới, trong đó có dịch bệnh, nguy cơ suy thoái kinh tế, cạnh tranh gia tăng giữa các nước lớn…, ASEAN tái khẳng định cam kết mạnh mẽ duy trì khu vực Đông Nam Á hòa bình, ổn định, an ninh và trung lập, trong đó luật pháp quốc tế được đề cao.

Hội nghị nhất trí tiếp tục nỗ lực triển khai các sáng kiến, ưu tiên đã nhất trí cho Năm Chủ tịch ASEAN 2020, thúc đẩy hợp tác ứng phó với dịch bệnh COVID-19 và chuẩn bị kế hoạch phục hồi toàn diện sau đại dịch. Các Bộ trưởng thông qua Kế hoạch công tác Kế hoạch công tác 5 năm (2021-2025) của Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) và Chương trình ưu tiên của AICHR năm 2021.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) là Hội nghị đầu tiên trong loạt Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hàng năm của ASEAN và giữa ASEAN với đối tác.

Trong quan hệ đối ngoại, các Bộ trưởng nhất trí khuyến nghị tăng tần suất họp Cấp cao ASEAN – Australia từ 2 năm/lần thành thường niên, trao quy chế đối tác phát triển cho Italia và Pháp, đồng thời tiếp tục xem xét các đề xuất xin trở thành đối tác đối thoại đầy đủ của ASEAN. Các Bộ trưởng cũng thông qua các biện pháp cải tiến quy trình, phương thức làm việc của Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF).

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, các Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì, thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông. Trước những diễn biến phức tạp thời gian qua, các Bộ trưởng nhất trí ASEAN cần kiên trì lập trường nguyên tắc, trong đó kêu gọi các bên tiếp tục kiềm chế, không quân sự hóa, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp, đồng thời cần tiếp tục đề cao hơn nữa luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật biển.

Hội nghị cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông, nỗ lực xây dựng COC hiệu lực, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển.

Ngoài ra, ASEAN sẽ tiếp tục hỗ trợ Myanmar giải quyết tình hình nhân đạo tại bang Rakhine, trong đó tập trung triển khai các dự án hỗ trợ công tác hồi hương. Đồng thời, ASEAN tái khẳng định lập trường ủng hộ Bán đảo Triều Tiên hòa bình, ổn định, không có vũ khí hạt nhân, kêu gọi các bên nối lại đối thoại. Hội nghị cũng nhất trí ASEAN cần tiếp tục nỗ lực hợp tác đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh và an toàn hàng hải, biến đổi khí hậu, dịch bệnh…

Các nước ASEAN hoan nghênh Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020, đã chủ động đề xuất, triển khai nhiều sáng kiến.

Các nước ASEAN hoan nghênh Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020, đã chủ động đề xuất, triển khai nhiều sáng kiến, duy trì và thúc đẩy phối hợp cả trong phòng chống, kiểm soát dịch bệnh cũng như xây dựng Cộng đồng, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề nghị ASEAN nỗ lực hơn nữa, hợp tác vượt qua khó khăn, thách thức, duy trì xây dựng cộng đồng, triển khai đầy đủ các ưu tiên, sáng kiến. Phó Thủ tướng đề nghị ASEAN tiến hành đánh giá tổng thể quan hệ đối ngoại, trên cơ sở đó xây dựng, điều chỉnh các tiêu chí để xem xét việc kết nạp đối tác đối thoại mới.

Trước những biến đổng, bất ổn trong cục diện thế giới và khu vực, trong đó có căng thẳng, cạnh tranh giữa các nước lớn, Phó Thủ tướng đề nghị ASEAN tăng cường đoàn kết, phối hợp trong quan điểm và hành động, ứng xử trên cơ sở các nguyên tắc đã nhất trí, trong đó có các nguyên tắc nêu trong Tuyên bố ngày 8/8 về Tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở Đông Nam Á.

Phó Thủ tướng chia sẻ thẳng thắn quan ngại về những diễn biến phức tạp, vụ việc nghiêm trọng xảy ra thời gian trên Biển Đông, trái với luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển của Liên Hợp Quốc (UNCLOS 1982), vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, làm gia tăng căng thẳng và gây phương hại tới hòa bình, an ninh trên Biển Đông. Trước tình hình đó, Phó Thủ tướng đề nghị ASEAN giữ vững đoàn kết và lập trường nguyên tắc, trong đó cần tiếp tục đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982, khung khổ điều chỉnh mọi hoạt động trên tất cả các vùng biển và đại dương.

Hội nghị Ủy ban Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) diễn ra theo hình thức trực tuyến.

* Sáng cùng ngày, Hội nghị Ủy ban Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) đã diễn ra theo hình thức trực tuyến, với sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên và Tổng thư ký ASEAN. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì Hội nghị. Hội nghị đã kiểm điểm việc tuân thủ và thực thi Hiệp ước SEANWFZ, cũng như bàn cách thức thúc đẩy hơn nữa nội dung này trong thời gian tới.

Kiểm điểm kết quả triển khai Kế hoạch hành động tăng cường Hiệp ước SEANWFZ giai đoạn 2018-2022, Hội nghị ghi nhận nhiều hoạt động đã được triển khai bởi các cơ quan chuyên ngành, cũng như ở cấp quốc gia trong các lĩnh vực như bảo đảm an ninh, an toàn hạt nhân, sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, nâng cao năng lực ứng phó với sự cố/thảm họa phóng xạ… Hội nghị đánh giá cao việc tăng cường hợp tác giữa ASEAN với Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), đề nghị Ban thư ký ASEAN tích cực cùng IAEA triển khai hiệu quả thỏa thuận hợp tác đã ký tháng 09/2019.

Nhắc lại cam kết duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác, các nước ASEAN, thành viên Hiệp ước sẽ tiếp tục trao đổi, tìm biện pháp tháo gỡ vướng mắc để các nước có vũ khí hạt nhân sớm ký kết Nghị định thư của Hiệp ước. Hội nghị cũng nhất trí về nhiều biện pháp nhằm đề cao vai trò, đóng góp của SEANWFZ đối với các nỗ lực toàn cầu trong không phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác, trong đó có việc tăng cường quảng bá về SEANWFZ tại các hội nghị, diễn đàn của Liên Hợp Quốc.

An Nhiên