Áp dụng Bộ chỉ số DDCI: 'Đòn bẩy' mạnh cho năng lực điều hành kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh

Vừa qua, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị đánh giá kết quả xếp hạng Chỉ số DDCI áp dụng thử nghiệm năm 2021.

Với ý nghĩa, tầm quan trọng đó, UBND tỉnh đã ban hành Bộ chỉ số DDCI áp dụng thử nghiệm trong năm 2021; giao Hiệp hội Doanh nghiệp (HHDN) tỉnh phối hợp Sở KH&ĐT cùng các đơn vị liên quan triển khai thực hiện.

DDCI cấp huyện gồm 9 chỉ số thành phần (CSTP): Gia nhập thị trường và hoạt động cấp phép; tính minh bạch trong tiếp cận thông tin và đối xử công bằng; chất lượng dịch vụ công và bộ phận một cửa; tính năng động; chi phí thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) và tuân thủ pháp luật; chi phí không chính thức; hỗ trợ sản xuất, kinh doanh (SX-KD); hiệu lực thực thi pháp luật, thiết chế pháp lý và ANTT; tiếp cận đất đai. DDCI các sở, ban, ngành có 8 CSTP (trừ chỉ số Tiếp cận đất đai).

Theo thông tin của HHDN tỉnh, DDCI được đơn vị tư vấn độc lập tiến hành khảo sát 1.000 DN, HTX, HKD; có 957 phiếu trả lời, trong đó 480 phiếu của các cơ sở SX-KD cấp huyện, 477 phiếu từ chủ DN, HTX. Ông Hà Trung Nguyên, Phó Chủ tịch HHDN tỉnh cho biết: Quá trình xây dựng, triển khai Bộ chỉ số DDCI nhận được sự đồng tình và quyết tâm cải cách hành chính (CCHC) cao của cấp ủy, chính quyền địa phương. Mặc dù trong điều kiện còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh luôn chú trọng chỉ đạo CCHC, trọng tâm là cải cách TTHC, coi đây là nhân tố thúc đẩy năng lực cạnh tranh của các huyện, thành phố, sở, ngành trong tỉnh. Từ đó, thúc đẩy năng lực cạnh tranh chung của toàn tỉnh.

Năm qua, khảo sát tình hình và triển vọng kinh doanh nhìn từ DDCI cấp huyện cho thấy, có 67,21% HKD cho rằng chất lượng quản lý, điều hành tại địa phương liên quan đến SX-KD đã tăng lên. Tuy vậy, đây được đánh giá là con số trung bình khá, cần nhiều dư địa để cải cách tại tỉnh. Trong số 67,21% ý kiến, có đến 41,9% cho rằng các cải thiện có nhưng còn chậm, độ trễ chính sách lớn; 24,95% HKD cho rằng chính quyền địa phương không có cải thiện gì nhiều trong những năm qua; 7,84% ý kiến cho rằng môi trường kinh doanh có dấu hiệu xấu đi chút ít.

Về tình hình và triển vọng kinh doanh nhìn từ DDCI các sở, ngành, kết quả khảo sát phản ánh: Trên một nửa số DN/HTX trong mẫu khảo sát là kinh doanh có lãi. Tuy nhiên, chỉ có 3,8% DN/HTX thực sự lãi như mong muốn; còn lại là lãi thấp, chút ít. Tỷ lệ DN/HTX hòa vốn 19,41% và có đến 29,95% DN/HTX phản ánh làm ăn thua lỗ trong năm vừa qua. Triển vọng kinh doanh của các DN/HTX cũng được ghi nhận; trong đó, 5,46% DN/HTX có dự định tăng quy mô, 19,96% tăng quy mô nhưng không đáng kể. Chiếm phần lớn vẫn là các DN/HTX ổn định với quy mô sản xuất hiện tại; 9,24% DN/HTX có dự định giảm quy mô hoặc tạm thời dừng sản xuất.

Cũng qua báo cáo Chỉ số DDCI áp dụng thử nghiệm năm 2021, với thang điểm 100, về xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp huyện, ở nhóm "tốt” chỉ có huyện Yên Thủy với 89 điểm; nhóm "khá” 8 địa phương gồm: Đà Bắc, TP Hòa Bình, Mai Châu, Lạc Sơn, Kim Bôi, Lương Sơn, Tân Lạc, Cao Phong; riêng huyện Lạc Thủy xếp cuối bảng, ở nhóm "trung bình khá" với 67,83 điểm.

Trung bình toàn tỉnh, về CSTP chi phí không chính thức đạt điểm số cao nhất với trung bình 7,94 điểm. Điểm CSTP thấp nhất liên quan đến minh bạch thông tin và đối xử công bằng với 7,26 điểm, đây cũng là cụm vấn đề mà tỉnh nỗ lực cải thiện trong nhiều năm qua để CTMTKD cấp tỉnh. Bên cạnh đó, DN, HTX, HKD đánh giá, thời gian thực hiện công việc, TTHC và tuân thủ quy định pháp luật cũng là vấn đề còn nhiều tồn tại, bất cập, gây khó khăn cho đối tượng kinh doanh khi muốn giải quyết các công việc, TTHC. Đây là CSTP cần nhiều sự quan tâm của lãnh đạo các cấp và trên phương diện DDCI cấp huyện, thành phố, chỉ số này có điểm số và thứ hạng không cao.

Đối với năng lực cạnh tranh các sở, ngành, Sở KH&ĐT đứng đầu bảng xếp hạng DDCI với 79,39 điểm, tiếp đó là các sở TN&MT, NN&PTNT. 3 sở, ngành đứng cuối bảng xếp hạng là: Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, Sở KH&CN. Theo đánh giá của DN, HTX, hầu hết các sở, ban, ngành đã có biện pháp, thực hiện TTHC, cung cấp dịch vụ công ở mức "khá”. Mặc dù vậy, không có sở, ban, ngành nào đạt được nhóm điểm tốt trong bảng xếp hạng.

Điều đáng nói, chi phí không chính thức là CSTP có điểm số thấp nhất trong các CSTP đánh giá tại sở, ban, ngành. Nếu như ở cấp địa phương, chi phí không chính thức vẫn còn tồn tại nhưng không tạo gánh nặng quá lớn cho các cơ sở SX-KD thì tại các sở, ban, ngành, DN/HTX bày tỏ sự quan tâm nhiều hơn đến chi phí không chính thức. Ngoại trừ Sở GD&ĐT, các đơn vị còn lại đều gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến CSTP này. Chi phí không chính thức không phải vấn đề riêng lẻ của bất kỳ sở, ban, ngành nào mà là vấn đề chung cần được giải quyết. Ngay cả một số đơn vị có kết quả CCHC tốt, tính năng động và sáng tạo tăng lên, tính minh bạch cao hơn các sở, ban, ngành khác, song chi phí không chính thức vẫn còn cao, đã kéo giảm thứ hạng chung của đơn vị.

Có thể khẳng định, DDCI là hoạt động thiết yếu để phản ánh tiếng nói của cộng đồng DN, nhà đầu tư hoạt động trên địa bàn tỉnh. Đánh giá về hiệu quả, sự cần thiết thực hiện Bộ chỉ số này, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn APEC bày tỏ: Tập đoàn APEC đang triển khai dự án ở huyện Kim Bôi. Việc tỉnh triển khai đánh giá năng lực cạnh tranh của các sở, ban, ngành, huyện, thành phố là hoạt động hết sức thiết thực. Chúng tôi kỳ vọng HHDN tỉnh cũng như các sở, ban, ngành sẽ có cái nhìn phản biện với nhau mang tính chất xây dựng. Đích chung là thu hút được các dự án đầu tư hiệu quả, tạo đột phá cho tỉnh. Trước mắt, mong UBND tỉnh sớm hoàn thiện, ban hành Bộ chỉ số mới và có đào tạo, huấn luyện cho lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên các sở, ngành, địa phương để hiểu sâu sắc tầm quan trọng áp dụng Bộ chỉ số DDCI nói chung và từng CSTP nói riêng. Bởi xếp hạng DDCI cao hay thấp đều ảnh hưởng chung đến cả tỉnh và có quan hệ mật thiết đến Chỉ số PCI. Tôi mong muốn có thể đánh giá Chỉ số DDCI trong 1 năm hay 6 tháng, thậm chí là mỗi quý 1 lần. Việc đánh giá định kỳ sẽ giúp Tỉnh ủy, UBND tỉnh nhìn nhận được năng lực, hiệu quả lãnh đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các địa phương cũng như người đứng đầu các sở, ban, ngành của tỉnh. Đồng thời mong rằng, hàng tháng, lãnh đạo tỉnh tổ chức gặp gỡ, đối thoại với DN, nhà đầu tư thông qua buổi làm việc hay hình thức "Cafe doanh nhân", "Trà doanh nhân"... với bầu không khí thân tình, cởi mở. Qua đó, DN, nhà đầu tư cảm nhận được sự thân thiện và sẽ không e ngại khi đề đạt những vấn đề trong quá trình thực hiện đầu tư, nhất là những việc còn vướng mắc.

Mới đây, tại hội nghị đánh giá kết quả xếp hạng Chỉ số DDCI áp dụng thử nghiệm năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Văn Khánh đã yêu cầu Sở KH&ĐT khẩn trương tham mưu UBND tỉnh ban hành Bộ chỉ số DDCI năm 2022 để chính thức triển khai thực hiện. Việc thực hiện tốt DDCI sẽ là lực đẩy quan trọng để cải thiện Chỉ số PCI. Mục đích cuối cùng là tỉnh và các huyện, thành phố phát triển.

Hoàng Nga