Anh thợ hàn dạo làm cháy nhà, thiệt hại 21 tỉ: Ai phải bồi thường?

Theo lịch xét xử, hôm nay (10-1), TAND huyện Phước Long (Bạc Liêu) sẽ đưa vụ án hình sự anh thợ hàn bất cẩn làm cháy nhà gây thiệt hại 21 tỉ đồng ra xét xử sơ thẩm lần hai.

Thợ hàn làm cháy nhà, thiệt hại 21 tỉ đồng

Vụ án này, ngày 24-12-2021, TAND huyện Phước Long đã xử sơ thẩm nhưng sau đó TAND tỉnh hủy án.

Vụ cháy cửa hàng Út Đồng Tiến do thợ hàn Giang Quang Vinh gây ra ngày 16-12-2019. Ảnh: NGUYỄN QUỐC

Kết quả điều tra và bản cáo trạng mới vẫn giữ quan điểm chính so với trước đây. Đó là bị cáo bị truy tố tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản; và số tiền thiệt hại mà phía cửa hàng Út Đồng Tiến đề nghị Công ty Sơn Hà bồi thường vẫn là 21 tỉ đồng.

Cáo trạng và các bản án đã xét xử trước đây thể hiện: Cửa hàng Út Đồng Tiến ở ấp Nội Ô, thị trấn Phước Long, huyện Phước Long (Bạc Liêu) có lấy hàng là bồn nhựa của Công ty cổ phần Sơn Hà Sài Gòn để bán (gọi tắt Công ty Sơn Hà).

Tháng 12-2019, ông Giang Hoài Viễn, Trưởng Chi nhánh Công ty Sơn Hà tại Bạc Liêu, được chủ cửa hàng Út Đồng Tiến đồng ý cho gắn biển quảng cáo bồn nhựa của Công ty Sơn Hà tại cửa hàng này.

Ông Viễn sau đó gặp và thỏa thuận với ông Giang Quang Vinh về việc thi công lắp đặt biển quảng cáo tại cửa hàng Út Đồng Tiến. Do ông Vinh là thợ hàn hành nghề tự do nên không thể ký hợp đồng với ông Viễn. Trong khi đó, ông Viễn cần có hợp đồng nên để được làm công việc này, ông Vinh nhờ cậu ruột là chủ cơ sở quảng cáo HTC (ở phường 2, TP Bạc Liêu) đứng ra ký hợp đồng với Công ty Sơn Hà.

Trên cơ sở hợp đồng đã ký với Công ty Sơn Hà, vào khoảng 14 giờ ngày 16-12-2019, ông Vinh cùng hai người khác đến cửa hàng Út Đồng Tiến thi công biển quảng cáo theo hợp đồng với Công ty Sơn Hà. Quá trình thi công gỡ biển hiệu cũ trước khi lắp biển quảng cáo mới, hỏa hoạn lớn đã xảy ra, thiêu rụi cửa hàng Út Đồng Tiến.

Trong khi cửa hàng này khai với tòa là có doanh thu năm 2019 đến 55 tỉ đồng thì Chi cục Thuế khu vực Phước Long - Hồng Dân xác định năm 2019 cửa hàng có doanh thu là 8,5 tỉ đồng.

Cấp sơ thẩm: Công ty thuê thợ gắn biển quảng cáo phải bồi thường

Ở hai bản án sơ và phúc thẩm trước đây, vấn đề không còn bàn cãi là bị cáo Vinh đã thừa nhận tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản, đúng như truy tố của VKSND huyện Phước Long.

Tòa sơ thẩm tuyên Vinh hai năm tù nhưng cho hưởng án treo. Bị cáo Vinh không kháng cáo. Tòa phúc thẩm cũng không có quan điểm khác về tội danh và mức án này.

Tuy nhiên, vấn đề chính yếu khiến cấp phúc thẩm hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại là việc xác định ai phải bồi thường thiệt hại.

Ở cấp sơ thẩm, TAND huyện Phước Long xác định bị cáo Vinh làm cháy cửa hàng Út Đồng Tiến khi thực hiện công việc do phía Công ty Sơn Hà giao việc. Từ đó, tòa áp dụng Điều 600 BLDS, buộc Công ty Sơn Hà bồi thường cho cửa hàng Út Đồng Tiến toàn bộ thiệt hại là 21 tỉ đồng. Số tiền này bao gồm 15 tỉ đồng thiệt hại vật chất do vụ cháy trực tiếp gây ra và 6 tỉ đồng tiền thu nhập bị mất của cửa hàng này khi không kinh doanh được trong 12 tháng sau hỏa hoạn.

Công ty Sơn Hà cho rằng bị cáo Vinh không phải nhân viên của mình, mà bị cáo là nhân viên của cơ sở quảng cáo HTC. Tuy nhiên, tòa sơ thẩm lập luận rằng phía Công ty Sơn Hà có thể yêu cầu HTC bồi thường lại bằng một vụ án khác. Bởi cửa hàng Út Đồng Tiến chỉ chấp nhận cho Công ty Sơn Hà lắp biển quảng cáo. Do việc lắp biển quảng cáo đã làm cháy rụi cửa hàng nên trách nhiệm bồi thường phải thuộc về Công ty Sơn Hà.

Cấp phúc thẩm: Người phạm tội phải bồi thường

Xét xử phúc thẩm ngày 22-4-2022, TAND tỉnh Bạc Liêu bác lập luận của cấp sơ thẩm. Theo cấp phúc thẩm, Điều 600 BLDS quy định pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người làm công gây ra trong khi thực hiện công việc được giao. Tuy nhiên, bị cáo Vinh không phải là người làm công của Công ty Sơn Hà. Do đó, tòa sơ thẩm buộc Công ty Sơn Hà bồi thường thiệt hại là chưa chính xác.

Bản án phúc thẩm chấp nhận lập luận của Công ty Sơn Hà. Tòa nhận định rằng cần áp dụng khoản 1 Điều 48 BLHS 2015, bị cáo phải là người có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bị hại. Theo đó, người phạm tội phải sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại vật chất đã được xác định do hành vi phạm tội gây ra.

Ngoài ra, cấp phúc thẩm còn yêu cầu điều tra lại khoản mất thu nhập của cửa hàng Út Đồng Tiến khi không kinh doanh được trong 12 tháng sau hỏa hoạn. Bởi lẽ trong khi cửa hàng này khai với tòa là có doanh thu năm 2019 đến 55 tỉ đồng thì Chi cục Thuế khu vực Phước Long - Hồng Dân xác định năm 2019 cửa hàng có doanh thu là 8,5 tỉ đồng.

TRẦN VŨ