Apple có thể chọc giận ông Trump vì cam kết tăng đầu tư vào Trung Quốc

Giám đốc điều hành Tim Cook hôm 15.10 cam kết Apple sẽ tăng đầu tư vào Trung Quốc dù không muốn chọc giận ông Trump.

Nhiều công ty Mỹ đã trở nên thận trọng hơn trong quan hệ với Trung Quốc khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới xung đột về thuế quan, đồng thời Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách thúc đẩy sản xuất trong nước thay vì ở nước ngoài.

Tuy nhiên, theo bản tóm tắt chính thức về cuộc gặp do phía Trung Quốc công bố, Tim Cook nói với Lý Lạc Thành, Bộ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc, rằng Apple sẽ tiếp tục đầu tư tại nước này dù không tiết lộ chi tiết quy mô.

Bộ trưởng Lý Lạc Thành nói với Tim Cook rằng Trung Quốc hy vọng Apple sẽ tiếp tục khai phá thị trường này và phát triển cùng các nhà cung ứng trong nước. Ngoài ra, ông khẳng định Trung Quốc sẽ tiếp tục tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có Apple.

Apple hồi tháng 8 cam kết với ông Trump rằng sẽ đầu tư 600 tỉ USD vào Mỹ trong 4 năm tới và đến nay tương đối ít bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc. Trong khi đó, các công ty Mỹ khác như Nvidia và Qualcomm gần đây trở thành đối tượng bị Trung Quốc điều tra.

Mỹ từ lâu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt với nhiều công ty Trung Quốc, gồm cả Huawei.

"Lo ngại khiến Nhà Trắng nổi giận nếu quá thân thiện với Trung Quốc"

Một cố vấn về quan hệ chính phủ tại thành phố Thượng Hải (đề nghị giấu tên vì không được phép phát biểu với truyền thông) cho biết các công ty Mỹ lo ngại sẽ khiến Nhà Trắng nổi giận nếu tỏ ra quá thân thiện với Trung Quốc - thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.

Cùng lúc đó, các công ty Mỹ cố gắng tránh để bị xem là “thiếu chân thành” với Trung Quốc, ông nói thêm.

Tháng 8 vừa qua, Tim Cook đã tặng ông Trump một tấm bảng kỷ niệm sản xuất tại Mỹ được gắn trên giá đỡ bằng vàng 24 carat, ghi dấu American Manufacturing Program (Chương trình sản xuất tại Mỹ) của Apple, sau khi công ty tuyên bố sẽ đầu tư thêm 100 tỉ USD vào sản xuất trong nước, nâng tổng số tiền lên 600 tỉ USD.

Tim Cook cầm món quà tặng cho ông Trump - Ảnh: Getty Images

Tim Cook cầm món quà tặng cho ông Trump - Ảnh: Getty Images

Khi đến thăm Trung Quốc hồi tháng 3, Apple đã công khai kế hoạch thành lập quỹ năng lượng sạch trị giá 720 triệu nhân dân tệ (khoảng 101 triệu USD) tại đây.

Từng phụ thuộc nhiều vào các nhà cung ứng lẫn nhà máy tại Trung Quốc, Apple đang cố gắng chuyển một phần năng lực sản xuất sang Ấn Độ và Việt Nam.

Hôm 14.10, Sabih Khan (Giám đốc điều hành vận hành của Apple) đã đến thăm Lens Technology, công ty Trung Quốc cung cấp mặt kính cho Apple.

Lens Technology thông báo họ sản xuất mặt kính cho iPhone, Apple Watch và đã là đối tác của Apple trong suốt 19 năm.

“Nhiều công ty Mỹ đã chọn Trung Quốc”

Theo dữ liệu từ hãng nghiên cứu thị trường IDC, doanh số iPhone tại Trung Quốc tăng 0,6% trong quý 3/2025 so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 10,8 triệu máy, bất chấp nhu cầu smartphone tại Trung Quốc đang chững lại.

Được thúc đẩy bởi dòng iPhone 17, Apple là hãng duy nhất trong ba thương hiệu smartphone hàng đầu tại Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng giai đoạn này.

Trong chuyến thăm Trung Quốc mới đây, Tim Cook đã ghé thăm cửa hàng Apple ở Thượng Hải, gặp các nhà phát triển game và nhà thiết kế của dòng búp bê Labubu nổi tiếng, theo các bài đăng của ông trên mạng xã hội Weibo.

Hôm 13.10, Tim Cook thông báo người dân có thể đặt trước iPhone Air tại Trung Quốc sau khi Bộ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin cho phép các nhà mạng lớn hỗ trợ eSIM trên smartphone siêu mỏng này.

"Cộng đồng doanh nghiệp luôn là yếu tố ổn định quan hệ Trung-Mỹ và thúc đẩy hợp tác thực dụng", ông Tạ Phong, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, phát biểu tại một sự kiện ở Washington hôm 14.10.

“Nhiều công ty Mỹ đã ‘chọn Trung Quốc’ và điều đó đang mang lại lợi ích cho cả hai nước”, Tạ Phong nói thêm.

Dù vậy, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc gần đây đang leo thang.

Ngày 10.10, ông Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế bổ sung 100% với hàng hóa Trung Quốc cùng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu phần mềm để đáp trả sự thay đổi chính sách của cường quốc châu Á.

Trước đó, hôm 9.10, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo các công ty nước ngoài sẽ phải xin giấy phép nếu xuất khẩu sản phẩm có chứa hơn 0,1% đất hiếm có nguồn gốc từ nước này. Ông Trump thậm chí dọa hủy cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh APEC (Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương) cuối tháng 10.

Song đến ngày 13.10, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông Trump dự kiến sẽ có cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề APEC.

“Tổng thống Trump nói rằng các mức thuế sẽ chưa có hiệu lực cho đến ngày 1.11. Ông ấy sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc. Tôi tin rằng cuộc gặp đó vẫn sẽ diễn ra”, ông Scott Bessent phát biểu trên kênh truyền hình địa phương.

Vào tuần cuối tháng 10, nhiều sự kiện trong khuôn khổ APEC sẽ diễn ra tại thành phố Gyeongju (Hàn Quốc), gồm cả hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao và Kinh tế các nước thành viên vào ngày 29 và 30.10, cũng như hội nghị thượng đỉnh của khối vào ngày 31.10 và 1.11.

Hiện lịch trình chuyến thăm đang được điều phối và có khả năng ông Trump sẽ tới Hàn Quốc trong ngày 29 và 30.10.

Ngoại trưởng Hàn Quốc Cho Hyun cho biết Gyeongju sẽ là địa điểm tổ chức cuộc gặp cấp cao giữa nước này và Mỹ, đồng thời nhận định khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Trump và Tập Cận Bình là rất cao.

APEC là diễn đàn đối thoại liên chính phủ được thành lập năm 1989, quy tụ 21 nền kinh tế, trong đó có Nga, với mục tiêu chính là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ổn định và làm sâu sắc thêm hội nhập khu vực.

Cách Tim Cook giúp Apple tránh bị ông Trump nhắm về thuế quan

Đầu tháng 8, Tim Cook xuất hiện tại Nhà Trắng cùng Tổng thống Donald Trump để công bố kế hoạch chi khoảng 600 tỉ USD của công ty này trong vòng 4 năm tại Mỹ. Apple không công bố chiếc iPhone made-in-USA mà ông Trump mong muốn, nhưng Tim Cook lại có cơ hội nhấn mạnh lập trường của Apple về sản xuất tại Mỹ.

Một số bộ phận giá trị nhất của Apple, chẳng hạn kính và cảm biến nhận diện khuôn mặt, được sản xuất bởi các công ty Mỹ mà Apple đã hợp tác nhiều năm. Khâu lắp ráp cuối cùng chỉ là một phần nhỏ, dù rất quan trọng, trong quy trình sản xuất iPhone.

“Khâu lắp ráp cuối cùng mà ông tập trung chú ý, sẽ vẫn được thực hiện ở nơi khác trong một thời gian”, Tim Cook nói tại Phòng Bầu dục thuộc Nhà Trắng, khiến ông Trump có vẻ tạm thời hài lòng.

“Apple sản xuất nhiều linh kiện tại đây và chúng tôi đã trao đổi về điều đó. Toàn bộ hệ thống được thiết lập ở những nơi khác và đã như vậy từ lâu, xét về chi phí và nhiều yếu tố khác, nhưng tôi nghĩ chúng tôi có thể khuyến khích ông ấy (Tim Cook) đủ để một ngày nào đó sẽ đưa chúng trở lại nước Mỹ”, Tổng thống Trump nói.

Các chuyên gia cho rằng thông báo của Tim Cook sẽ giúp Apple tránh bị ông Trump nhắm tới về vấn đề thuế quan. Trong buổi gặp công khai với báo chí, Tổng thống Mỹ tuyên bố chính quyền có kế hoạch áp thuế với chip nhập khẩu đến 100%, khiến giá chip tăng gấp đôi, nhưng Apple (vốn phụ thuộc vào hàng trăm loại chip khác nhau cho các thiết bị của mình) sẽ được miễn.

“Các CEO đang nhận ra rằng phải làm điều gì đó và phát hiện rằng nếu cho tổng thống một điều gì đó để khoe khoang mà không phá hủy công ty, thì vấn đề có thể biến mất trong một khoảng thời gian nhất định”, Peter Cohan, giáo sư chiến lược và khởi nghiệp tại Đại học Babson College (Mỹ), nhận định.

Chiến thuật này đã hiệu quả. Cổ phiếu Apple tăng liên tiếp những ngày sau đó.

“Điều Tim Cook thể hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên là sự khéo léo thực sự trong việc lèo lái Apple qua vùng nước đầy nguy hiểm. Tôi cho rằng thông báo này cực kỳ quan trọng về mặt biểu tượng, vì tổng thống đang tìm kiếm những tiêu đề nổi bật”, theo Nancy Tengler, Giám đốc điều hành Laffer Tengler Investments.

Tim Cook từng thuyết phục được ông Trump tạm gác sản xuất iPhone ở Mỹ - Ảnh: Getty Images

Tim Cook từng thuyết phục được ông Trump tạm gác sản xuất iPhone ở Mỹ - Ảnh: Getty Images

Trọng tâm của thông báo từ Tim Cook là Chương trình Sản xuất tại Mỹ, mà Apple cho biết được thiết kế nhằm khuyến khích các công ty khác sản xuất linh kiện trong nước.

Bằng việc cam kết mua linh kiện và mở rộng quan hệ với các nhà cung cấp Mỹ, Apple có thể giúp họ có kỹ năng cũng như năng lực để mở rộng kinh doanh. Điều này cho phép Apple ghi nhận công lao trong việc hỗ trợ 450.000 việc làm tại các nhà cung cấp của mình.

Xem kỹ các thành viên của chương trình cho thấy Apple đang dựa vào một số đối tác lâu năm nhất. “Cha đẻ iPhone” cho biết các nhà cung cấp Mỹ của họ dự kiến sẽ sản xuất 19 tỉ chip cho các sản phẩm Apple trong năm nay - kết quả của quá trình hợp tác và đầu tư lâu dài chứ không thể xảy ra trong một sớm một chiều.

Ví dụ, Apple thông báo toàn bộ kính bảo vệ iPhone và Apple Watch sẽ do Corning sản xuất tại Mỹ, ở nhà máy thuộc bang Kentucky. Apple sẽ chi 2,5 tỉ USD cho nỗ lực này. Đó là động thái mang ý nghĩa rất lớn, vì dù iPhone có thể được lắp ráp tại Trung Quốc hoặc Ấn Độ, thì bề mặt mà người dùng trên toàn thế giới chạm vào sẽ được sản xuất ở Mỹ.

Tuy nhiên, Apple đã nhiều lần coi Corning là nhà cung cấp Mỹ then chốt. Kính cường lực của công ty này đã được sử dụng trên iPhone từ phiên bản đầu tiên năm 2007. Apple thường không cho phép các nhà cung cấp nói về quan hệ hợp tác của họ. Tuy nhiên, Jeff Williams (cựu giám đốc vận hành Apple) từng ca ngợi kính Corning vào năm 2017 khi hãng này nhận được khoản đầu tư từ Quỹ Sản xuất Tiên tiến của Apple. Gã khổng lồ công nghệ Mỹ tiếp tục rót thêm 250 triệu USD vào Corning năm 2019 và 45 triệu USD năm 2021.

Apple còn nhấn mạnh về sự hợp tác với Coherent, nhà cung cấp lâu năm thiết bị laser cho phần cứng nhận diện khuôn mặt của họ, được sản xuất tại bang Texas. Morgan Stanley ước tính mảng kinh doanh này khoảng 100 triệu USD mỗi năm và cho biết Apple còn các lựa chọn khác như Lumentum, Sony.

Chưa hết, Apple sẽ mở rộng hợp tác với Texas Instruments để sản xuất chip tại bang Texas và Utah (Mỹ). Texas Instruments từ lâu đã cung cấp chip cho iPhone, chẳng hạn mạch điều khiển giao diện USB hoặc cấp nguồn cho màn hình.

Apple cũng hợp tác với Samsung Electronics (hãng cung cấp chính các linh kiện như màn hình iPhone) để triển khai “công nghệ mới mang tính đột phá trong sản xuất chip”, nhưng không tiết lộ chi tiết.

Ngoài ra, Apple tuyên bố sẽ hợp tác trực tiếp với các công ty trong chuỗi cung ứng bán dẫn, ngay cả khi họ thường bán dịch vụ hoặc sản phẩm cho các nhà cung cấp của Apple. Các đối tác khác của Apple gồm Applied Materials (tạo thiết bị sản xuất chip), GlobalFoundries (xưởng đúc chip), GlobalWafers America (cung cấp đĩa bán dẫn sản xuất tại Mỹ cho TSMC và Texas Instruments).

GlobalFoundries sản xuất chip cho Broadcom - hãng cung cấp chip không dây trên iPhone. Cả GlobalFoundries cùng Broadcom sẽ hợp tác với Apple để phát triển và sản xuất linh kiện 5G tại Mỹ.

Trong khi đó, Apple sẽ mua hàng triệu chip tiên tiến do TSMC sản xuất tại bang Arizona. Apple sẽ là khách hàng lớn nhất của TSMC (hãng sản xuất chip theo hợp đồng số 1 thế giới của Đài Loan) tại bang này.

Tim Cook từng cùng cựu Tổng thống Joe Biden đến thăm nhà máy của TSMC năm 2022 và cam kết mua chip từ đây.

Apple còn thông báo sẽ đầu tư và trở thành khách hàng của Amkor tại nhà máy ở bang Arizona (Mỹ), nơi đóng gói và kiểm tra chip - công đoạn cuối cùng trước khi lắp vào máy tính.

Cuối cùng, Apple tiết lộ sẽ mở rộng các trung tâm dữ liệu cho AI tại bang North Carolina, Iowa, Nevada và Oregon. Công ty từng nêu bật về các trung tâm này trong các cam kết chi tiêu trước đây.

Những nhà phân tích thuộc tập đoàn dịch vụ tài chính JPMorgan Chase (Mỹ) cảnh báo rằng “sự hợp tác mới và mở rộng này có thể không hoàn toàn tạo ra doanh thu cùng triển vọng gia tăng ở quy mô toàn cầu”.

Ông Trump lại có cách nhìn khác. “Ồ, tôi thích việc các bạn đang làm điều này”, Tổng thống Mỹ nói, sau khi đọc danh sách các cam kết của Apple.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới: https://1thegioi.vn/apple-co-the-choc-gian-ong-trump-vi-cam-ket-tang-dau-tu-vao-trung-quoc-238904.html