An Giang: Bao giờ công văn hết làm khổ doanh nghiệp

Doanh nghiệp được cho "tự phát" phản ứng…

Theo ghi nhận của phóng viên Một Thế Giới vào ngày 24.8, tại Khu kinh tế cửa khẩu Khánh Bình, huyện An Phú, các hàng hóa sau khi thu gom về điểm tập kết của doanh nghiệp, sau khi được phân loại rồi đưa lên xe chuyển đi xuất khẩu.

Hiện tại, sau khi được phân loại thì tiếp tục được tập kết đến một doanh nghiệp khác theo quy định của hải quan để kiểm hóa trước khi xuất khẩu.

Bên cạnh những doanh nghiệp chấp hành, một số doanh nghiệp, tiểu thương kinh doanh cá nuôi đã thắc mắc và họ cho rằng đối với mặt hàng cá thì việc 2 doanh nghiệp tư nhân được Tổng cục Hải quan công nhận thì liệu đủ đáp ứng được nguồn nước...

Một số xe tải (Campuchia) chở mặt hàng cá nuôi bị chặn lại tại Trạm kiểm soát cửa khẩu Khánh Bình với lý do không thực hiện việc kiểm hóa tại 2 điểm tư nhân do Hải quan cửa khẩu Khánh Bình yêu cầu - Ảnh: Tô Văn

Số lượng cá chết rất nhiều của một hộ kinh doanh mặt hàng cá nuôi vì phản ứng - Ảnh: Cắt ra từ clip

Khoảng 16 giờ 30 ngày 24.8, một số xe tải (Campuchia) chở mặt hàng cá nuôi bị chặn lại tại Trạm kiểm soát cửa khẩu Khánh Bình với lý do không thực hiện việc kiểm hóa tại 2 điểm tư nhân do Hải quan Cửa khẩu Khánh Bình yêu cầu.

Tình trạng này dẫn đến việc nhiều xe ùn tắc hàng giờ tại cửa khẩu, gây hiếu kỳ cho người dân. Nhiều lực lượng chức năng cũng có mặt để duy trì trật tự. Sau đó, phía hải quan yêu cầu các xe vào bãi tập kết của nhà nước để thực hiện việc kiểm hóa, thông quan.

Sau đó, PV liên hệ với lãnh đạo UBND huyện An Phú thì được người này thông tin, trong cuộc họp trước đó huyện đã kiến nghị lên Cục Hải quan, Ban quản lý Khu kinh tế để cân nhắc, xem xét những kiến nghị của doanh nghiệp đang gặp khó.

Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình nói gì?

Chiều 26.8, bà Võ Thị Gái Nhỏ - Chi cục phó Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình, Cục Hải quan tỉnh An Giang cho biết, văn bản 2777 của Tổng cục cũng dựa trên luật Hải quan và nghị định, thông tư chứ không ban hành văn bản tự phát sinh ra.

“Thực tế tại đây có 2 địa điểm kiểm tra tập trung được Tổng cục công nhận và một địa điểm tập kết hàng hóa do Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu quản lý (gọi tắt là địa điểm chữ P - một bên tập kết hàng hóa nhập cảnh, một bên là tập kết hàng hóa xuất khẩu chờ phương tiện nhận hàng hay giao hàng).

Về phía Hải quan chỉ có quản lý 2 địa điểm doanh nghiệp tư nhân được Tổng cục công nhận theo Nghị định 67-68. Còn các doanh nghiệp “tự phát” ở tại khu vực cửa khẩu thì Hải quan Khánh Bình không quản lý.

Nói về văn bản 2777 dùng từ địa điểm tập kết hay bãi tập kết hàng hóa “tự phát”. Tự phát có nghĩa là những địa điểm này không được Tổng cục công nhận, mặc dù họ có giấy phép kinh doanh”, bà Gái Nhỏ giải thích.

Bà Võ Thị Gái Nhỏ - Chi cục phó Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình trả lời với báo chí - Ảnh: Tô Văn

Bà Gái Nhỏ thông tin thêm, Tổng cục dùng từ “tự phát” có nghĩa là chưa được Tổng cục công nhận địa điểm tập kết kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất, nhập khẩu.

Qua thời gian triển khai văn bản này vào ngày 7.7, đã có hiệu lực thì Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình phải đợi đến ngày 15.8, đơn vị mới bắt đầu từng bước thực hiện văn bản. Sau đó, đơn vị lại nhận văn bản của Cục chỉ đạo thực hiện theo đúng văn bản 2777.

Từ ngày 19.7, đơn vị có gửi văn bản thông báo hết tất cả các doanh nghiệp (từ doanh nghiệp đã công nhận và doanh nghiệp chưa công nhận). Đến ngày 4.8, đơn vị có triển khai các cuộc họp mời hết cơ quan ban ngành và tất cả các doanh nghiệp này cùng dự họp.

“Trong cuộc họp đó, có nhiều doanh nghiệp tự phát xin gia hạn làm thủ tục trong thời gian 1 tháng nhưng đến ngày 7.8, đơn vị nhận được đơn xin gia hạn 3 tháng. Tuy nhiên, đây là thẩm quyền của Tổng cục nhưng đơn vị chúng tôi vẫn tiếp nhận và có làm báo cáo về Cục Hải quan”, bà Gái Nhỏ nói.

Phiếu thông báo (bằng tiếng Campuchia) của Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình gửi đến các tài xế xe tải từ Campuchia khi đến Việt Nam nhận hàng phải vào Trạm kiểm soát trước bãi đậu xe Dương Lan và Hải Thịnh Phát - Ảnh: Tô Văn

Cũng theo bà Gái Nhỏ, ngày 18.8, đơn vị đã gửi văn bản thông báo cho các doanh nghiệp là áp dụng nghiêm văn bản này.

Ngày 23.8, Cục Hải Quan tổ chức cuộc họp với các cơ quan ban ngành của tỉnh. Cũng tại cuộc họp này, tất cả các ban ngành có liên quan đều thống nhất rằng Hải quan thực hiện nghiêm đúng tinh thần văn bản 2777.

Ngày 24.8, khi đơn vị triển khai thực hiện nghiêm thì những doanh nghiệp tự phát, tiểu thương họ thực hiện tốt. Tuy nhiên, có một hộ kinh doanh mặt hàng cá sống các loại (nằm ngoài khu vực cửa khẩu) yêu cầu đơn vị Hải quan vào giám sát, kiểm tra hàng hóa.

“Việc yêu cầu thì đơn vị chúng tôi không được bước chân vào địa điểm này (nhà riêng, không phải địa điểm được Tổng cục công nhận) mà chỉ bước chân vào các địa kiểm kiểm tra tập trung được công nhận.

Lúc này, 3 xe cá của hộ kinh doanh này đến cửa khẩu đường bộ đã được các anh em giải thích, thuyết phục tài xế kèm theo giấy tiếng phiên dịch Campuchia đề nghị tài xế đưa phương tiện này vào địa điểm doanh nghiệp tư nhân được công nhận hoặc là địa điểm chữ P. Tuy nhiên, 3 xe này lại đưa vào địa điểm bãi nhà riêng của hộ kinh doanh.

Khoảng chiều cùng ngày, 3 xe này lên tới cửa khẩu, đơn vị thông báo yêu cầu tài xế vào trụ sở chi cục để tiến hành làm thủ tục vi phạm của tài xế thì chủ hộ kinh doanh này không đồng ý nên gây ùn ứ” bà Gái Nhỏ nói.

Khi PV đặt câu hỏi văn bản 2777 của Tổng cục Hải quan có bất cập với Nghị định 14.2018/NĐ-CP; việc các mặt hàng nông sản – thủy sản thuộc luồng xanh thì việc thực hiện thông quan, giải phóng hàng tại cửa khẩu có áp dụng ngay hay không?

Bà Gái Nhỏ cho biết, khi phương tiện nước ngoài đến Việt Nam phải chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan.

“Việc kiểm tra, giám sát thì chỉ trong 2 địa điểm được Tổng cục công nhận. Còn vấn đề hàng nông sản-thủy sản xuất khẩu thì phải đúng quy định pháp luật. Nếu anh vào điểm kiểm tra của Tổng cục công nhận thì "mặc định" đơn vị sẽ giải phóng hàng, thông quan nhanh”, bà Gái Nhỏ khẳng định.

… đến thắc mắc văn bản 2777, rồi đi kêu cứu

Theo công văn 2777 của Tổng cục Hải quan có nêu, tại cửa khẩu chính Khánh Bình, việc tập kết hàng hóa làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại cửa khẩu đường bộ và khu vực biên giới đường sông phải thực hiện trong các địa điểm tập kết, kiểm tra giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ở biên giới đã được Tổng cục Hải quan công nhận hoặc bãi tập kết hàng hóa do Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh An Giang xây dựng tại khu vực trạm kiểm soát liên hợp cửa khẩu với điều kiện phải có hệ thống camera giám sát được kết nối với cơ quan Hải quan.

Đối với việc kiểm tra, giám sát sang tải, bốc xếp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu lên, xuống các phương tiện nước ngoài tại cửa khẩu đường bộ và khu vực biên giới đường sông, phải thực hiện trong các địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ở biên giới đã được Tổng cục Hải quan công nhận.

Không được thực hiện tại các địa điểm tập kết tự phát của các cá nhân, doanh nghiệp thuộc khu vực cửa khẩu biên giới đường bộ và khu vực biên giới đường sông.

Điều 22 của Luật Hải quan - Ảnh: Tô Văn

Một điểm kiểm tra, giám sát hàng hóa của một doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan công nhận - Ảnh: Tô Văn

Phiếu thu tiền (bằng chữ viết tay) xe doanh nghiệp khác khi vào kiểm tra, giám sát của một doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan công nhận - Ảnh: Tô Văn

Sau đó, ngày 15.8, Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình đã thực hiện việc triển khai kiểm tra hàng hóa tập trung theo văn bản 2777 của Tổng cục Hải quan đang vấp phải sự phản ứng từ nhiều doanh nghiệp, tiểu thương kinh doanh nông, thủy sản tại Khu kinh tế Cửa khẩu Khánh Bình.

Với diện tích là 6.000 m2 được xây dựng cơ sở khang trang, tổng chi phí đầu tư khoảng 6 tỉ đồng để kinh doanh mặt hàng thủy sản, ông Đặng Ngọc Đức (chủ doanh nghiệp Đức Thành Long Bình) chia sẻ: “Doanh nghiệp tôi nghiêm chỉnh thực hiện đưa toàn bộ xe vào bãi tập kết của doanh nghiệp Dương Lan từ sáng ngày 24.8, đến nay toàn bộ bạn hàng, công nhân đã kéo sang làm việc tại bãi tập kết này đã khiến hoạt động kinh doanh mặt hàng thủy sản của tôi đứng trước nguy cơ sụp đổ và vỡ nợ.

Chúng tôi đã cầu cứu báo chí, làm đơn xin gia hạn về việc thực hiện công nhận địa điểm, kiểm tra giám sát hải quan. Hiện các doanh nghiệp đã nộp hồ sơ cho Tổng cục Hải quan để xin công nhận đủ điều kiện kiểm hóa hàng tại bãi, trong thời gian này chỉ mong các sở, ngành cho thêm thời gian để tiếp tục hoạt động, kéo lại số khách hàng, công nhân”.

Ông Đoàn Văn Sang (chủ hộ kinh doanh mặt hàng các loại cá nuôi) bức xúc nói: “Chúng tôi kinh doanh mặt hàng này được hơn 6 năm nay, giấy tờ kinh doanh, thuế thu nhập được chính quyền công nhận. Chúng tôi thực hiện đầy đủ.

Cho xin hỏi Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình, hộ kinh doanh tôi và các doanh nghiệp (chưa đủ thủ tục theo văn bản 2777) trong quá trình hoạt động từng năm có bị đơn vị Hải quan lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi gian lận hay không? Nếu không thì tại sao áp dụng "cứng" văn bản 2777 để làm khó doanh nghiệp”.

Tương tự ông Nguyễn Văn Đượm - Giám đốc Công ty TNHH MTV Ngân Ý cho biết, doanh nghiệp đầu tư vào khu kinh tế theo sự kêu gọi của UBND tỉnh, huyện cũng như Ban Quản lý khu kinh tế.

“Chúng tôi đầu tư hàng chục tỉ đồng vào đây để thúc đẩy sự phát triển kinh tế tại địa phương, tạo công ăn việc làm cho nhiều người. Tuy nhiên, đến nay Cục Hải quan lại không cho doanh nghiệp được kiểm tra hàng hóa mà phải đến doanh nghiệp khác để kiểm tra. Điều này dẫn đến việc chậm trễ, hàng hóa bị hư hao và tốn thêm chi phí phát sinh”, ông Đượm nói.

Ông Đượm cho biết thêm, khi đầu tư doanh nghiệp đều làm bài bản khu phân loại hàng hóa. Thời gian doanh nghiệp đầu tư đến nay đã ngót nghét 3 năm.

“Nếu từ đầu Cục Hải Quan tư vấn nói mô hình này làm không được thì cũng phải hướng dẫn cho doanh nghiệp và có thời gian để xin giấy phép, hoàn thiện thủ tục.

Chúng tôi bức xúc là Cục Hải quan triển khai theo văn bản Tổng cục tuần trước thì tuần sau làm liền. Điều đáng nói, khi mời chúng tôi họp và chúng tôi nêu khó khăn, xin làm đơn gia hạn thì đại diện Cục Hải quan không trả lời.

Nông thủy sản của chúng tôi được đưa đi tiêu thụ trải dài từ Bắc vào các tỉnh miền Tây. Ngoài ra, tại khu cửa khẩu này, chúng tôi còn xuất nông sản sang Campuchia khoảng 300 tấn mỗi ngày.

Việc xử lý cứng nhắc khiến việc kinh doanh của chúng tôi bị vướng mắc do bạn hàng Campuchia mang xe qua mua hàng, nhận hàng thì không được thực hiện. Họ phải đem hàng qua một địa điểm kiểm tra hàng hóa tập trung của doanh nghiệp khác.

Điều này rất bất cập, rất là khó khăn cho việc kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, qua làm việc với đơn vị Hải quan chúng tôi có kiến nghị gia hạn thực hiện thủ tục, lộ trình để thích ứng với văn bản của Tổng cục Hải quan”, ông Đượm mong mỏi.

Còn theo một số cán bộ địa phương vẫn thắc mắc rằng luật Hải quan số 54/2014/QH13 trong điều 22 thì Tổng cục Hải quan có áp dụng đủ hết các địa điểm của Luật Hải quan về địa điểm làm thủ tục Hải quan hay không?.

Tổng cục Hải quan cũng không yêu cầu thời gian nào bắt đầu thực hiện văn bản 2777

Luật sư Thái Thị Diễm Trúc (Đoàn luật sư tỉnh An Giang) cho biết, theo yêu cầu của Tổng cục Hải quan đối với Cục Hải quan tỉnh An Giang về việc tập kết hàng hóa tại cửa khẩu Khánh Bình thì việc tập kết hàng hóa chờ làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại cửa khẩu đường bộ và khu vực biên giới đường sông phải thực hiện trong các địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ở biên giới đã được Tổng cục Hải quan công nhận hoặc bãi tập kết hàng hóa do Ban quản lý khu kinh tế tỉnh An Giang xây dựng tại khu vực Trạm kiểm soát liên hợp cửa khẩu với điều kiện có hệ thống camera giám sát được kết nối với cơ quan Hải quan.

“Theo tinh thần chỉ đạo này thì Tổng cục Hải quan cũng không có yêu cầu thời gian nào bắt đầu thực hiện. Trong khi đó, hiện nay Ban quản lý khu kinh tế tỉnh An Giang chưa hoàn thiện các trạm kiểm soát liên hợp với cửa khẩu.

Chính vì vậy, doanh nghiệp chưa thể tập kết hàng hóa tại địa điểm của ban quản lý khu kinh tế mà tự mình trang bị các thiết bị, công cụ cần thiết như mái che, nơi sử dụng nước sạch... cho các hàng hóa nông sản tập kết trước khi xuất khẩu.

Một lý do nữa, các hàng hóa nông sản của các doanh nghiệp nói trên thuộc diện đi theo luồng xanh, từ xưa đến nay việc thông quan theo đúng quy định của Chính phủ... Nay, Cục Hải quan tỉnh An Giang buộc các doanh nghiệp phải di dời địa điểm tập kết là một việc gây khó khăn và thiệt hại vô cùng lớn cho doanh nghiệp”, luật sư Trúc nhận định.

Như Một Thế Giới đã thông tin, ngày 17.8, đại diện các Công ty TNHH MTV Ngân Ý, Huỳnh Kim Mỹ, Đức Thành Long Bình trên địa bàn TT.Long Bình (thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Khánh Bình), huyện An Phú cho rằng các bãi tập kết của doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ đóng cửa, có thể khiến hàng trăm công nhân thất nghiệp.

Văn bản số 2777 của Tổng cục Hải quan - Ảnh: Tô Văn

Các doanh nghiệp này trình bày, vào ngày 7.7, Tổng cục Hải quan đã có văn bản số 2777/TCHQ-GSQL gửi cho Cục Hải quan tỉnh An Giang về công tác quản lý, giám sát hải quan tại các cửa khẩu biên giới thuộc tỉnh An Giang.

Ngày 1.8, Chi cục Hải quan cửa khẩu (HQCK) Khánh Bình có thư mời gửi đại diện UBND, Công an huyện An Phú, Đồn biên phòng cửa khẩu Khánh Bình, Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu (BQLKKTCK) Khánh Bình, đại diện các doanh nghiệp: Dương Lan, Hải Thịnh Phát, Ngân Ý An Phú, Đức Thành Long Bình, Huỳnh Kim Mỹ, Trương Minh Hải, Đào Tài Lộc… đến để triển khai văn bản số 2777/TCHQ-GSQL của Tổng cục Hải quan. Thời gian triển khai là 16 giờ ngày 4.8.

Tại cuộc họp, Chi cục HQCK Khánh Bình và BQLKKTCK Khánh Bình đã nêu 3 địa điểm để các doanh nghiệp lựa chọn làm nơi kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới. Trong đó 1 địa điểm do nhà nước quản lý (không thu phí) và 2 địa điểm do tư nhân quản lý (có thu phí).

Cũng tại cuộc họp, các doanh nghiệp có nêu lên các khó khăn và xin 1 tháng để hoàn thiện các thủ tục theo quy định. Chủ trì cuộc họp đề nghị đại diện các doanh nghiệp về làm văn bản để được xem xét.

Đến ngày 6.8, các doanh nghiệp Ngân Ý An Phú, Đức Thành Long Bình, Huỳnh Kim Mỹ có đơn xin gia hạn gửi đến Cục Hải quan An Giang, Chi cục HQCK Khánh Bình, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh để trình bày những khó khăn như: do tính chất đặc thù ngành nghề kinh doanh của công ty là rau củ quả và thủy sản tươi sống. Hàng hóa được thu mua từ các hộ nông dân trên địa bàn trong và ngoài tỉnh vận chuyển về các bãi tập kết của doanh nghiệp để thực hiện trao đổi, mua bán với người dân Campuchia.

“Hàng hóa vận chuyển về bãi tập kết của doanh nghiệp phải được thực hiện ngay việc phân loại, sắp xếp, đóng gói… để kịp thời gian giao hàng nhằm đảm bảo cho hàng hóa trong tình trạng tốt nhất. Đây là phương pháp hợp tác giao kết mua bán hiện nay của công ty đã được đối tác và thương nhân Campuchia chấp nhận.

Vì vậy, nếu tập trung các doanh nghiệp chúng tôi đến 3 địa điểm thông báo đủ điều kiện là không khả thi. Lý do là tại những nơi này chưa có mái che, nguồn nước sạch không đủ đáp ứng, lực lượng công nhân và phương tiện tập trung quá đông dễ gây mất an toàn lao động, giao thông…”, các doanh nghiệp trình bày trong đơn.

Tô Văn