An toàn công trình và hạ du là ưu tiên hàng đầu

Lực lượng bảo vệ Nhà máy Thủy điện Sơn La tuyên truyền, cảnh báo an toàn cho người dân khi thủy điện này tiến hành xả lũ - Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Sẵn sàng các kịch bản ứng phó trong mùa mưa bão

Ông Phạm Hồng Long,Trưởng ban An toàn Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, trước mùa mưa bão, các đơn vị thủy điện đã xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN).

Đồng thời gấp rút triển khai các giải pháp công trình, phi công trình để chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với những diễn biến bất thường của thời tiết trong mùa mưa bão.

Cụ thể, các nhà máy thủy điện (NMTĐ) đã rà soát, triển khai thực hiện theo Nghị định số 114/NĐ-CP ngày 4/9/2018 của Chính phủ về an toàn đập, hồ chứa nước; Thông tư số 09/2019/TT-BCT ngày 8/7/2019 của Bộ Công Thương quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa thủy điện, cũng như thực hiện theo các quy định của EVN.

Theo đó, hàng năm, các NMTĐ đều thực hiện rà soát, phê duyệt và chủ động phổ biến phương án ứng phó thiên tai tới các cơ quan chức năng. Tiến hành rà soát, hiệu chỉnh phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp trình cơ quan quản lý nhà nước tiếp nhận hồ sơ, thẩm định phương án theo quy định.

Đại diện Ban An toàn EVN cho biết, đến nay,các nhà máy trên lưu vực đã lắp đặt hệ thống cảnh báo vận hành phát điện, vận hành xả lũ phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Cùng với đó đã chuẩn bị các kịch bản điều tiết hồ chứa theo các cấp độ rủi ro thiên tai để đảm bảo an toàn cho công trình và hạ du trong mùa mưa bão.

Hiện nay, các NMTĐ đều đã trang bị hệ thống camera giám sát xả nước, tín hiệu được truyền trực tiếp về Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai và các đơn vị liên quan.

EVN cũng chủ động đề xuất, tham mưu cho Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh,thành phố trực thuộc trung ương trong công tác điều hành xả lũ; rà soát cập nhật quy chế phối hợp với địa phương, cơ quan, đơn vị liên quan; phối hợp với các cơ quan chức năng và các chủ đập, hồ chứa nước có liên quan thực hiện vận hành, điều tiết hồ chứa bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du.

Hằng năm, Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa trên bậc thang thủy điện sông Đà do Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập, thực hiện đánh giá đập, hồ chứa thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng, Bản Chát.

Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa thủy điện do Bộ Công Thương thành lập, thực hiện tổ chức đánh giá đập, hồ chứa thủy điện Tuyên Quang, Thác Bà.

Trên cơ sở số liệu quan trắc, các công ty quản lý các thủy điện này đã phân tích, đánh giá và gửi báo cáo đến các hội đồng. Trong năm 2022, các hội đồng đã và đang tiến hành kiểm tra, đánh giá an toàn đập, hồ chứa trên lưu vực sông Hồng theo quy định tại Điều 17 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước.

Kết luận của các hội đồng là cơ sở quan trọng để các công ty thủy điện tổ chức thực hiện trong mùa mưa bão năm nay.

Chủ động cảnh báo, bảo đảm an toàn vùng hạ du

Theo Trưởng ban An toàn EVN Phạm Hồng Long, ngoài việc vận hành đảm bảo an toàn cho công trình, thì nhiệm vụ đảm bảo an toàn vùng hạ du nhà máy thủy điện luôn được EVN và các công ty thủy điện rất quan tâm thực hiện.

Các đơn vị đã tổ chức xây dựng, lắp đặt và đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo khu vực hạ du như: loa phóng thanh, biển cảnh báo, còi hú.

Theo số liệu của Ban An toàn EVN, đến nay tại vùng hạ du đập các NMTĐ Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình,Tuyên Quang,Bản Chát, Huội Quảng và Thác Bà đã được bố trí lắp đặt 61 hệ thống biển cảnh báo và 43 loa cảnh báo để có thể cảnh báo sớm, kịp thời cho người dân các địa phương vùng hạ du các NMTĐ này trong các tình huống khẩn cấp.

Để đảm bảo an toàn khu vực hạ du, các đơn vị đã chủ động phối hợp với Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, các đơn vị liên quan xây dựng và ký kết quy chế phối hợp trong công tác vận hành hồ chứa thủy điện.

Chủ động đề xuất, tham mưu cho Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN địa phương trong công tác điều hành xả lũ hồ chứa theo quy trình liên hồ/ đơn hồ.

Thực hiện thông báo, cảnh báo, tuyên truyền, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời đến chính quyền địa phương, các đơn vị liên quan, người dân trong khu vực biết khi vận hành xả lũ hay công tác điều tiết cắt, giảm lũ cho hạ du nhằm đảm bảo an toàn, giảm thiểu thiệt hại trong mùa mưa bão.

Tuy nhiên, đại diện Ban An toàn EVN cũng thẳng thắn chỉ rõ tình trạng những năm gần đây, một số vùng hạ du đập thủy điện bị lấn chiếm xây dựng, canh tác hoặc đổ thải làm cản trở quá trình thoát lũ của các hồ chứa, gây nguy cơ mất an toàn cho tính mạng và tài sản của người dân.

Để bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ du, EVN kiến nghị các cấp chính quyền địa phương thiết lập, quản lý hành lang thoát lũ của các hồ chứa; tuyên truyền, kiểm tra và xử lý các vụ vi phạm về hành lang bảo vệ hồ chứa và vùng lòng hồ.

Trong mùa lũ, kiến nghị chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn nghiên cứu hướng dẫn với người dân thực hiện nuôi trồng các giống cây, loại con phù hợp để hạn chế thiệt hại khi thiên tai bất thường có thể xảy ra.

EVN khuyến cáo người dân không được sinh hoạt, sản xuất trong vùng nước riêng của các công trình, đặc biệt tại gần khu vực xả tràn, xả nước qua tổ máy.

Ngoài ra, người dân cần thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia và các thông tin, cảnh báo, thông báo và trên các loa biển cảnh báo, còi hú báo động tại các thủy điện để chủ động có các biện pháp ứng phó kịp thời.

Toàn Thắng