Ấn Độ: Hỏa táng người chết vì Covid-19 đỏ lửa ngày đêm, nguyên nhân bùng phát là gì?

Nhiều trường hợp tử vong vì Covid-19 tại Ấn Độ đã không được thống kê, khiến số lượng chính thức không phản ánh được tình trạng nghiêm trọng của dịch bệnh tại quốc gia này. Đợt bùng phát mới tại Ấn Độ chiếm gần 1 nửa tổng số ca nhiễm mới trên toàn cầu.

Số liệu thương vong thực cao gấp 2-5 lần

Làn sóng Covid-19 thứ 2 tại Ấn Độ nhanh chóng đẩy quốc gia này vào một cuộc khủng hoảng toàn khốc, khiến các bệnh viện quá tải, nguồn cung oxy cạn kiệt, hàng dài người tuyệt vọng khi không được bác sĩ chữa trị và có bằng chứng cho thấy số người chết thực tế cao hơn nhiều so với báo cáo chính thức, theo New York Times.

Hiện mỗi ngày Chính phủ Ấn Độ ghi nhận hơn hàng chục ngàn ca nhiễm mới - mức cao kỷ lục thế giới – nhiều ca nhiễm mới hơn bất kỳ quốc gia nào khác cho đến nay. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết những con số đó, dù đáng kinh ngạc đến đâu, cũng chỉ thể hiện một phần nhỏ khả năng lây lan thực sự của đại dịch khiến đất nước này rơi vào tình trạng khẩn cấp. Hàng triệu người thậm chí không dám bước ra khỏi cửa vì sợ lây bệnh.

Người dân Ấn Độ than khóc trước một khu hỏa táng. Ảnh: NYT

Sự gia tăng các ca nhiễm mới đột ngột trong những tuần gần đây, với một biến thể mới hơn, đang làm gia tăng nghi ngờ về số ca thiệt mạng thực tế vì Covid-19 của Ấn Độ - hiện được báo cáo là 200.000 người, với hơn 2.000 người chết mỗi ngày.

Các cuộc tìm hiểu từ những cơ sở hỏa táng trên khắp quốc gia cho thấy một số lượng lớn ca thiệt mạng vì Covid-19 vượt xa con số chính thức. Theo giới phân tích, các chính trị gia và quản lý bệnh viện có thể giảm thiểu con số này. Bhramar Mukherjee, một nhà dịch tễ học tại Đại học Michigan, người đã theo sát Ấn Độ cho biết: “Đó là một cuộc thảm sát dữ liệu hoàn toàn. "Từ tất cả mô hình mà chúng tôi đã thực hiện, chúng tôi tin rằng số người chết thực sự gấp từ 2-5 lần những gì được báo cáo."

Tại một trong những khu hỏa táng lớn ở Ahmedabad, một thành phố ở bang Gujarat, miền tây Ấn Độ, những ngọn lửa rực sáng cả bầu trời đêm, cháy suốt 24 giờ mỗi ngày, giống như một nhà máy công nghiệp không bao giờ tắt.

Hôm 24/4, giới chức Ấn Độ báo cáo có gần 350.000 ca nhiễm mới, trong khi số ca tử vong tiếp tục tăng. Tại một bệnh viện ở Thủ đô New Delhi, các bác sĩ cho biết 20 bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch đã tử vong sau khi áp suất oxy giảm xuống. Các bác sĩ khẳng định tình trạng khan hiếm oxy trầm trọng là nguyên nhân khiến số lượng người chết tăng cao.

Tại Bhopal, một thành phố lớn ở miền trung Ấn Độ, nơi xảy ra thảm họa rò rỉ khí đốt vào những năm 1980 khiến hàng nghìn người thiệt mạng, người dân cho biết đây là thời điểm “bận rộn” nhất các khu hỏa táng kể từ sau thảm họa đó.

Trong hơn 13 ngày trung tuần tháng 4, các quan chức Bhopal đã báo cáo 41 trường hợp tử vong liên quan đến Covid-19. Nhưng một cuộc khảo sát của New York Times cho thấy số ca thiệt mạng cùng thời điểm lên tới hơn 1.000.

Hiện tượng tương tự diễn ra ở Lucknow và Mirzapur - các thành phố lớn ở bang Uttar Pradesh - và trên khắp Gujarat, trong khoảng thời gian tương tự, các nhà chức trách báo cáo có từ 73 đến 121 ca tử vong liên quan đến Covid-19 mỗi ngày.

Nhưng số liệu chi tiết được tổng hợp bởi một trong những tờ báo hàng đầu của Gujarat – tờ Sandesh - chỉ ra rằng con số này cao hơn nhiều lần, khoảng 610 người mỗi ngày.

Điều gì đang xảy ra ở Ấn Độ?

Nhiều tháng trước, Ấn Độ dường như đã kiểm soát dịch hiệu quả. Sau khi các lệnh phong tỏa nghiêm khắc ngăn đợt bùng phát đầu tiên bắt đầu được nới lỏng, Ấn Độ không còn ghi nhận số lượng ca nhiễm lớn. Giới chức và người dân đã bắt đầu chủ quan và hành động như thể những ngày tồi tệ nhất đã qua.

Giờ đây, vô số người Ấn Độ đã buộc phải lên mạng xã hội để gửi khẩn cấp (S.O.S.) kêu gọi cung cấp cho họ giường bệnh, thuốc men hay “chút oxy để thở”.

Đồng thời, chiến dịch vaccine Covid-19 của Ấn Độ cũng đang gặp khó khăn. Hiện chưa tới 10% người Ấn Độ đã tiêm chủng liều ngừa Covid-19 lần 1, dù nước này là nhà sản xuất vaccine hàng đầu thế giới. Các nhu cầu nghiêm trọng của Ấn Độ đã và đang có tác động lan truyền trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với các quốc gia nghèo hơn. Nước này từng lên kế hoạch xuất khẩu hàng triệu liều vaccine nhưng cho đến nay việc này đã ngừng hoàn toàn do tình trạng thiếu hụt vaccine trầm trọng ngay trong nước. Điều này cũng ảnh hưởng khi khiến một số quốc gia phải chuyển hướng nhập khẩu từ nước khác

Các bác sĩ quan ngại, làn sóng khủng khiếp này bắt nguồn từ sự xuất hiện của một biến thể virus “đột biến kép” - B.1.617. Biến thể này chứa các đột biến di truyền tìm thấy trong hai phiên bản khó kiểm soát khác của virus SARS-CoV2. Một trong những đột biến có trong biến thể rất dễ lây lan là nguyên nhân khiến California (Mỹ) lao đao hồi đầu năm nay. Đột biến còn lại tương tự như đột biến tìm thấy ở Nam Phi và được cho là khiến virus kháng vaccine tốt hơn.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng vẫn còn quá sớm để biết chắc chắn rằng biến thể mới đang xuất hiện ở Ấn Độ thực sự nguy hiểm như thế nào.

Kết quả có thể là tồi tệ nhất khi kết hợp khả năng lây lan nhanh và khó kiểm soát hơn. Điều này đang khiến các nhà khoa học trên toàn cầu lo lắng khi các quốc gia được tiêm chủng tỷ lệ cao đang nới lỏng và bắt đầu chủ quan. Bởi những thất bại ở Ấn Độ, Brazil và những nơi khác cho thấy có nguy cơ virus có thể đột biến để “đánh bại” các vaccine hiện có.

Cẩm Anh