An ninh năng lượng - nền tảng cho tăng trưởng hai con số

Trước đó, Nghị quyết 55-NQ/TW năm 2020 đã đặt nền móng cho ngành năng lượng phát triển nhanh về quy mô và đa dạng về cơ cấu, từ điện than, dầu khí đến năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, ở thời điểm này, yêu cầu đã khác. Nếu như trước đây chỉ cần “đủ điện cho phát triển”, thì nay mục tiêu đã nâng lên thành bảo đảm nguồn năng lượng chất lượng cao, giá hợp lý, bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.

Chính từ sự thay đổi đó, việc ban hành Nghị quyết 70-NQ/TW là bước đi kịp thời và tất yếu. Nghị quyết nhấn mạnh: bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng phát triển bền vững; đồng thời khẳng định phát triển năng lượng được ưu tiên hàng đầu để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng liên tục trên 10% trong giai đoạn tới. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, năng lượng tái tạo chiếm 25 - 30% tổng cung năng lượng sơ cấp; tỷ trọng điện than giảm mạnh; điện khí, điện gió ngoài khơi và các nguồn năng lượng mới như hydro xanh được phát triển nhanh. Đến năm 2045, Việt Nam phấn đấu xây dựng hệ thống năng lượng thông minh, hiện đại, kết nối sâu rộng với khu vực và thế giới.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, một hệ thống các giải pháp đồng bộ và toàn diện đã được đề ra như: khai thác mạnh mẽ các nguồn năng lượng sạch; đầu tư lưới điện thông minh, hiện đại; hoàn thiện thị trường điện cạnh tranh; triển khai cơ chế hợp đồng mua bán điện trực tiếp; áp dụng cơ chế đấu thầu, đấu giá minh bạch; làm chủ công nghệ lõi, phát triển ngành công nghiệp chế tạo thiết bị năng lượng và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Cùng với đó là mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường liên kết lưới điện và khí trong ASEAN, tham gia sâu vào thị trường năng lượng toàn cầu…

Điểm mới nổi bật của Nghị quyết 70-NQ/TW là khuyến khích khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ. Gắn với tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW, Nghị quyết 70-NQ/TW mở ra cơ hội để doanh nghiệp tư nhân trở thành lực lượng nòng cốt trong đầu tư, sản xuất và kinh doanh năng lượng. Không dừng ở phát điện, tư nhân còn được khuyến khích tham gia truyền tải, phân phối, dịch vụ và công nghệ. Với cơ chế minh bạch, công bằng, doanh nghiệp có thể tiếp cận các dự án lớn như điện gió ngoài khơi, LNG, năng lượng tái tạo. Điều này góp phần giải bài toán vốn, giảm áp lực đầu tư công và nâng cao hiệu quả quản trị.

Trong giai đoạn tăng trưởng cao, nhu cầu năng lượng của Việt Nam chắc chắn sẽ tăng nhanh. Nếu thiếu chính sách đột phá, nền kinh tế có nguy cơ đối mặt với tình trạng thiếu hụt. Nghị quyết mới của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia vì vậy mang ý nghĩa trụ cột, vừa bảo đảm nguồn cung, vừa định hướng phát triển năng lượng xanh, sạch, bền vững, phù hợp với cam kết quốc tế về giảm phát thải và ứng phó biến đổi khí hậu. Đây sẽ là lợi thế cạnh tranh quan trọng khi Việt Nam hội nhập sâu hơn vào kinh tế toàn cầu.

Nếu được triển khai quyết liệt và đồng bộ, Nghị quyết 70-NQ/TW sẽ trở thành “điểm tựa năng lượng”, giúp Việt Nam hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng nhanh, bền vững và vươn lên thành quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ XXI.

Hà Lan