Apple có tạo công cụ tìm kiếm riêng và đoạn tuyệt với Google?

Không thiếu tin đồn khi nói đến Apple cùng phần cứng công nghệ mới. Các tin đồn gần đây xoay quanh chiếc Apple Car và tai nghe thực tế hỗn hợp (thực tế tăng cường/thực tế ảo). Không chỉ riêng phần cứng, rộ tin Apple đang xây dựng dịch vụ tìm kiếm trên internet của riêng mình. Nếu trở thành sự thật thì đó sẽ là tin xấu với Google của Alphabet.

Song liệu Apple có thực sự làm nên chuyện và chiếm được nhiều thị phần tìm kiếm của Google bên ngoài lĩnh vực phần cứng béo bở?

Doanh nghiệp phần cứng đáng kinh ngạc với sức mạnh chưa từng có

Đến ngày nay, đế chế của Apple chủ yếu dựa vào doanh số bán phần cứng và hãng đã làm rất tốt việc thu hút người tiêu dùng vào hệ sinh thái của mình (bao gồm iPhone, máy Mac, iPad, Apple Watch…) rồi giữ họ ở đó.

Thế nhưng, mô hình kinh doanh tập trung vào thiết bị đã dần thay đổi trong những năm qua. Phần mềm và doanh thu khác không gắn liền với việc bán thiết bị, còn mảng dịch vụ đạt doanh thu 19,6 tỉ USD trong quý 3 năm tài chính 2022 (kết thúc vào ngày 25.6) của Apple. Đó là mức tăng 12% so với năm trước và chiếm gần 24% tổng doanh thu, khiến dịch vụ trở thành phân khúc phát triển nhanh nhất của Apple.

Alphabet đến từ phía bên kia của phương trình. Đó là một doanh nghiệp phần mềm và kiếm tiền chủ yếu thông qua quảng cáo. Alphabet đang dần lấn sân sang phần cứng game, nhưng quảng cáo vẫn là động lực chính cho hoạt động kinh doanh internet của hãng.

Truy cập vào cơ sở thiết bị được cài đặt toàn cầu của Apple đang được sử dụng (trên 2 tỉ thiết bị đang hoạt động, phần lớn trong số đó là iPhone) là vấn đề lớn với Google.

Google phải chi tiền tấn để công cụ tìm kiếm của họ trở thành mặc định trên hàng tỉ thiết bị Apple.

Cả hai gã khổng lồ công nghệ đều không thực sự tiết lộ những gì Google trả cho Apple về các đặc quyền tìm kiếm trên internet. Thế nhưng, ước tính chỉ ra rằng con số đó là 15 tỉ USD vào năm 2021, tăng lên khoảng 18 tỉ USD đến 20 tỉ USD vào 2022.

Nói cách khác, một lượng tăng trưởng đáng kể trong các dịch vụ của Apple (và một phần khá lớn trong phân khúc doanh thu đó nói chung) đến từ quảng cáo tìm kiếm trên internet.

Vì Apple kiểm soát chặt chẽ hệ sinh thái các thiết bị của mình, tại sao hãng không chỉ sử dụng những khoản thanh toán khổng lồ đó từ Google để xây dựng công cụ tìm kiếm của riêng mình và rời bỏ Google hoàn toàn? Điều đó có thể xảy ra vào một ngày nào đó.

Hoạt động kinh doanh quảng cáo của Google tạo ra lợi nhuận khá tốt, ngay cả khi chi phí mua lại lưu lượng truy cập (TAC) khá lớn phải trả cho Apple. Riêng trong quý 2.2022, mảng dịch vụ của Google (chủ yếu bao gồm quảng cáo) đã tạo ra lợi nhuận hoạt động là 22,8 tỉ USD, tỷ suất lợi nhuận là 36%.

Các khoản thanh toán TAC từ Alphabet là nơi đầu tiên ước tính tiền bản quyền của Apple. Alphabet cho biết TAC của Google đã vượt 24 tỉ USD trong nửa đầu năm 2022. Nếu hệ điều hành di động của Apple chỉ chiếm hơn một nửa thị phần tại Mỹ và gần 30% trên toàn cầu (Android tạo nên sự cân bằng), ước tính rằng khoảng 40% TAC đó (hoặc từ 18 tỉ USD đến 20 tỉ USD) sẽ được chuyển đến Apple mỗi năm.

Google đang trả số tiền lớn để công cụ tìm kiếm của mình trở thành mặc định trong hàng tỉ thiết bị Apple

Apple đã đặt nền móng cho công cụ tìm kiếm chưa?

Apple có thể đã thử nghiệm với một công cụ tìm kiếm trên internet của đối thủ. Rốt cuộc đã có sự giám sát theo quy định chống độc quyền với việc Apple chấp nhận thanh toán từ Google ngay lúc đầu. Song song đó, Apple đã kiếm tiền từ tìm kiếm thông qua quảng cáo trong nhiều năm trên App Store của mình. Các nhà phát triển phần mềm có thể trả tiền cho Apple để ứng dụng của họ tiếp cận nhiều nhãn cầu người dùng Apple hơn.

Sau đó có tính năng minh bạch theo dõi ứng dụng (ATT) của Apple. Đó là lời nhắc Apple gửi cho bạn, hỏi bạn có cho phép một ứng dụng theo dõi hoạt động sử dụng thiết bị của mình không, chẳng hạn Facebook.

Apple đã quảng cáo tính năng này như một bằng chứng về việc họ quan tâm đến quyền riêng tư của người dùng như thế nào. Tuy nhiên, nhiều nhà phát triển và nhà tiếp thị khẳng định Apple đang sử dụng ATT để hạn chế quyền truy cập của các công ty bên ngoài vào dữ liệu người dùng và thúc đẩy các kênh quảng cáo của riêng mình (có quyền truy cập vào dữ liệu người dùng) trong lượng thiết bị khổng lồ. Do bán các thiết bị nói chung đã chậm lại trong những năm qua và Apple ngày càng chú trọng vào dịch vụ, việc xây dựng đế chế quảng cáo của riêng mình có ý nghĩa từ quan điểm tài chính?!

Trên thực tế, các báo cáo cho thấy Apple đang tích cực tăng cường tuyển dụng cho mảng quảng cáo nội bộ của riêng mình. Phân khúc quảng cáo của Apple có thể đã chuyển hướng hàng tỉ USD mỗi năm cho quảng cáo nhắm mục tiêu nội bộ với sự trợ giúp từ ATT, đồng thời gây khó khăn hơn cho Google, Meta Platforms (cụ thể là Facebook) và những hãng khác trong việc bán các quảng cáo được nhắm mục tiêu có lợi nhuận cao.

Nếu các tuyên bố là đúng, Apple sẽ làm suy yếu khả năng bán quảng cáo cho iPhone của các nhà tiếp thị khác và những thứ tương tự, đồng thời quảng bá các kênh quảng cáo được nhắm mục tiêu của riêng mình.

Điều này liên quan như thế nào đến sự phát triển công cụ tìm kiếm trên internet của Apple?

Xây dựng một doanh nghiệp quảng cáo - phương tiện chính để kiếm tiền từ tìm kiếm trên internet, ít nhất là ngày nay - có thể là tiền thân cuối cùng của việc Apple đối đầu với Google.

Tuy nhiên, bản thân việc lập danh mục internet là nhiệm vụ lớn đòi hỏi khả năng thu thập và xử lý lượng dữ liệu đáng kinh ngạc. Google sở hữu vài chục trung tâm dữ liệu trên khắp thế giới và thuê nhiều không gian hơn cho các máy chủ của mình trong các trung tâm dữ liệu bên thứ ba. Ngay cả với Apple, việc xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp cho một dịch vụ tìm kiếm trên internet sẽ là thách thức lớn. 20 tỉ USD mỗi năm từ Google sẽ chỉ đi xa hơn với việc xây dựng cơ sở hạ tầng internet mới, chưa kể đến số lượng lớn người phát triển phần mềm cần thiết.

Với lý do này, Google có thể sẽ vẫn là công cụ tìm kiếm mặc định trên thiết bị Apple một cách an toàn trong tương lai gần. Apple có thể rất vui khi thu được hàng chục tỉ USD hàng năm từ Google. Qua đó, hiện trạng tìm kiếm trên internet vẫn còn như hiện tại trong một thời gian vì nó chỉ đơn giản có ý nghĩa về mặt tài chính với cả Apple lẫn Google.

Sơn Vân