AReS: bệ phóng tên lửa container của Mỹ, so với K-ARM

Tại ADEX 2025 ở Seoul, Northrop Grumman lần đầu công bố AReS (Advanced Reactive Strike) – bệ phóng tên lửa đặt trong container tiêu chuẩn, tối ưu cho nhiệm vụ tấn công nhanh vào radar và hệ thống phòng không đối phương. Hệ thống cho phép triển khai linh hoạt trên đất liền và mặt biển, mở rộng đáng kể năng lực hỏa lực tầm xa từ mặt đất, lĩnh vực vốn trước đây chủ yếu do máy bay đảm nhiệm.

Mô hình thu nhỏ của bệ phóng tên lửa container hóa AReS do Northrop Grumman phát triển được trưng bày tại ADEX 2025 - Ảnh: Army Recognition

Tổng quan: bối cảnh và mục tiêu tác chiến

AReS được thiết kế để ẩn mình trong hạ tầng dân sự nhờ hình thức container dài 6–12 m, tạo ưu thế về cơ động, ngụy trang và khả năng sống sót trước trinh sát đối phương. Khi có lệnh, hệ thống có thể dựng bệ và khai hỏa trong vài phút, tạo đòn tấn công bất ngờ vào radar, bệ phóng và trung tâm chỉ huy của đối phương từ khoảng cách an toàn. Một đại diện Northrop Grumman nhấn mạnh AReS cho phép “biến những phương tiện hậu cần bình thường thành điểm phóng tấn công chiến lược”.

Trọng tâm của AReS là mở rộng vai trò chế áp và vô hiệu hóa phòng không bằng hỏa lực từ mặt đất, phù hợp xu hướng tác chiến phân tán hiện đại: ưu tiên tốc độ triển khai, ẩn giấu và tính bất ngờ trong môi trường phòng không dày đặc.

Phân tích kỹ thuật: mô-đun container, 4 ống phóng và AARGM-ER

Cấu trúc bệ phóng và tính cơ động

AReS bố trí cụm bệ thẳng đứng 4 ống trong container tiêu chuẩn, có thể được chở bằng xe tải, xếp lên tàu vận tải hoặc đặt tại kho bãi, căn cứ tiền phương. Thiết kế “container hóa” giúp hệ thống hòa lẫn với thùng hàng dân dụng, gây khó khăn cho đối phương trong khâu phát hiện, theo dõi và lập kế hoạch vô hiệu hóa.

Tên lửa AARGM-ER phóng từ mặt đất

AReS tương thích với AARGM-ER – tên lửa chống bức xạ tầm xa vốn được phóng từ F/A-18 hay F-35. Northrop Grumman đã cải tiến để chuyển đổi sang phóng từ mặt đất hoặc tàu chiến, gồm: cơ chế phóng lạnh (đẩy tên lửa khỏi ống bằng khí nén trước khi động cơ kích hoạt để bảo vệ bệ), tích hợp mạng điều khiển mặt đất liên kết với radar và hệ thống chỉ huy trên bộ, cùng dẫn đường kép kết hợp cảm biến thu tín hiệu radar đối phương và radar chủ động để tự tìm mục tiêu. Theo hồ sơ thử nghiệm của Lầu Năm Góc, quá trình chuyển đổi khởi động từ 2024 và dự kiến đánh giá thực tế năm 2026.

Tên lửa AARGM-ER - Ảnh: TWZ

Chiến thuật và chiến lược: tấn công nhanh, phân tán lực lượng

Với tầm bắn trên 300 km, AReS cho phép tấn công các mục tiêu radar, bệ phóng và trung tâm chỉ huy từ ngoài vùng nguy hiểm, giảm phụ thuộc vào căn cứ cố định. Nhờ khả năng ngụy trang trong mạng lưới logistics dân sự, hệ thống tăng đáng kể xác suất sống sót trước trinh sát và chế áp hỏa lực đối phương. Về thực hành tác chiến, AReS phù hợp với cấu trúc lực lượng phân tán, cơ động cao, cho phép triển khai nhiều điểm phóng nhỏ lẻ, khó bị tiêu diệt gọn trong một đợt tấn công duy nhất.

So sánh năng lực: AReS và hướng tiếp cận K-ARM của Hàn Quốc

Bên cạnh AReS, Hàn Quốc đang theo đuổi một chương trình tương tự tạm gọi là K-ARM. Theo nguồn tin từ Cơ quan Phát triển Quốc phòng Hàn Quốc (ADD), K-ARM hướng tới khả năng tấn công radar, bệ phóng và các mục tiêu di động quan trọng. Dù chưa có nguyên mẫu trưng bày tại ADEX 2025, mô phỏng cho thấy K-ARM dùng bệ phóng thẳng đứng đặt trên xe tải hoặc container. Một số nhà phân tích nhận định hệ thống có thể phát triển từ nền tảng Cheongung-II hoặc kế thừa công nghệ tên lửa hành trình Hyunmoo; đồng thời, K-ARM được cho là tích hợp đầu dò radar và cảm biến điện tử do Hàn Quốc tự phát triển.

Tác động và thách thức kỹ thuật

Sự xuất hiện của AReS và định hướng K-ARM phản ánh xu thế chuyển từ bệ phóng cố định sang nền tảng cơ động, nhỏ gọn và phân tán. Thiết kế container hóa làm mờ ranh giới giữa phương tiện hậu cần và vũ khí, giúp triển khai nhanh, khó phát hiện và khó bị vô hiệu hóa đồng loạt. Về mặt thị trường, Northrop Grumman cho biết đã giới thiệu AReS tới một số đồng minh ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và Đông Âu, nơi nhu cầu hệ thống tấn công phân tán tăng cao. Nếu K-ARM hoàn thiện, Hàn Quốc có thể trở thành nhà cung cấp giải pháp tương tự trong khu vực với chi phí cạnh tranh.

Dẫu vậy, các chương trình đều đối mặt thách thức kỹ thuật. Việc chuyển tên lửa vốn dành cho máy bay sang bệ phóng mặt đất đòi hỏi xử lý bài toán động cơ, đường thoát khí, cơ chế phóng và tích hợp điều khiển mặt đất. Riêng K-ARM cần chứng minh độ chính xác, tầm bay trên 250 km và khả năng tấn công đa nhiệm trong nhiều điều kiện tác chiến. Mốc thử nghiệm 2026–2027 sẽ là phép thử quan trọng để xác thực thiết kế và quy trình tích hợp.

Tổng thể, AReS cho thấy cách tiếp cận chú trọng tốc độ triển khai, tầm với và khả năng sống sót của hỏa lực từ mặt đất; còn K-ARM cho thấy nỗ lực bản địa hóa năng lực tương tự của Hàn Quốc. Nếu đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật và tiến độ thử nghiệm, những hệ thống container hóa này có thể ảnh hưởng đáng kể đến cán cân hỏa lực tầm xa và cách thức tổ chức tác chiến của các lực lượng trong khu vực.

CTVX