Ba bộ luật liên quan đến thị trường bất động sản đang triển khai chậm

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản ngày 8-10-2024. Ảnh: VGP

Chiều nay (8-10), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản. Tham dự hội nghị có lãnh đạo, đại diện các bộ Quốc phòng, Công an, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Văn phòng Chính phủ, và các bộ ngành liên quan, các ủy ban Kinh tế, Pháp luật của Quốc hội cùng lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố tại các điểm cầu.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, việc ban hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản là nhằm tháo gỡ khó khăn, đề ra một số chủ trương, chính sách mới để tạo nguồn lực phát triển, trong đó có thị trường bất động sản, bảo đảm chế độ chính sách về nhà ở.

Chính phủ đã cùng với các bộ, ngành, địa phương xây dựng đã ban hành đồng bộ các văn bản theo thẩm quyền 15 Nghị định và 2 Quyết định của Thủ tướng. Trong số này Luật đất đai có 10 Nghị định và một Quyết định; Luật Nhà ở có 3 Nghị định và một Quyết định; Luật Kinh doanh bất động sản có 2 Nghị định. Nếu tính cả Nghị định sửa đổi Nghị định số 156/2018/NĐ-CP thì tổng cộng đã có 16 Nghị định được ban hành.

Sau hai tháng thi hành, với các quy định mới của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành, bước đầu cho thấy các chính sách mới đã mang lại hiệu quả như phân cấp, phân quyền về chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, xác định giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lấn biển,… đã tạo được sự đồng thuận của đa số người dân, cộng đồng doanh nghiệp.

Nhiều địa phương chậm ban hành văn bản hướng dẫn

Đối với các địa phương, do đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương nên số lượng các nội dung giao cho địa phương quy định nhiều, trong khi các địa phương đều hạn chế về nguồn nhân lực, thời gian, kinh nghiệm. Đa số địa phương còn khó khăn, lúng túng nên chưa ban hành kịp thời, đầy đủ các văn bản triển khai thi hành Luật thuộc thẩm quyền.

Việc thiếu các văn bản này khiến hành lang pháp lý chưa đầy đủ, đồng bộ, chưa phát huy tối đa hiệu lực, hiệu quả của các quy định đổi mới của pháp luật đất đai; chưa giải quyết kịp thời các yêu cầu của người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận đất đai.

Đối với Luật Đất đai, ghi nhận tại hội nghị, tính đến ngày 7-10-2024, đã có 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành một số văn bản quy định chi tiết thi hành. Tuy nhiên, chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương chưa ban hành văn bản nào để triển khai thực hiện.

Trong 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành văn bản thì chỉ có tỉnh Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật. Có 13 tỉnh, thành phố chưa ban hành văn bản gồm Cao Bằng, Ninh Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đăk Nông, Tiền Giang, Cần Thơ, Bạc Liêu, Cà Mau, Phú Yên, Bình Phước và An Giang.

Đối với Luật Nhà ở, theo báo cáo mới nhất của các địa phương về việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành thì mới có 13 địa phương ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật Nhà ở, gồm Lào Cai, Lai Châu, Bắc Ninh, Phú Thọ, Yên Bái, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nam, Hải Dương, Đà Nẵng, Bình Định, Tây Ninh, Cà Mau. Hiện còn tới 50 địa phương chưa ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Nhà ở.

Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản do Chính phủ tổ chức ngày 8-10-2024. Ảnh: VGP

Điều chỉnh bảng giá đất còn gặp vướng mắc

Theo quy định của Luật Đất đai 2024, bảng giá đất theo Luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31-12-2025. Trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 cho phù hợp.

Đây là quy định chuyển tiếp, nhằm giúp các địa phương xây dựng bảng giá đất theo Luật Đất đai năm 2024 để áp dụng từ ngày 1-1-2026, tránh cú sốc tăng giá đột biến ảnh hướng đến quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Tuy nhiên khi tiến hành điều chỉnh bảng giá đất hiện hành, nếu các địa phương không xem xét thận trọng, kỹ lưỡng, đánh giá tác động một cách đầy đủ thì sẽ xảy ra trường hợp bảng giá đất điều chỉnh có chênh lệch rất lớn so với giá đất bảng giá đất hiện hành.

Đặc biệt là tại các địa phương trong suốt quá trình 2021 - 2024 không hoặc không thường xuyên điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, nay khi thực hiện điều chỉnh lại điều chỉnh với mức chênh lệch lớn khiến người dân, doanh nghiệp phản ứng vì số tiền họ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai sẽ tăng cao so với khi áp dụng bảng giá đất cũ.

Kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các địa phương cần đề xuất rõ những khó khăn, vướng mắc cần Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng tháo gỡ, giải quyết.

Phó Thủ tướng yêu cầu các lãnh đạo địa phương nắm chắc danh mục văn bản cần ban hành, có thể xem xét hình thức rút gọn khi ban hành những văn bản kế thừa chính sách cũ, đã được quy định trong luật; thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục đối với văn bản phức tạp, có ảnh hưởng, tác động lớn.

Hai bộ Tài nguyên và Môi trưởng, Xây dựng tổng hợp các nhóm khó khăn, vướng mắc của địa phương khi xây dựng văn bản quy định để trao đổi, làm rõ, và tháo gỡ.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành cam kết đến ngày 15-10, sẽ hoàn thành việc ban hành các thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.

Nguyên Tân