Anh loại bỏ camera do Trung Quốc sản xuất khỏi các địa điểm nhạy cảm, Bắc Kinh lên tiếng

Dưới thời Thủ tướng Rishi Sunak, người coi Trung Quốc là thách thức lớn nhất của thế giới với an ninh và thịnh vượng, chính phủ Anh đã yêu cầu các cơ quan của mình vào năm ngoái ngừng lắp đặt camera giám sát có liên quan đến Trung Quốc tại các tòa nhà nhạy cảm.

Trong thông báo đưa ra đề xuất thắt chặt các quy tắc mua sắm hôm 7.6, chính phủ Anh cho biết: “Chúng tôi cũng sẽ cam kết công bố lịch trình loại bỏ thiết bị giám sát được sản xuất bởi các công ty tuân theo Luật Tình báo Quốc gia Trung Quốc khỏi các địa điểm nhạy cảm của chính phủ trung ương. Bằng việc cam kết với lịch trình này, chúng tôi đang mang đến sự đảm bảo và tính khẩn cấp xung quanh các kế hoạch loại bỏ”.

Tuyên bố không nêu tên các công ty Trung Quốc cụ thể.

Các nhà làm luật Anh trước đây kêu gọi cấm bán và sử dụng camera an ninh của Hikvision và Dahua, hai công ty mà chính phủ Trung Quốc nắm cổ phần, vì lo ngại về quyền riêng tư.

Hikvision cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi tin rằng hành động có thể xảy ra của chính phủ Anh là bước tiến xa hơn trong những căng thẳng địa chính trị đang gia tăng được thể hiện thông qua các lệnh cấm công nghệ, điều này hoàn toàn không liên quan đến tính bảo mật của các sản phẩm Hikvision”.

Bắc Kinh cho biết họ “kiên quyết phản đối” việc mở rộng quá mức khái niệm an ninh quốc gia để “đàn áp” các doanh nghiệp Trung Quốc.

Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Anh nói: “Chính phủ Trung Quốc luôn khuyến khích các công ty Trung Quốc tiến hành đầu tư và hợp tác quốc tế theo nguyên tắc thị trường, quy tắc quốc tế và luật pháp địa phương. Chúng tôi kêu gọi phía Anh ngừng thao túng chính trị và cung cấp một môi trường công bằng, chính đáng và không phân biệt đối xử cho hoạt động bình thường của các công ty Trung Quốc tại Anh”.

Camera Hikvision được trưng bày tại một trung tâm mua sắm điện tử ở Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc - Ảnh: AFP

Cảnh giác các ứng dụng và công ty Trung Quốc

Anh đã cấm TikTok trên thiết bị của chính phủ vào tháng 3 và cho biết năm 2020 rằng sẽ cấm Huawei khỏi mạng 5G của mình. Một số bang ở Mỹ cũng cấm các nhà cung cấp và sản phẩm từ một số hãng công nghệ Trung Quốc.

Cuối tháng 2022, chính phủ Vương quốc Anh chặn công ty Trung Quốc mua nhà máy sản xuất chip lớn nhất nước này là Newport Wafer Fab.

Cụ thể hơn, Vương quốc Anh đã yêu cầu Wingtech Technology (Trung Quốc) hoàn tác việc mua lại Newport Wafer Fab hơn một năm sau khi hai bên đạt thỏa thuận, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.

Nexperia Holding NV là nhà sản xuất chip có trụ sở chính tại thành phố Nijmegen (Hà Lan). Nexperia Holding NV là công ty con của Wingtech Technology (có trụ sở tại thành phố Gia Hưng, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc).

Theo một người quen thuộc với vấn đề này, Nexperia Holding NV sẽ buộc phải bán 86% cổ phần Newport Wafer Fab ở xứ Wales mà họ mua vào tháng 7.2021 trong thỏa thuận trị giá khoảng 63 triệu bảng Anh (78 triệu USD).

Nexperia Holding NV từng nắm giữ một cổ phần nhỏ của Newport Wafer Fab trước tháng 7.2021, trước khi có các quy tắc tiếp quản mới từ Vương quốc Anh.

Bộ Kinh doanh, Năng lượng và Chiến lược Công nghiệp Vương quốc Anh (BEIS) nhận thấy nguy cơ với an ninh quốc gia từ “tiềm năng giới thiệu lại các hoạt động chất bán dẫn hỗn hợp” tại Newport Wafer Fab ở xứ Wales, đề cập đến các chip tiên tiến được sử dụng trong các ứng dụng như ô tô điện, và “các hoạt động đó có nguy cơ làm suy yếu khả năng của Vương quốc Anh”.

Tuyên bố cho biết tầm quan trọng của Newport Wafer Fab với cụm nghiên cứu và kinh doanh có liên quan ở miền nam xứ Wales cũng là một yếu tố.

Đây là lần thứ hai phía Trung Quốc bị chặn tiếp quản công ty bởi Đạo luật đầu tư và an ninh quốc gia của Vương quốc Anh, có hiệu lực vào tháng 1.2022.

Quyết định này cho thấy sự cảnh giác ngày càng tăng với đầu tư từ Trung Quốc vào Vương quốc Anh sau khi Bộ trưởng BEIS trước đây là Kwasi Kwarteng phủ quyết việc mua lại một công ty thiết kế điện tử vào tháng 8.2022.

Nexperia Holding NV cho biết bị sốc trước quyết định này, không chấp nhận những lo ngại về an ninh quốc gia được nêu ra và sẽ kháng cáo để lật lại lệnh này.

Newport Wafer Fab tạo ra các đĩa bán dẫn (wafer) có khắc các vi mạch trên đó. Những chip này được lắp ráp tại châu Á và phần lớn sử dụng trong các ứng dụng đơn giản như công tắc nguồn, nhiều trong số đó lắp vào ô tô.

Newport Wafer Fab đã qua tay một loạt chủ sở hữu quốc tế kể từ khi được thành lập vào năm 1982 và được mua lại vào năm 2021 từ người quản lý cũ Drew Nelson.

Khuôn viên Newport Wafer Fab - Ảnh: Handout

Zhang Xuezheng, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Wingtech Technology, là kỹ sư người Trung Quốc đứng sau nỗ lực táo bạo của công ty để mua Nexperia Holding NV với giá 3,6 tỉ USD vào năm 2018. Ông giữ chức Giám đốc điều hành Nexperia Holding NV kể từ tháng 3.2020.

Nexperia Holding NV có các cơ sở sản xuất đĩa bán dẫn ở Vương quốc Anh và Đức, cũng như các nhà máy lắp ráp thiết bị tại Trung Quốc, Philippines và Malaysia. Công ty có hơn 25.000 khách hàng trên toàn thế giới và sản xuất hơn 15.000 loại sản phẩm.

Việc mua lại Nexperia Holding NV giúp Wingtech Technology phát triển một hệ thống dây chuyền công nghiệp đầy đủ hiện bao gồm thiết kế chip bán dẫn, sản xuất, lắp ráp và thử nghiệm đĩa bán dẫn.

Nexperia Holding NV nắm giữ 15% cổ phần trong nhà máy Newport Wafer Fab ở xứ Wales vào năm 2019, với tùy chọn kích hoạt mua lại 100% và đưa hai giám đốc vào hội đồng quản trị Newport Wafer Fab nếu công ty này gặp khó khăn về tài chính.

Newport Wafer Fab chuyên tạo ra chip silicon wafer 200 mm được sử dụng đặc biệt trong sản xuất ô tô điện. Cần đầu tư mới để đáp ứng các đơn hàng bán dẫn do Wingtech Technology đặt hàng, Nexperia Holding NV đã thực hiện quyền tiếp quản toàn bộ nhà máy Newport Wafer Fab ở xứ Wales vào năm 2021.

Nhu cầu từ Wingtech Technology có thể sẽ tăng lên sau khi công ty này trở thành một trong những nhà cung cấp cho Apple.

Wingtech Technology đã tự đặt mình vào vị trí nhà cung cấp cho Apple sau khi mua lại Guangzhou Delta Image Tech (sản xuất máy ảnh) từ Ofilm Group với giá 2,4 tỉ nhân dân tệ (337 triệu USD) vào tháng 5.2021.

Apple đã bỏ Ofilm Group khỏi danh sách nhà cung cấp vào tháng 3.2021 sau khi hãng này bị đưa vào danh sách đen thương mại của Mỹ vì cáo buộc tham gia vào một chương trình đưa người dân tộc thiểu số từ Tân Cương (miền tây Trung Quốc) đến làm việc tại các nhà máy công ty.

Wingtech Technology khởi đầu là nhà sản xuất thiết kế gốc (ODM) smartphone cho các khách hàng Trung Quốc như Xiaomi và Huawei.

Theo báo cáo của hãng Counterpoint Research, Wingtech Technology là một trong những ODM smartphone lớn nhất thế giới.

Hồi tháng 7.2022, Bộ trưởng BEIS đã chặn một đại học Anh chia sẻ công nghệ camera chuyển động với công ty Trung Quốc.

Theo trang SCMP, Bộ trưởng BEIS đã ngăn Đại học Manchester chia sẻ công nghệ camera Scamp-5 và Scamp-7 với Beijing Infinite Vision Technology, nhà sản xuất công nghệ kết xuất 3D được sử dụng trong thiết kế kiến trúc, màn hình đa phương tiện và hoạt hình.

“Có khả năng công nghệ này được sử dụng để xây dựng khả năng quốc phòng hoặc công nghệ, điều này có thể gây ra rủi ro an ninh quốc gia cho Vương quốc Anh. Những rủi ro đó sẽ phát sinh khi chuyển giao tài sản trí tuệ cho bên mua”, Bộ trưởng BEIS tuyên bố.

Ngoài kết xuất 3D, công nghệ camera Scamp-5 và Scamp-7 có thể được sử dụng trong camera giám sát trẻ em, máy bay không người lái và các thiết bị giám sát khác. Các công nghệ này cho phép máy ảnh xử lý số lượng lớn hình ảnh hiệu quả hơn.

Đó là lần đầu tiên một bộ trưởng Vương quốc Anh dùng quyền hạn mới để ngăn chặn thỏa thuận theoĐạo luật đầu tư và an ninh quốc gia.

Sơn Vân