Anh-EU đạt đột phá về đàm phán Nghị định thư Bắc Ireland, dắt tay nhau bước sang 'chương mới' hậu Brexit

Thủ tướng Sunak (phải) và Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhất trí rằng, thỏa thuận vừa đạt được về Nghị định thư Bắc Ireland mở ra chương mới trong quan hệ Anh-EU. (Nguồn: AP)

Một nguồn tin chính phủ Anh cho biết, Thủ tướng nước này Rishi Sunak đã đồng ý các điều khoản với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khi hai bên gặp nhau tại một khách sạn phía Tây London.

Theo các nguồn tin, bản thỏa thuận mới dài hơn 100 trang, trong đó có việc EU không yêu cầu chứng nhận đầy đủ về hải quan và sức khỏe động vật tại biên giới đối với các sản phẩm được đăng ký và dán nhãn “NI-Only” (chỉ tiêu thụ tại Bắc Ireland) từ Anh sang Bắc Ireland;

Ngoài ra, EU chấp nhận nới lỏng quy định đối với cư dân Bắc Ireland nhận bưu kiện từ Anh qua đường bưu điện, dỡ bỏ hạn chế hộ chiếu thú cưng cho phép cư dân Vương quốc Anh đưa thú cưng của họ đến Bắc Ireland mà không cần hộ chiếu thú cưng như đi du lịch đến EU hiện tại...

Thỏa thuận mới nhằm giải quyết những mâu thuẫn, căng thẳng do việc thực thi các thỏa thuận hậu Brexit năm 2020 đối với vùng Bắc Ireland của Anh và duy trì biên giới mở của nước này với Ireland, thành viên EU.

Văn kiện này dự kiến sẽ giảm bớt việc kiểm tra thực tế đối với hàng hóa vận chuyển từ Anh đến Bắc Ireland và giúp các nhà lập pháp của Bắc Ireland có quyền quyết định đối với một số quy tắc thương mại mà EU áp đặt lên vùng này theo các điều khoản của thỏa thuận Brexit.

Chính phủ Anh cũng có thể đặt ra một số quy định về thuế và viện trợ nhà nước.

Tuy nhiên, dư luận vẫn đang chờ đợi xem liệu thỏa thuận mới này thể chấm dứt bế tắc chính trị ở Bắc Ireland và làm dịu những ý kiến chỉ trích Anh ở vùng này hay không.

Tại cuộc họp báo sau khi đạt thỏa thuận, Thủ tướng Sunak nói: "Tôi tin Khuôn khổ Windsor đánh dấu một bước ngoặt đối với người dân Bắc Ireland và khởi đầu cho chương mới trong quan hệ của chúng ta. Có thể có những khác biệt trong quá khứ, nhưng hiện nay chúng ta là đồng minh, đối tác thương mại và bạn bè".

Nhất trí rằng thỏa thuận đánh dấu một "chương mới", bà Ursula von der Leyen đồng thời cho biết: “Khuôn khổ này sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ giữa EU và Anh với tư cách là đối tác thân thiết, kề vai sát cánh trong hiện tại và tương lai".

Thời gian tới, ông Sunak sẽ phải thuyết phục những người theo đường lối cứng rắn thân Anh ở Bắc Ireland và cả phe trung thành với Brexit trong đảng Bảo thủ của chính mình chấp nhận thỏa thuận này.

Ông cam kết thỏa thuận sẽ được đưa ra bỏ phiếu tại Quốc hội Anh "vào thời điểm thích hợp và kết quả bỏ phiếu sẽ được tôn trọng".

Trong khi đó, bà Ursula von der Leyen cho biết: "Tòa án công lý châu Âu sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng về luật pháp EU và các vấn đề trong thị trường chung", đồng thời lưu ý, xung đột Nga-Ukraine và biến đổi khí hậu là những vấn đề cần đến sự hợp tác giữa London và EU.

Sau bước đột phá trong về Nghị định thư Bắc Ireland, hai bên sẽ mở các cuộc đàm phán để cho phép Anh tham gia lại chương trình hợp tác khoa học Horizon.

(theo AFP)

Bảo Minh