Ba Lan nhận thêm 32 xe tăng Abrams từ Mỹ, tạo áp lực mới lên Nga

Hồi giữa tháng 9, Ba Lan đã nhận 38 xe, một lô khác vào tháng 5 và lô đầu tiên hồi tháng 1. Đây là bước tiến mới trong chương trình mua sắm tổng cộng 336 xe tăng Abrams mà Warsaw đặt hàng từ Washington, trong đó gồm 116 xe M1A1 đã qua sử dụng của Thủy quân lục chiến Mỹ và 250 xe M1A2 SEPv3 hiện đại, ký năm 2022 với tổng trị giá 4,8 tỷ USD.

Xe tăng M1A1 Abrams của Ba Lan. (Nguồn: MW)

Nếu duy trì tốc độ tiếp nhận như hiện nay, Ba Lan sẽ trở thành quốc gia vận hành Abrams lớn nhất ngoài Lục quân Mỹ và là thành viên NATO duy nhất đưa dòng xe tăng này vào biên chế quy mô lớn.

M1A2 SEPv3 được đánh giá là một trong những biến thể mạnh nhất của dòng Abrams, sở hữu lớp giáp trước tháp pháo và thân xe được tăng cường đáng kể, hệ thống điện – năng lượng hoàn thiện hơn và khả năng tác chiến mạng trung tâm vượt trội. Xe cũng tương thích với đạn xuyên giáp M829A4 – loại đạn được thiết kế để đối phó với các hệ thống bảo vệ ngày càng tinh vi của xe tăng Nga.

Nhờ những ưu thế này, Warsaw kỳ vọng phiên bản SEPv3 sẽ giúp lực lượng thiết giáp của mình vượt trội hơn trong môi trường chiến sự hiện đại, nơi UAV cảm tử, tên lửa chống tăng và pháo binh chính xác đang định hình lại hoàn toàn cách thức tác chiến.

Việc Ba Lan tiếp nhận nhanh chóng các lô Abrams và song song với đó là xe tăng K2 Black Panther từ Hàn Quốc đã cho phép nước này mạnh dạn loại biên các xe tăng Leopard 2 của Đức, cùng với T-72 và PT-91 của thời Liên Xô.

Phần lớn số xe tăng này sau đó được Warsaw chuyển giao cho Ukraine dưới dạng viện trợ quân sự, với hơn 350 xe T-72 đã được chuyển sang Kiev. Nhờ đó, các ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ và Hàn Quốc đã gián tiếp tạo ra lượng thiết giáp dư thừa giúp Ukraine bù đắp tốc độ thiệt hại đáng sợ trên chiến trường.

Tuy nhiên, ngay cả khi Ba Lan ráo riết trang bị Abrams, những dữ liệu thực chiến tại Ukraine lại cho thấy bức tranh kém lạc quan về mẫu xe tăng biểu tượng của Mỹ. Các kíp lái Ukraine liên tục phàn nàn về độ phức tạp của hệ thống điện tử, khả năng hư hại do ngưng tụ và việc xe dễ bị đánh trúng trong môi trường tác chiến dày đặc UAV và tên lửa chống tăng của Nga

Sau những đợt giao tranh đầu tiên từ tháng 2/2024, Abrams chịu tổn thất nặng nề trước UAV cảm tử, pháo và cả pháo chính T-72 của Nga. Tính đến tháng 6/2025, Ukraine đã mất tới 87% số Abrams mà phương Tây viện trợ và đặt dấu hỏi lớn về khả năng sống sót của dòng xe tăng này trong xung đột hiện đại.

Hiệu suất gây thất vọng của Abrams và nhiều mẫu xe tăng phương Tây khác trên chiến trường Ukraine đã khiến nhiều nhà phân tích thống nhất rằng, thiết kế xe tăng phương Tây với giáp dày, trọng lượng lớn, hệ thống điện tử phức tạp, đã lỗi thời trong thời đại UAV giá rẻ và vũ khí chống tăng thông minh.

Trước những cảnh báo ngày càng rõ ràng này, Lục quân Mỹ đã quyết định hủy bỏ kế hoạch nâng cấp Abrams từng bước và chuyển sang một thiết kế mới mang tên M1E3, được định hướng là một cuộc "lột xác hoàn toàn", gần hơn với cách tiếp cận của Trung Quốc trong thiết kế Type 100. Trong khi đó, chương trình phát triển xe tăng thế hệ mới T-14 Armata của Nga vẫn tiếp tục giậm chân tại chỗ.

Xuân Minh