APEC 2021: Khẳng định vị thế trong bối cảnh mới

Trước hết, Thượng đỉnh APEC 2021 trực tuyến diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, khiến 5,11 triệu người chết, đe dọa mạng sống của hàng tỷ người khác trên thế giới.

Cạnh tranh Mỹ-Trung gay gắt, toàn diện hơn tác động đáng kể tới sự độc lập, tự chủ về chính sách của các nước vừa và nhỏ.

Triển vọng phục hồi kinh tế thế giới gặp khó trước sự bùng phát trở lại của đại dịch cùng sự xuất hiện của biến thể mới nguy hiểm hơn tại một số quốc gia, gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bên cạnh đại dịch Covid-19, sự nổi lên của các vấn đề an ninh phi truyền thống ngày một cấp bách như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, di cư và an ninh mạng đòi hỏi các nước cần chung tay giải quyết.

Diễn biến phức tạp tại điểm nóng cũ như Biển Đông, bán đảo Triều Tiên, eo biển Đài Loan, hay sự xuất hiện của các vấn đề mới ở biên giới Trung-Ấn, Afghanistan đặt ra thách thức cho khu vực.

Thượng đỉnh APEC 2021 theo hình thức trực tuyến do New Zealand chủ trì đã đạt được một số thành công nhất định. (Nguồn: NZ Herald)

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, Thượng đỉnh APEC 2021 trực tuyến do New Zealand chủ trì vẫn đạt được nhiều thành công đáng chú ý.

Trước hết, Thượng đỉnh APEC 2021 đã đạt tiến triển cụ thể trong dỡ bỏ thuế quan và giới hạn thương mại với vaccine Covid-19, cũng như ủng hộ tạm thời hoãn quyền sở hữu trí tuệ vaccine.

Về phục hồi kinh tế sau đại dịch, APEC 2021 đã đẩy mạnh thỏa thuận về kinh tế-thương mại nhằm tăng cường liên kết, củng cố quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch một cách toàn diện, bền vững, với sự đóng góp ngày một quan trọng của nền kinh tế số.

Mục tiêu được đề ra tại Thượng đỉnh APEC 2020 tại Malaysia được củng cố, khi các nền kinh tế thành viên thể hiện cam kết mạnh mẽ, quyết tâm triển khai các tiêu chí đề ra theo tầm nhìn tới năm 2040.

Ngoài ra, APEC 2021 đã thành công trong “tái ổn định” Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và thúc đẩy hỏa thuận về cải tổ thương mại trong bảo trợ nông nghiệp và nghề cá. Năm 2017, diễn đàn này đã đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ các nguyên tác trong thương mại đa phương, ngay cả trước nỗ lực của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm hạ thấp vai trò, ảnh hưởng của WTO.

Cuối cùng, dù không phải là một tổ chức siêu quốc gia hay hội nghị đàm phán song phương, nhưng APEC lại thành công với tư cách diễn đàn đa phương bình đẳng, nơi các nền kinh tế, dù lớn, vừa hay nhỏ, đều có tiếng nói như nhau, với tuyên bố chung yêu cầu đồng thuận của tất cả thành viên.

Kể từ khi thành lập, APEC đã trở thành địa điểm lý tưởng để các bên đối thoại về những vấn đề phức tạp, khó khăn chung, cùng tìm kiếm giải pháp. Diễn đàn này đóng vai trò quan trọng trong gián tiếp cải thiện, tăng cường tiếp xúc và hợp tác khu vực. Từ đó, APEC góp phần củng cố trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ, trong bối cảnh môi trường chính trị quốc tế căng thẳng thời gian qua.

Những thành tựu trên đã góp phần xác lập vị thế của APEC như một diễn đàn đa phương đặc biệt, đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới trong bối cảnh mới.