Án lệ số 18/2018/AL và hành vi lao xe vào lực lượng chức năng đang làm nhiệm vụ

Ngày 22-8, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án và tạm giữ hình sự hai thanh niên đã có hành vi lao xe vào cảnh sát cơ động làm nhiệm vụ bảo vệ buổi hợp luyện A80 để điều tra về hành vi giết người.

Trước đó, một vụ tương tự tại Hà Tĩnh, cơ quan tố tụng đã xử lý đối tượng chống đối về tội giết người, thay vì tội chống người thi hành công vụ. Bản án vụ này sau đó đã được TAND Tối cao tuyển chọn thành án lệ và công bố để các cơ quan tố tụng có thể soi chiếu khi xử lý hành vi tương tự.

PLO giới thiệu lại Án lệ số 18/2018/AL về tình tiết định khung hình phạt tại điểm d khoản 1 Điều 93 Bộ luật Hình sự năm 1999 (tương ứng với khoản d khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015), về tội “Giết người” với tình tiết định khung là “Giết người đang thi hành công vụ”.

Án lệ số 18/2018/AL được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 17 tháng 10 năm 2018 và được công bố theo Quyết định số 269/QĐ-CA ngày 06 tháng 11 năm 2018 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

Nguồn án lệ dựa trên bản án phúc thẩm số 331/2018/HS-PT ngày 28-5-2018 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội về vụ án “Giết người” đối với bị cáo Phan Thành H, tên gọi khác: Đ; Bị hại: Anh Nguyễn Anh Đ.

Tình huống án lệ: Bị cáo bị CSGT yêu cầu dừng xe để xử lý vi phạm nhưng không chấp hành mà điều khiển xe đâm thẳng vào CSGT. Khi CSGT bám vào cọng gương chiếu hậu của xe, bị cáo tiếp tục điều khiển xe chạy với tốc độ cao, bất ngờ đánh lái sát dải phân cách nhằm hất CSGT xuống đường. Sau đó, CSGT rơi khỏi xe, va vào giải phân cách cứng giữa đường, bị đa chấn thương.

Giải pháp pháp lý: Trường hợp này, bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người” với tình tiết định khung là “Giết người đang thi hành công vụ”.

Nội dung vụ án chọn làm Án lệ số 18

Ngày 30-6-2017, Tổ tuần tra kiểm soát của Phòng CSGT đường bộ - đường sắt Công an tỉnh Hà Tĩnh (PC67) gồm 4 cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm về an toàn giao thông từ Km 468 đến Km 517 QL1A.

Thời điểm này, Từ Công T và Phan Thành H điều khiển xe ô tô đầu kéo lưu thông từ Nam ra Bắc. Khi đến địa phận TP Hà Tĩnh, tổ tuần tra phát hiện H lái xe vi phạm tốc độ 66/60km/h nên ra tín hiệu dừng phương tiện. H dừng xe nhưng cho rằng xe mình không vi phạm tốc độ nên không xuất trình giấy tờ; đồng thời tranh cãi với tổ tuần tra.

Sau đó, H lên xe ô tô đóng cửa lại (xe vẫn đang nổ máy). Lúc này, CSGT Lê Hồ Việt A đang đứng phía trước bên phải đầu xe; còn CSGT Nguyễn Anh Đ đang đứng phía trước bên trái, cách đầu ô tô khoảng 1 m, ra hiệu cho H không được lái xe di chuyển.

Tuy nhiên, H không chấp hành hiệu lệnh mà bất ngờ điều khiển xe lao thẳng vào 2 CSGT. Thấy vậy, CSGT A nhảy ra lề đường phía bên phải tránh được; còn CSGT Đ không kịp tránh nên buộc phải bám vào cọng gương chiếu hậu phía trước bên trái trên nắp capo của xe.

Dù thấy CSGT Đ đang bám vào gương chiếu hậu, H vẫn tăng tốc xe. Khi đến Km488+250 Quốc lộ 1A, dù đường trống nhưng H bất ngờ đánh lái gấp sang trái, đưa xe áp sát dải phân cách cứng nhằm hất CSGT Đ xuống để bỏ trốn. Do chỉ bám bằng tay, không có điểm tựa, CSGT Đ bị hất văng, va vào dải phân cách và ngã xuống đường.

Hậu quả: CSGT Nguyễn Anh Đ bị thương nặng được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa thị xã Hồng Lĩnh, sau đó chuyển đến điều trị tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức, đến ngày 10-7-2017 được chuyển về điều trị tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cho đến ngày 18-7-2017 thì ra viện.

Tại bản kết luận giám định pháp y đối với thương tích của CSGT Nguyễn Anh Đ xác định:

- Chấn thương sọ não: Đụng dập nhu mô não thùy trán trái, vỡ xương đỉnh phải;

- Vùng đỉnh đầu sẹo vết thương kích thước 2,5cm x 0,2cm; vùng thùy thái dương phải sẹo vết thương 1,5cm x 0,2cm;

- X Quang: Hình ảnh gãy 1/3 trên xương mác trái đã có can xương.

Kết luận: Tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây nên hiện tại là 40%.

Tại bản kết luận giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an Hà Tĩnh xác định: Giấy phép lái xe số 520144004729 mang tên Lưu Văn C là Giấy phép lái xe giả.

Bản cáo trạng số 35/CTr - KSĐT, VKSND tỉnh Hà Tĩnh truy tố Phan Thành H về tội “Giết người” theo điểm d khoản 1 Điều 93 Bộ luật Hình sự và tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức” theo điểm b khoản 2 Điều 267 Bộ luật Hình sự; Truy tố Từ Công T về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức” theo điểm b khoản 2 Điều 267 Bộ luật Hình sự.

Hai cấp tòa tuyên phạt tội giết người

Bản án hình sự sơ thẩm số 39/2017, TAND tỉnh Hà Tĩnh đã quyết định: Tuyên phạt H tám năm tù về tội giết người với tình tiết định khung là giết người đang thi hành công vụ (theo điểm d khoản 1 Điều 93 Bộ luật Hình sự 1999) và hai năm tù về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức (H. sử dụng bằng lái giả). Tổng hợp hình phạt chung mà H. phải chịu là 10 năm tù.

Cũng theo án sơ thẩm, chủ xe Từ Công T có hành vi làm một giấy phép lái xe hạng FC giả (mang tên LVC có gắn ảnh của PTH) với giá 2,5 triệu đồng, rồi giao cho H sử dụng để đối phó với các cơ quan chức năng khi bị kiểm tra. Vì vậy, tòa sơ thẩm đã phạt T hai năm tù về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Sau đó, H kháng cáo xin giảm hình phạt, T kháng cáo xin giảm hình phạt và đề nghị được hưởng án treo.

Ngày 28-5-2018, TAND Cấp cao tại TP Hà Nội xử phúc thẩm đã chấp nhận một phần kháng cáo của H, sửa bản án sơ thẩm và tuyên H 7 năm tù về tội giết người, 2 năm tù về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức. Tổng hợp hình phạt chung mà H phải chịu là 9 chín năm tù.

Cấp phúc thẩm cũng đã xử phạt bị cáo T 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Bản án phúc thẩm số 331/2018 của TAND Cấp cao tại Hà Nội sau đó đã được chọn làm án lệ (Án lệ số 18/2018/AL), được Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thông qua ngày 17-10-2018 (có hiệu lực từ ngày 3-12-2018).

THẢO HIỀN