'Áo dài' phanh cúc, lộ ren gây tranh cãi: Ranh giới cách tân ở đâu?
Thiết kế 'áo dài' phối ren gây tranh cãi khi nhiều ý kiến cho rằng việc cách tân vượt quá giới hạn, làm mờ ranh giới giữa sáng tạo thời trang và giá trị văn hóa truyền thống.
Mẫu "áo dài" phanh cúc, hở ngực bị lên án. Ảnh: T.H.N.D./Facebook.
Bức ảnh một người mẫu diện thiết kế dáng dài, phần thân trên có hàng cúc mở sâu, để lộ lớp ren đen bên trong, được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội trong những ngày qua. Chủ thương hiệu giới thiệu đây là mẫu “áo dài hot trend của năm”, kết hợp cùng chất liệu ren - xu hướng được cho là đang quay trở lại và được ưa chuộng trong năm 2025 - từ đó thu hút nhiều ý kiến trái chiều.
Một bộ phận ý kiến cho rằng thiết kế có nhiều khác biệt so với hình ảnh áo dài truyền thống, đồng thời đặt vấn đề về cách gọi và định danh sản phẩm của nhãn hàng khi sử dụng thuật ngữ “áo dài” cho mẫu trang phục này.
Ranh giới mong manh
Trao đổi với Tri Thức - Znews, nhà thiết kế (NTK) Đặng Trọng Minh Châu - người có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế áo dài và từng tài trợ trang phục cho nhiều cuộc thi sắc đẹp tại Việt Nam - cho rằng nhãn hàng trong vụ việc đã xử lý chưa thật sự khéo léo trong quá trình cách điệu áo dài. Theo ông, việc sử dụng chi tiết khoét sâu, phanh cúc kết hợp với chất liệu ren dễ làm suy giảm vẻ sang trọng vốn có của trang phục, đồng thời khiến ranh giới giữa sáng tạo và phản cảm trở nên mong manh.
Nhìn lại những tranh cãi tương tự, NTK Minh Châu so sánh thiết kế đang gây chú ý năm nay với mẫu “áo dài” không quần hoặc đi kèm quần ren mỏng từng tạo ra làn sóng dư luận vào năm 2019.
"Đây đều là những ví dụ cho thấy việc cách tân nếu thiếu tiết chế có thể dẫn đến phản ứng trái chiều từ công chúng", ông nói.
Mẫu "áo dài" phối ren, hở ngực gây tranh cãi. Ảnh: T.H.N.D./Facebook.
NTK nhận định phần lớn người trẻ Việt Nam khi lựa chọn áo dài cho các dịp lễ, Tết vẫn ưu tiên những thiết kế mang đậm nét truyền thống, nhằm tôn vinh giá trị văn hóa lâu đời của trang phục. Trong bối cảnh nhu cầu thị trường tăng cao và các thương hiệu mong muốn tạo dấu ấn riêng, không ít đơn vị đã đẩy yếu tố sáng tạo vượt qua giới hạn chấp nhận của số đông.
Theo NTK Minh Châu, dù ở hình thức cách tân nào, áo dài vẫn cần tuân thủ những yếu tố nền tảng như phom dáng ôm vừa phải nhưng không phô trương, sự liền mạch giữa thân áo, tà áo và cổ áo, cùng cảm giác duyên dáng, thanh lịch mà trang phục mang lại. Việc cách điệu có thể được chấp nhận nếu vẫn tôn trọng tinh thần chung đã được xã hội thừa nhận của áo dài - một biểu tượng văn hóa gắn liền với sự tiết chế và trang nhã.
Tương tự, chủ một thương hiệu thời trang nổi tiếng trên đường Hai Bà Trưng (TP.HCM) cho biết sự bùng nổ của trào lưu này phản ánh rõ áp lực chạy theo thị trường và mạng xã hội. Đặc biệt, trong bối cảnh thời trang cạnh tranh khốc liệt, nhiều thương hiệu nhỏ chọn cách tạo sự chú ý nhanh bằng hình ảnh gây sốc.
Bên cạnh đó, khi cách tân áo dài, NTK cho biết cần chú ý đến các điểm giới hạn, một trong số đó nằm ở mục đích sử dụng.
"Áo dài trình diễn, áo dài nghệ thuật có thể chấp nhận những thử nghiệm táo bạo hơn. Nhưng khi đã gọi là áo dài mặc Tết, áo dài lễ nghi hay áo dài ứng dụng đại trà, thiết kế cần tuân thủ những chuẩn mực nhất định về thẩm mỹ và văn hóa", ông nói.
Ren có lỗi?
Theo các NTK, ren không phải là "thủ phạm" gây tranh cãi trong vụ việc này.
Trên thực tế, ren từng xuất hiện trong áo dài Việt Nam từ nhiều năm trước, chủ yếu ở dạng điểm xuyết ở viền cổ, tay áo, tà áo hoặc lớp phủ mỏng. Theo giới chuyên môn, vấn đề nằm ở cách sử dụng ren và vị trí đặt chất liệu này trong tổng thể thiết kế.
Trả lời Tri Thức - Znews, NTK Trà Linh, người sáng lập thương hiệu thời trang cao cấp Hacchic Couture, cho biết thông thường ren được dùng để tạo cảm giác nữ tính, tinh tế và tăng chiều sâu cho trang phục.
Chất liệu ren dày, mỏng được biến tấu trong BST áo dài của NTK Minh Châu. Ảnh: NVCC.
Chất liệu với cấu trúc khoảng trống có thể được phủ lên lớp vải nền như lụa, satin hoặc vải tuyn (tulle) để giữ phom dáng rõ ràng nhưng vẫn mềm mại. Ngoài ra, ren còn được đắp họa tiết (appliqué) để tạo điểm nhấn nghệ thuật và giúp dẫn mắt theo đường nét cơ thể.
"Với những phần như cổ áo, tay áo hoặc lưng váy, ren xuyên thấu thường được sử dụng để tạo hiệu ứng gợi cảm nhẹ nhàng nhưng vẫn thanh lịch. Khi thiết kế, đặc biệt là áo dài, cần cân nhắc độ dày, hoa văn và màu sắc của ren để hài hòa với cấu trúc bên trong, tránh dùng quá nhiều khiến tổng thể trở nên nặng hoặc rối", NTK Trà Linh nói.
Đồng quan điểm, NTK Minh Châu phân tích rằng ren là chất liệu có độ xuyên thấu cao, mang sẵn sắc thái gợi cảm. Khi đưa vào áo dài, ren cần được xử lý kỹ về lớp lót, màu sắc và tỷ lệ.
