Australia, nỗi ám ảnh 'mùa hè đen' và cuộc chạy đua với thảm họa

Phớt lờ cảnh báo, biến đổi khí hậu khiến cháy rừng ở Australia biến thành thảm họa

Australia phải đối mặt với viễn cảnh kết thúc năm 2020 như cách bắt đầu năm mới: những trận cháy rừng kinh hoàng. Ảnh: Getty

Mùa hè ở Úc vẫn còn ba tháng nữa, nhưng ở bang New South Wales bị ảnh hưởng nặng nề, Giám đốc Dịch vụ Cứu hỏa Nông thôn Rob Rogers đã cảnh báo người dân cập nhật kế hoạch sinh tồn của họ. Giáo sư David Bowman, một chuyên gia về cháy rừng, nói rằng ông không bác bỏ khả năng có một mùa tồi tệ nữa bất chấp những trận mưa lớn và lũ lụt đã dập tắt một đợt hạn hán kéo dài trên khắp đất nước hồi đầu năm.

"Chúng tôi đang ở trong một chế độ khí hậu mới, vì vậy chúng tôi không biết trước được điều gì", Bowman, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hỏa hoạn tại Đại học Tasmania, nói với Nikkei. "Tôi sẽ không loại trừ một mùa cháy lớn sắp tới. Điều đó thật đáng buồn, nhưng khi bạn thấy những gì đang xảy ra ở California, châu Âu và những nơi khác, chúng ta chỉ là một phần của cơn ác mộng toàn cầu."

Vụ cháy trước đó đã trực tiếp cướp đi sinh mạng của 34 người, với hàng trăm người khác chết do khói. Hàng tỷ động vật bị giết hoặc di dời, trong khi 10.000 ngôi nhà và công trình phụ bị đốt cháy. Ngọn lửa quét qua một khu vực rộng hơn gấp đôi đảo Hokkaido của Nhật Bản.

Hiện một số chuyên gia đang kêu gọi đại tu triệt để cách thức Australia chuẩn bị, giám sát và chữa cháy - một nỗ lực có thể trở thành kim chỉ nam cho các khu vực khác trên thế giới cũng đang vật lộn với rủi ro thiên tai liên quan đến khí hậu.

Bowman là tác giả chính của một báo cáo mới thúc giục việc thành lập một cơ quan giám sát cháy rừng quốc gia. Ông nói: “Chúng tôi cần dữ liệu tốt hơn. "Chúng tôi cần mọi thứ tốt hơn. Nó đòi hỏi một khoản đầu tư lớn."

Bowman khẳng định ông không phải là người bi quan khi nói rằng Australia "sẽ lại gặp khó khăn". Lo lắng lớn nhất của ông là đám cháy có thể leo thang thành một thảm họa ở ngoại ô với thương vong còn nặng nề hơn.

34 người tử vong, trong đó có 9 lính cứu hỏa. 3 tỷ đông vật chết cháy. 18,7 triệu héc-ta bị phá hủy. 18.600 gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng..... Ảnh đồ họa: Nikkei

Hiện tại, các chính phủ liên bang, tiểu bang và lãnh thổ chi khoảng 4 tỷ đô la Úc (2,94 tỷ đô la Mỹ) mỗi năm để chống cháy rừng. Họ dựa vào khoảng 20.000 lính cứu hỏa chuyên nghiệp và hơn 150.000 tình nguyện viên, những người phục vụ chủ yếu ở các vùng nông thôn.

Nhưng một nhóm cựu lãnh đạo của dịch vụ cứu hỏa và khẩn cấp gần đây đã cảnh báo: "Mối đe dọa cháy rừng đã leo thang. Vì vậy, chúng tôi phải có kế hoạch phản ứng".

Họ muốn phát hiện và phản ứng nhanh hơn với các đợt bùng phát mới, khả năng chữa cháy trên không tốt hơn, sử dụng tốt hơn lực lượng phòng vệ, tạo ra "chiến lược văn hóa lửa" do người bản địa lãnh đạo để giúp quản lý lượng nhiên liệu và nỗ lực phục hồi động vật hoang dã mạnh mẽ hơn.

Trên hết, họ kêu gọi một chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu bao gồm cam kết với các mục tiêu giảm phát thải năm 2030 tích cực hơn và loại bỏ tất cả nhiên liệu hóa thạch.

Một nhóm được gọi là 'Các nhà lãnh đạo khẩn cấp về Hành động vì Khí hậu' đã và đang lập kế hoạch với sự đóng góp của hơn 150 chuyên gia và các thành viên cộng đồng bị ảnh hưởng. "Biến đổi khí hậu đã đẩy chúng ta vào một kỷ nguyên cháy rừng mới", các nhà lãnh đạo cho biết vào ngày 31 tháng 7. "Bây giờ chúng ta cần suy nghĩ lại một cách cơ bản về việc chúng ta chuẩn bị và quản lý mối đe dọa cháy rừng."

Anthony Taylor, chủ tịch đội cứu hỏa nông thôn tình nguyện ở thị trấn nhỏ ven biển Tathra, cách Sydney khoảng 400 km về phía nam, nói với Nikkei: “Chúng ta phải nỗ lực hơn, bởi vì với biến đổi khí hậu, mọi người biết rằng mùa cháy sẽ kéo dài hơn và cường độ của các đám cháy sẽ lớn hơn."

Một cặp vợ chồng bên ngoài ngôi nhà của họ ở New South Wales vào tháng Giêng: Một cuộc điều tra của tiểu bang cho thấy rằng biến đổi khí hậu "rõ ràng" là một yếu tố gây ra các trận hỏa hoạn kinh hoàng mùa trước. Ảnh: Reuters

Một báo cáo được công bố vào tuần trước của bang New South Wales đã đồng ý rằng sự nóng lên toàn cầu "rõ ràng đóng vai trò trong các điều kiện dẫn đến các đám cháy" đã tàn phá nước Úc từ tháng 9 năm 2019 đến tháng 3 năm 2020. Tiểu ban này dự định thông qua tất cả 76 khuyến nghị của mình, trong đó bao gồm các cải tiến về nghiên cứu, đào tạo và chuẩn bị sẵn sàng chống cháy rừng.

Nhiều người có thể đã thiệt mạng trong mùa giải trước nếu không có những nỗ lực dũng cảm của các nhân viên cứu hỏa. Ba trong số những người thiệt mạng là lính cứu hỏa Mỹ điều khiển máy bay ném bom nước C-130 bị rơi ở dãy núi Snowy vào ngày 23 tháng 1.

Chính phủ ông Morrison chạy đua để không lăp lại thảm họa mùa trước

Toàn bộ thiệt hại kinh tế vẫn chưa được xác định nhưng hàng chục tỷ đô la thu nhập và năng lực sản xuất bị mất. Bên cạnh đó là việc xây dựng lại hơn 3.100 ngôi nhà, sửa chữa cơ sở hạ tầng bị hư hỏng như đường dây điện, thay thế xe cứu hỏa và thiết bị. Việc dọn dẹp nhà cửa ở một số nơi diễn ra chậm chạp, khiến người dân phải sống trong các lều, nhà lưu động và nhà tạm bằng container.

Đó là thực trạng mặc dù chính phủ liên bang phân bổ 2 tỷ đô la Úc cho quỹ phục hồi, cộng với sự đóng góp của chính quyền các bang, dự phòng từ các tổ chức cộng đồng cơ sở như Đội quân cứu tế và Hội Chữ thập đỏ, và quỹ do người nổi tiếng gây dựng nên.

Thủ tướng Scott Morrison nhận thức rằng ông đã phớt lờ những cảnh báo sớm về một mùa hỏa hoạn tồi tệ và chưa làm đủ để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Thật vậy, các nhà chức trách liên bang và tiểu bang đã phải đối mặt với những lời chỉ trích rằng họ đã không chuẩn bị đầy đủ ngay cả khi hạn hán rõ ràng và thảm thực vật tích tụ đã tạo ra những điều kiện thảm khốc tiềm tàng.

Một con gấu túi bị bỏng nặng có tên là Paul được nhìn thấy tại Bệnh viện Koala Port Macquarie sau khi được giải cứu vào tháng 11 năm ngoái. Nó đã chết vào tháng Sáu. Ảnh: Bệnh viện Port Macquarie Koala

Danh tiếng của Morrison cũng bị ảnh hưởng khi ông đưa gia đình đi nghỉ ở Hawaii vào thời điểm cao điểm của cuộc khủng hoảng cháy rừng vào cuối tháng 12, và ông càng mất điểm khi xử lý vụng về trong chuyến thăm "gặp gỡ mọi người" tới miền nam New South Wales vào đầu tháng Giêng.

Tuy nhiên, không có cuộc bầu cử liên bang nào diễn ra cho đến tháng 5 năm 2022 và cuộc khủng hoảng COVID-19 đã làm chuyển hướng một số áp lực chính trị đồng thời thay đổi kỳ vọng kinh tế chung của đất nước. .

Không có nghi ngờ gì rằng chi phí cho động vật hoang dã là rất lớn. Trên Đảo Kangaroo của Nam Úc, ít nhất một nửa trong 50.000 con gấu túi được cho là đã chết vào tháng Giêng. Cách Sydney khoảng 350 km về phía bắc, có tới 1.000 con gấu túi đã bỏ mạng khi đám cháy xé toạc vùng đất bụi rậm gần thị trấn ven biển Port Macquarie vào tháng 11 năm ngoái.

Một con gấu túi bị thương và bị bỏng nặng tên Paul - con vật đầu tiên được cứu ở đó và đưa đến bệnh viện Port Macquarie Koala - đã trở thành gương mặt đại diện quốc tế cho nỗ lực phục hồi động vật hoang dã. Nhưng vào ngày 28 tháng 6, nó đã chết vì không thể phục hồi từ những vết thương do cháy rừng gây ra.

Các binh sĩ Australia nhìn ra những cây bị cháy và một bãi biển nơi mọi người đã trú ẩn khỏi ngọn lửa trong ngày đầu năm mới. Ảnh: Reuters

Số người chết trong mùa cháy trước không phải là tồi tệ nhất của Australia, nhưng quy mô và cường độ là chưa từng có.

New South Wales đã ban hành cảnh báo cháy rừng đầu tiên, cảnh báo sáu khu vực phía bắc vào ngày 1 tháng 8 rằng họ đang bước vào thời kỳ nguy hiểm.

Rogers, Giám đốc Dịch vụ Cứu hỏa Nông thôn, cảnh báo chống lại sự tự mãn, nói rằng hỏa hoạn có thể ập đến bất cứ lúc nào và điều đó là "cực kỳ quan trọng". Ông đặt ra những câu hỏi mà tất cả người Úc cần trả lời khi mùa hè đến gần.

"Hãy tự hỏi bản thân, khi nào bạn sẽ đi, bạn sẽ mang theo gì và bạn sẽ đi đâu."