Anh buộc phải tháo dỡ chiến đấu cơ Typhoon 1, không chuyển cho Ukraine

Chính phủ Anh đã dập tắt những đồn đoán đang diễn ra xung quanh tương lai của đội bay gồm 30 máy bay phản lực Typhoon “Tranche 1”. Trái ngược với hy vọng về việc tái sử dụng hoặc chuyển giao cho quốc gia khác, chính phủ Anh đã khẳng định là cam kết loại bỏ máy bay để lấy các bộ phận.

Máy bay Tranche 1, là phiên bản ban đầu của dòng Typhoon, sẽ trải qua chương trình “Giảm để sản xuất” có hệ thống. Sáng kiến này nhằm mục đích tận dụng các bộ phận có thể sử dụng được từ máy bay Tranche 1 để bổ sung vào kho dự phòng cho đội bay Typhoon hiện tại.

Thông báo này được đưa ra để trả lời các câu hỏi từ Clive Lewis, một Nghị sĩ Đảng Lao động của bang Norwich South, người đã yêu cầu làm rõ về tình trạng hiện tại của máy bay Tranche 1.

James Cartlidge, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã trả lời rằng, kể từ tháng 2/2022, không có máy bay Tranche 1 Typhoon nào bị ngừng hoạt động hoặc tặng cho Ukraine.

Cartlidge cho biết, “Phi đội Tranche 1 sẽ trải qua chương trình Giảm sản xuất để tận dụng các bộ phận có thể sử dụng được nhằm bổ sung cho kho phụ tùng của phi đội Typhoon”. Kế hoạch này lần đầu tiên được báo cáo bởi Tạp chí Quốc phòng Vương quốc Anh.

Máy bay Tranche 1 Typhoon.

Typhoon 1 của Anh

Tính đến thời điểm hiện tại, có 30 máy bay Tranche 1 trong sổ đăng ký quân sự, với kế hoạch 26 chiếc sẽ ngừng hoạt động vào cuối tháng 3/2025. Tuy nhiên, kế hoạch này đã làm dấy lên những lo ngại, đặc biệt là trong Ủy ban Lựa chọn Quốc phòng về việc bảo đảm năng lực quốc phòng của đất nước.

Năm ngoái, Nghị sĩ Mark Francois, phát biểu trước Ủy ban Lựa chọn Quốc phòng, đã đặt câu hỏi về tính logic đằng sau việc cho những chiếc máy bay này nghỉ hưu và đề nghị rằng ít nhất một số trong số chúng nên được đưa vào lực lượng dự bị chiến tranh.

Sau đó, vào tháng 9 năm nay, một nhóm gồm các Thành viên Quốc hội Anh đã công bố một nghiên cứu điều tra và đề xuất rằng máy bay chiến đấu Tranche 1 Typhoon FGR4 (Typhoon 1) của Lực lượng Không quân Hoàng gia (RAF) không nên bị loại bỏ.

Cuộc điều tra chỉ trích quyết định và đề nghị dời ngày loại biên của Typhoon 1 đến năm 2025. Các nghị sĩ cho rằng thay vì khiến máy bay ngày càng trở nên lỗi thời, chúng vẫn có thể được nâng cấp.

Tuy nhiên, bất chấp những lo ngại và tranh luận xung quanh việc ngừng hoạt động của các máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon Tranche 1 của Vương quốc Anh, Lực lượng Không quân Hoàng gia (RAF) trước đó đã khẳng định rằng việc rút dần các máy bay này sẽ không ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Anh.

Tại sao không chuyển Typhoon Tranche 1 cho Ukraine?

Theo kế hoạch hiện tại, phần lớn trong số 30 máy bay Typhoon Tranche 1 của Lực lượng Không quân Hoàng gia (RAF) dự kiến sẽ kết thúc hoạt động vào ngày 31/3/2025, chỉ có 4 chiếc dự định được giữ lại cho đến năm 2027.

Quyết định này sẽ giảm tổng số máy bay Typhoon trong Lực lượng Không quân Hoàng gia Anh xuống còn 107, bao gồm 67 máy bay phản lực Tranche 2 và 40 máy bay phản lực Tranche 3.

Thời hạn 2025 đang đến gần khiến các cuộc thảo luận liên quan đến hậu quả của quyết định trên vẫn tiếp tục diễn ra, tạo ra những tranh cãi liên tục trong cả lĩnh vực quân sự và chính trị.

Đầu năm 2023, có nhiều báo cáo cho rằng Anh có thể cung cấp máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon Tranche 1 cho Ukraine, quốc gia hiện đang xung đột với Nga và đang tìm kiếm máy bay phương Tây để chống lại lực lượng Nga.

Tuy nhiên, những thách thức về hậu cần đã khiến Vương quốc Anh bác bỏ ý tưởng cung cấp máy bay phản lực Tranche 1 cho Ukraine, một quyết định được Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tái khẳng định cho Bộ Quốc phòng.

Tranche 1 Typhoon của Anh.

Các chuyên gia cân nhắc về những hạn chế của những chiếc máy bay này, cho thấy rằng chúng có thể không góp phần đáng kể vào cuộc xung đột đang diễn ra và có thể gặp phải một số trở ngại.

Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI), đã chỉ ra một số yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phù hợp của Typhoon Tranche 1 đối với nhu cầu của Ukraine. Những vấn đề này bao gồm việc không tương thích với tên lửa Meteor và cần có sự chấp thuận của Mỹ để xuất khẩu AIM-120C8/D.

RUSI giải thích thêm rằng khả năng không đối đất của Typhoon bị hạn chế do sử dụng bom Paveway II, khiến chúng kém hiệu quả hơn trong điều kiện gặp phải hệ thống phòng không mạnh của Nga.

Ngoài ra, RUSI còn nhấn mạnh mối lo ngại về việc duy trì và vận hành các máy bay chiến đấu này ở Ukraine, do các căn cứ không quân của nước này bị phân tán. Các cửa hút gió phía dưới của Typhoon khiến động cơ dễ bị hư hỏng do có thể hút phải các mảnh vụn của vật thể lạ, đây là vấn đề thường gặp ở các căn cứ dã chiến được Không quân Ukraine sử dụng để tránh các cuộc tấn công của Nga.

Về bản chất, mặc dù ý tưởng cung cấp máy bay phản lực Typhoon Tranche 1 cho Ukraine ban đầu được xem xét, nhưng những hạn chế về hậu cần, hoạt động và chiến lược đã khiến Vương quốc Anh loại trừ sự hỗ trợ đó.

Lê Hưng (EurAsian Times)