Ảnh vệ tinh Trung Quốc tiết lộ UAV Ukraine phá hủy máy bay cảnh báo sớm A-50 của Nga
Những hình ảnh được công bố hôm 3/6, do công ty vệ tinh thương mại Trung Quốc Mizarvision cung cấp, cho thấy nhiều máy bay bị hư hại tại Căn cứ Không quân Ivanovo Severny của Liên bang Nga.
Chi tiết từ ảnh vệ tinh của Mizarvision chụp tại Căn cứ Không quân Severny, vùng Ivanovo, cho thấy ba chiếc máy bay không xác định bị phá hủy và một chiếc A-50 AEW&C có khả năng đã bị hư hại.Ảnh: Mizarvision/Geoint/X.
Báo The Kyiv Post tối 3/6, theo giờ địa phương cho biết Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã phát động Chiến dịch Mạng Nhện (Operation Spiderweb) vào hôm 1/6, với các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) diễn ra đồng thời nhằm vào năm căn cứ không quân lớn của Nga tại các vùng Murmansk, Ryazan, Irkutsk, Amur và Ivanovo.
Theo tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Giám đốc SBU, Trung tướng Vasyl Malyuk ngay sau cuộc tấn công, Ukraine đã phá hủy và làm hư hại hơn 40 máy bay chiến lược, bao gồm Tu-95, Tu-22 và các loại máy bay ném bom hạng nặng khác, cùng với một máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không A-50 (AEW&C).
Thiệt hại này chiếm khoảng một phần ba lực lượng máy bay ném bom chiến lược của Liên bang Nga, với tổng giá trị thiệt hại hơn 2 tỷ USD (một số ước tính lên đến 7 tỷ USD).
Ngay sau đó, do thiếu bằng chứng từ bên thứ ba, các tuyên bố chính thức từ phía Liên bang Nga cùng với nhiều nhà phân tích và blogger quân sự (cả trong nước và quốc tế) bắt đầu nghi ngờ con số mà Kiev đưa ra. Tuy nhiên, đến chiều 3/6, các bằng chứng dưới dạng ảnh vệ tinh bắt đầu xuất hiện, giúp làm sáng tỏ tình hình.
Sáng 3/6, tờ Daily Telegraph đã công bố hình ảnh vệ tinh nguồn mở cho thấy tổng cộng 13 máy bay bị phá hủy tại các sân bay Olenya (Murmansk) và Belaya (Irkutsk) – bao gồm 8 chiếc Tu-95, 4 chiếc Tu-22, và 1 chiếc An-23.
Các máy bay ném bom Tu-95 bị phá hủy ở Căn cứ Belaya. Ảnh: Chris Biggers/X
Chiều 3/6, nhà phân tích tình báo nguồn mở Geoint đã công bố hình ảnh do vệ tinh Mizarvision của Trung Quốc cung cấp về căn cứ Severny ở vùng Ivanovo, cách thủ đô Moskva (Moscow) của Liên bang Nga 160 km (100 dặm) về phía Đông Bắc.
Các hình ảnh này cho thấy nhiều khu vực trong sân bay có dấu hiệu chứa máy bay bị phá hủy, bao gồm một chiếc A-50 AEW&C bị cháy đen và có khả năng bị hư hại nằm trên bãi đỗ máy bay tại căn cứ Ivanovo.
Bất chấp sự hoài nghi vẫn còn tồn tại trên các phương tiện truyền thông xã hội và truyền thông chính thống đối với tuyên bố của Ukraine rằng Chiến dịch Mạng Nhện đã phá hủy hơn 40 máy bay Nga, Bộ Tổng Tham mưu Ukraine vẫn giữ nguyên con số này trong phản hồi với báo The Kyiv Post vào chiều 3/6.
Trong tuyên bố được đưa ra vào lúc 16 giờ ngày 3/6, Bộ Tổng Tham mưu cho biết: “Sau khi xử lý các thông tin bổ sung không xác định từ nhiều nguồn và tiến hành xác minh – điều này mất một khoảng thời gian – chúng tôi thông báo rằng tổng thiệt hại của quân xâm lược lên đến 41 máy bay quân sự, bao gồm máy bay ném bom chiến lược và các loại máy bay chiến đấu khác… là kết quả của chiến dịch đặc biệt của Cơ quan An ninh Ukraine diễn ra vào ngày 1 tháng 6 năm 2025”.
Vụ tập kích bằng UAV quy mô lớn của SBU vào lực lượng hàng không chiến lược của Liên bang Nga được chuẩn bị trong hơn 18 tháng, được Tổng thống Volodymyr Zelensky trực tiếp giám sát và thực hiện bởi Tướng Vasyl Malyuk và đội ngũ của ông.
Các UAV đã được vận chuyển bí mật vào lãnh thổ Liên bang Nga và ẩn giấu bên dưới các căn nhà gỗ được đặt trên xe tải. Đến thời điểm thích hợp, các UAV được điều khiển từ xa phóng lên và tấn công máy bay địch ngay trên mặt đất (xem video. Nguồn SBU).
Các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái được tiến hành vào ngày 1/6, nhắm vào năm sân bay trên khắp nước Nga, gồm Belaya, Dyagilevo, Olenya, Ivanovo, và một số khác nằm tại các khu vực Murmansk, Irkutsk, Ryazan và Amur.
Theo các nguồn tin tình báo và quan chức khu vực, các thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) của Ukraine đã được phóng từ các xe tải đậu gần căn cứ không quân, gây hư hại cho hàng chục máy bay chiến lược mà Liên bang Nga sử dụng trong các cuộc ném bom hàng ngày nhằm vào các thành phố Ukraine, bao gồm cả máy bay ném bom tầm xa Tu-95, Tu-22M3, cũng như máy bay cảnh báo sớm A-50.
Sau cuộc tấn công, kênh RT dẫn thông báo ngày 1/6 của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cho biết hầu hết các cuộc tấn công đã bị đẩy lùi thành công, dù một số gây ra thiệt hại vật chất.
Theo thông tin từ Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, các sân bay bị nhắm mục tiêu nằm tại vùng Murmansk ở phía Bắc nước Nga, vùng Ivanovo và Ryazan ở miền Trung nước Nga, cũng như vùng Irkutsk ở Siberia và vùng Amur ở Viễn Đông.
Tất cả các vụ tấn công đều sử dụng thiết bị bay không người lái cảm tử điều khiển góc nhìn thứ nhất, trong đó một số máy bay được phóng từ các khu vực gần sát với các sân bay.
Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cho biết một số kẻ gây ra các cuộc tấn công này đã bị bắt giữ, tuy không tiết lộ số lượng hoặc danh tính những người bị bắt.
Quân đội Liên bang Nga cũng khẳng định “chế độ Kiev” là bên phải chịu trách nhiệm cuối cùng cho các cuộc tấn công này, gọi đây là những “hành vi khủng bố”.
Theo Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, tại các vùng Ivanovo, Ryazan và Amur, các cuộc tấn công đã bị đẩy lùi và không gây ra thiệt hại hay thương vong nào.
