Áo dài là của Việt Nam

Về lịch sử áo dài, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm dẫn chứng, tiền thân áo dài được gọi là áo ngũ thân cổ đứng (Loại áo này của nữ và nam được may khá giống nhau, chỉ khác nhau vài đặc điểm, như nữ cổ áo thấp hơn nam, ống tay nữ hẹp hơn ống tay nam..., được định hình từ thời chúa Nguyễn Phúc Khoát (1739-1765), ông là người đặt nền tảng cho hình hài của áo dài. Sau khi nhà Nguyễn thống nhất đất nước (1802) đã kế thừa sự cải cách trang phục của chúa Nguyễn… Trong những năm đầu thập niên 30 của thế kỷ XX, họa sĩ Cát Tường là người khởi xướng cho phong trào cách tân áo dài truyền thống. Ông đã thiết kế áo dài gọn hơn, khoe vẻ đẹp người phụ nữ (trước đây áo dài che kín thân kín đáo) phù hợp với đời sống xã hội lúc bấy giờ. Họa sĩ Cát Tường đã thêm những yếu tố tạo hình mới vào áo dài như vai bồng, áo có cổ lá sen, tà áo hẹp hơn…

Về thực trạng áo dài hiện nay và việc chưa được công nhận là Quốc phục của Việt Nam, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm cho biết: “Với áo dài nữ trong những năm qua có sự cách tân, cải tiến liên tục. Phần lớn các nhà thiết kế vẫn tôn trọng vẻ đẹp của áo dài, giữ được các yếu tố tạo hình tôn vinh vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam. Chính vì các đặc điểm tôn vinh vẻ đẹp cơ thể người phụ nữ, khắc phục các nhược điểm. Thực tế lịch sử cho thấy, áo dài nữ đã được Việt Nam coi như Quốc phục”.

Từ năm 1990 Bộ VHTTDL đã chỉ đạo Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh Triển lãm xây dựng Đề án Quốc phục để tìm ra bộ trang phục mặc phổ biến trong công chức, nhà nước. Năm 2013, 2014, Đề án Quốc phục chuyển thành Đề án Lễ phục nhà nước (xây dựng bộ trang phục sử dụng trong các nghi lễ nhà nước và ngoại giao). Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm được giao nhiệm vụ xây dựng Đề án này. Cục đã tổ chức hội thảo, lấy ý kiến của các chuyên gia về tiêu chí và định hướng thiết kế, sau đó tổ chức cuộc thi thiết kế Lễ phục. Qua ý kiến rộng rãi của các tầng lớp nhân dân đại đa số đã đồng ý, giữ nguyên áo dài của nữ làm bộ Lễ phục (Quốc phục). Cần tập trung tìm Lễ phục của nam giới. Nhưng Đề án này không kết thúc được bởi các bộ Lễ phục của nam giới do các nhà thiết kế gửi đến đều không đáp ứng được yêu cầu về thẩm mỹ, không mang được bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam và ý kiến còn rất khác nhau về Lễ phục của nam giới.

Hoàng Minh