Âu lo Đà Lạt

Nỗi ngao ngán gần nhất là chuyện tòa nhà câu lạc bộ (CLB) golf cực lớn 17.000 m2 xây chui trên đồi Cù, quá thời hạn 3 tháng buộc phải tháo dỡ, nhưng vẫn yên vị. Hôm 9.5, UBND tỉnh Lâm Đồng ra văn bản yêu cầu rà soát, kiểm tra toàn bộ quá trình đầu tư, xây dựng công trình này.

Đáng chú ý, văn bản đề nghị sở, ngành, địa phương “đề xuất giải pháp xử lý đối với hạng mục tòa nhà CLB golf, đảm bảo phù hợp với quy hoạch, bảo vệ môi trường và di tích, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân”. Điều này cho thấy, trong lúc chủ đầu tư chây ì không tháo dỡ công trình trái phép, thì chính quyền và ngành chức năng vẫn loay hoay tìm hướng giải quyết một sự đã rồi.

Biệt thự cũ còn lại trên đường Phan Bội Châu ở trung tâm Đà Lạt. Ảnh: Võ Tiến

Đà Lạt giờ đây không hiếm công trình sỗ sàng kiểu tòa nhà golf kia. Thế nên, với dân địa phương, người yêu xứ sở này, lời hứa về “những chỗ mà du khách chưa tìm tới” như sự khẳng định thành phố hoa vẫn còn nơi chưa bị đời sống kim tiền, cơn sóng du lịch, “trend” này nọ xâm phạm, tàn phá.

Nhà quản lý, chính quyền đô thị có đau đáu về nơi họ đang sống, vận hành, quản lý những chuyển động, trong đó có nhiều thứ tác động sâu đậm đến Đà Lạt? Người dân nghĩ gì về không gian nuôi sống mình đang ngày càng bị bào mòn? Tâm tư này vẫn được nêu trong những bài báo, diễn đàn, hội thảo, nhưng rồi thường bị chôn vùi đi giữa muôn trùng vấn đề thời sự bức thiết khác của đời sống.

“Những chỗ mà du khách chưa tìm tới” còn như sự thủ thế, giấu nhẹm đi, không muốn công khai cho nhiều người biết, để những chốn đó không rơi vào vòng xoáy bị khai thác cạn kiệt. Chẳng hạn con đường xuống khu Đồi Trà cạnh trường Đại học Đà Lạt trước đây vàng hoa dã quỳ thơ mộng, giờ không còn bông nào, toàn nhà cửa lô xô.

Như bao đô thị lớn khác, Đà Lạt ngày càng phát triển phồn hoa. Nhưng thành phố này cũng chứa những xô lệch, lầm lụi như một phố huyện miền xa nào đó. Để phải rỉ tai, phải giấu những địa chỉ, không gian có thể chia sẻ cho cộng đồng biết, nhất là với người yêu Đà Lạt, thì đích thị một nỗi buồn.

Đó còn như sự vớt vát, chữa thẹn, gỡ thể diện.

Không gian cỏ hoa đã hiếm ở thành phố hoa, ảnh chụp cuối đường Đặng Thái Thân. Ảnh: Võ Tiến

Đà Lạt tự đi lên một mình, cho bản thân hay cho mọi nhà? Đà Lạt phải điều hướng phát triển hài hòa kinh tế với di sản, hay chỉ như điểm đến cho khách du lịch ghé chụp ảnh đăng mạng xã hội rồi rời đi? Có quan điểm rằng không nên khư khư giữ những đổ nát, cạn dần giá trị; vật chất công trình xây dựng mới hôm nay sẽ là di sản mai sau. Nhưng, hôm nay còn gì khi chúng ta phải sống cho hiện tại.

Năm xưa, nhắc tới Đà Lạt, người ta nghĩ về niềm hân hoan, về điều tốt đẹp hay ho đang chờ mình ở phía bên kia đèo Prenn. Còn giờ đây, có nỗi băn khoăn về hiện tại, nhiều nỗi lo về con đường phát triển phía trước của xứ sở này.

Sau văn bản hôm 9.5 của UBND tỉnh, ngày 23.5 UBND thành phố Đà Lạt cho biết đã ra thông báo yêu cầu chủ đầu tư phải tháo dỡ công trình sai phép và không phép trên đồi Cù trong vòng 15 ngày, tính từ ngày ra thông báo (21.5). Cái ung nhọt này trên gương mặt thành phố còn tồn tại ngày nào, còn làm đau nhói những người thiết tha với Đà Lạt ngày đó.

Trong tâm cảm của kẻ yêu mến thành phố sương mù, như nhiều người khác, cũng chỉ lo âu quanh những chuyện nhỏ nhoi, người viết không tự trả lời được nhiều câu hỏi nhức nhối đang vây lấy Đà Lạt hôm nay và mai sau.

Võ Tiến