Anh có động thái gây tranh cãi nhằm đẩy nhanh trục xuất người di cư bất hợp pháp

Anh chuẩn bị tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng trong cách tiếp cận Luật Nhân quyền, với mục tiêu đẩy nhanh việc trục xuất những người di cư bất hợp pháp. Đây là trọng tâm trong gói cải cách tị nạn quy mô lớn mà Chính phủ dự kiến công bố vào thứ Hai. Theo thông tin từ Nội vụ, Bộ trưởng Shabana Mahmood sẽ trình bày những thay đổi liên quan đến cách các tòa án Anh diễn giải Công ước Châu Âu về Nhân quyền trong các vụ việc nhập cư.

Thủ tướng Keir Starmer khẳng định những điều chỉnh này nhằm chấm dứt tình trạng kháng nghị kéo dài dai dẳng, hạn chế các khiếu nại vào phút chót và nâng cao hiệu quả trục xuất những người không có quyền cư trú tại Anh. Ông cho rằng hệ thống hiện hành quá rườm rà, tạo ra nhiều khoảng trống pháp lý bị lợi dụng, khiến các lệnh trục xuất liên tục bị trì hoãn.

Anh chuẩn bị tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng trong cách tiếp cận luật nhân quyền, với mục tiêu đẩy nhanh việc trục xuất những người di cư bất hợp pháp. Ảnh: Istock

Theo kế hoạch cải tổ mà Chính phủ mô tả là quy mô lớn nhất trong nhiều thập kỷ, Bộ trưởng Mahmood cũng sẽ công bố đề xuất chuyển quy chế tị nạn sang dạng tạm thời thay vì mặc định dài hạn như trước đây. Ngoài ra, thời gian để người tị nạn đủ điều kiện xin định cư vĩnh viễn sẽ tăng lên gấp bốn lần. Chính phủ kỳ vọng điều này sẽ giảm sức ép lên hệ thống nhập cư và tăng tính giám sát đối với từng trường hợp.

Động thái siết chặt chính sách diễn ra trong bối cảnh Công đảng đang thể hiện lập trường cứng rắn hơn về nhập cư bất hợp pháp, nhất là tình trạng vượt biển bằng thuyền nhỏ - vấn đề đứng đầu các mối quan tâm của cử tri. Sự trỗi dậy của Đảng Cải cách Vương quốc Anh với thông điệp chống nhập cư mạnh mẽ cũng tạo thêm sức ép buộc chính phủ phải hành động quyết liệt hơn.

Một nội dung đáng chú ý của gói cải cách liên quan đến Điều 8 của Công ước Châu Âu về Nhân quyền - quyền được sống cùng gia đình. Chính phủ cho rằng điều khoản này đang bị một số người di cư viện dẫn để cản trở trục xuất. Luật mới sẽ làm rõ rằng khái niệm “gia đình” chỉ áp dụng cho quan hệ trực hệ như cha mẹ hoặc con cái, nhằm ngăn chặn việc lợi dụng các mối quan hệ không rõ ràng để trì hoãn trục xuất và tiếp tục ở lại Anh.

Chính phủ cũng cho biết sẽ hợp tác với các quốc gia có quan điểm tương đồng để xem xét việc áp dụng Điều 3 - điều khoản cấm tra tấn. Báo cáo lưu ý định nghĩa về “đối xử vô nhân đạo và hạ nhục” đang được diễn giải ngày càng rộng, khiến việc thực thi các lệnh trục xuất trở nên khó khăn hơn trong một số trường hợp.

Dù vậy, London khẳng định Anh vẫn duy trì cam kết với Công ước Châu Âu về Nhân quyền, bất chấp áp lực rút khỏi công ước từ Đảng Cải cách và một bộ phận nghị sĩ thuộc Đảng Bảo thủ.

Các tổ chức nhân đạo đã lên tiếng cảnh báo về hệ quả của những thay đổi này. Freedom from Torture cho rằng các đề xuất cải tổ có thể đẩy những người đã mất tất cả vào tình thế khó khăn hơn và làm suy yếu các biện pháp bảo vệ quan trọng dành cho người tị nạn.

Bên cạnh đó, Chính phủ cho biết sẽ cải tổ hệ thống kháng cáo, đẩy nhanh việc trục xuất tội phạm và ngăn chặn tình trạng lợi dụng luật chống nô lệ hiện đại để trì hoãn lệnh trục xuất. Thủ tướng Starmer nhấn mạnh dù Anh duy trì truyền thống khoan dung và nhân ái, trong bối cảnh thế giới ngày càng bất ổn, người dân vẫn cần được bảo đảm biên giới quốc gia được kiểm soát an toàn và hiệu quả.

Tùng Lâm (Theo Financial Times, CNN)