Australia đợi câu trả lời từ lệnh cấm nhập khẩu than của Trung Quốc
Chính phủ Australia đang yêu cầu Trung Quốc làm rõ việc cấm nhập khẩu than của nước này trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Canberra và Bắc Kinh ngày càng leo thang.
Chính phủ Australia đang yêu cầu Trung Quốc làm rõ việc cấm nhập khẩu than của nước này trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Canberra và Bắc Kinh ngày càng leo thang.
Một số hoạt động khai thác than tại Cảng Newcastle, Australia. Ảnh: AFP
Bộ trưởng Thương mại Australia Simon Birmingham ngày 13-10 cho biết, ông đã yêu cầu Trung Quốc làm rõ liệu Bắc Kinh áp đặt lệnh cấm nhập khẩu than Australia như truyền thông đưa tin hay không. Trả lời phỏng vấn đài Sky News, Bộ trưởng Thương mại Birmingham cho biết thông qua các kênh ngoại giao ông đã chất vấn chính quyền Trung Quốc về thông tin có chỉ thị cho các Cty nước này ngừng mua than Australia để trả đũa thương mại hay không.
“Chúng tôi đang liên lạc với chính quyền Trung Quốc liên quan tới nghi vấn này để yêu cầu phía Bắc Kinh làm rõ vụ việc. Chúng tôi tiếp nhận thông tin này một cách hoàn toàn nghiêm túc nhằm đảm bảo Trung Quốc tôn trọng các điều khoản trong hiệp định thương mại tự do giữa hai quốc gia và các nghĩa vụ của Bắc Kinh với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)”, ông Birmingham nói. Bộ trưởng Birmingham khẳng định: “Đây không phải là lần đầu tiên trong những năm gần đây chúng ta thấy có sự gián đoạn về thời gian và trình tự xuất khẩu, đặc biệt là than vào Trung Quốc” tuy vậy, ông cũng trấn an rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục tôn trọng Hiệp định thương mại tự do với Australia.
Bình luận của ông Birmingham được đưa ra trong bối cảnh một số chuyên san, tờ báo chuyên về kinh tế dẫn lời các nguồn tin tiết lộ chính quyền Trung Quốc “thông báo bằng miệng” cho các doanh nghiệp nhà nước, yêu cầu họ ngừng nhập khẩu than Australia. Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho biết bắt đầu từ ngày 12-10, các nhà máy điện và nhà máy thép của Trung Quốc đã được yêu cầu ngừng sử dụng than Australia ngay lập tức. Một số người dân cho biết các cảng ở Trung Quốc cũng đã được thông báo không cho tàu chở than của Australia dỡ hàng xuống. Tờ Australian Financial Review ngày 13-10 cũng dẫn nguồn từ 5 nhà buôn than và nhà phân tích cho biết, một số Cty mua bán than đã được yêu cầu ngừng mua than từ Australia trong đó có cả than nhiệt và than cốc.
Tuy vậy, lệnh cấm này được truyền miệng và không có văn bản để tránh để lại bằng chứng về việc Trung Quốc vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại thế giới. Hiện không rõ lệnh cấm nhập khẩu mới nhất này khi nào mới kết thúc và có ảnh hưởng ra sao đến các hợp đồng dài hạn vẫn đang còn hiệu lực giữa hai bên.
Căng thẳng them leo thang
Lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc có thể tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế Australia vốn phụ thuộc tài nguyên và đang rơi vào tình trạng suy thoái đầu tiên trong gần 30 năm qua. Hằng năm ngành xuất khẩu than mang đến cho nền kinh tế Australia khoảng 10 tỷ USD. Trung Quốc hiện là quốc gia tiêu thụ than hàng đầu của Australia, chiếm gần 1/4 sản lượng xuất khẩu, theo Bộ Công nghiệp của nước này. Theo báo cáo tháng trước, doanh thu xuất khẩu nguyên liệu sản xuất thép được ước tính đã giảm từ 35 tỷ AUD vào năm trước xuống còn 23 tỷ AUD trong năm nay, tính đến ngày 30-6, do giá thấp hơn và nhu cầu giảm đi. Trung Quốc cũng là khách hàng lớn thứ 2 trong ngành xuất khẩu than nhiệt của Australia, chỉ sau Nhật Bản. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu hàng năm tại thị trường đã giảm xuống từ 20 tỷ AUD xuống 15 tỷ AUD trong năm tài chính 2019.
Hôm 12-10, giá than nhiệt điện của Newcastle đã giảm nhiều nhất trong gần 4 năm khi các báo cáo về lệnh cấm được đưa ra trên thị trường. Giá than luyện kim của Australia cũng giảm hơn 5% - mức cao nhất kể từ tháng 5. Một số nhà sản xuất than hàng đầu của Australia cũng bị ảnh hưởng, cổ phiếu của cả Whitehaven Coal và New Hope Corp, đều giảm hơn 6% ngày 13-10.
Lệnh cấm lần này được cho là sẽ làm leo thang căng thẳng vốn đã ảnh hưởng lớn đến việc xuất khẩu nông sản của nhà cung cấp hàng hóa lớn nhất cho Trung Quốc. Căng thẳng xuất phát từ việc Australia kêu gọi tiến hành cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc virus gây bệnh Covid-19 và cách Trung Quốc ứng phó khi dịch bệnh này mới bùng phát tại thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc) cuối năm ngoái. Trong động thái được cho là nhằm trả đũa, Trung Quốc đã áp thuế hàng hóa Australia, ra lệnh cấm nhập thịt bò từ 4 nhà cung cấp Australia và đánh thuế hơn 80% lúa mạch của Canberra. Bắc Kinh cũng khuyến cáo công dân và sinh viên không nên đến Australia vì lo ngại tình trạng phân biệt đối xử người Châu Á liên quan đến Covid-19.
