Bà Rịa - Vũng Tàu - dấu ấn 34 năm xây dựng và phát triển

Tỷ trọng đóng góp cho ngân sách Trung ương từ 36% lên 48%

Bà Rịa - Vũng Tàu vươn lên phát triển toàn diện về mọi mặt, sau 34 năm hình thành và phát triển. Trong ảnh: TP. Vũng Tàu nhìn từ trên cao. Ảnh: Nguyễn Huế

Ngày 12/8/1991, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được thành lập trên cơ sở sáp nhập Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo và 3 huyện Châu Thành, Long Đất và Xuyên Mộc thuộc tỉnh Đồng Nai.

Trải qua 34 năm, từ một vùng đất chịu nhiều tổn thất do chiến tranh, hạ tầng kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, Bà Rịa - Vũng Tàu đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một trong những địa phương năng động, có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, đến nay tỉnh đã được xếp vào nhóm địa phương có hạ tầng giao thông đường bộ khang trang, đồng bộ nhất cả nước, kinh tế có sự phát triển vượt bậc và đóng góp quan trọng đối với vùng Đông Nam Bộ và cả nước, với quy mô kinh tế năm 2024 đạt 17 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 5,6% tổng GDP của cả nước.

Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của địa phương đứng thứ 6/63 tỉnh, thành, đóng góp gần 5% trong tổng thu ngân sách cả nước, là một trong số ít các tỉnh, thành trực thuộc Trung ương tự cân đối ngân sách địa phương trong suốt giai đoạn từ năm 1996 đến nay và từ năm 2022, tỉnh tăng tỷ trọng đóng góp cho ngân sách Trung ương từ 36% lên 48%; GRDP bình quân đầu người cao gấp 2 lần mức bình quân chung cả nước.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phù hợp với tiềm năng và lợi thế của địa phương. Năng suất, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của các ngành kinh tế ngày càng được nâng lên rõ nét.

Biển Vũng Tàu thu hút đông đảo du khách đến tắm biển, vui chơi vào mỗi dịp lễ, Tết. Ảnh: Quang Hưng

Phát triển toàn diện bốn trụ cột kinh tế

Bốn trụ cột phát triển kinh tế của Bà Rịa - Vũng Tàu về công nghiệp, cảng biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao đều có bước phát triển, đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện.

Cụ thể, công nghiệp từ chỗ chỉ có các cơ sở sản xuất công nghiệp nhỏ lẻ, phân bổ rải rác, đến nay đã chuyển mình mạnh mẽ, chiếm tỷ trọng chủ yếu trong nền kinh tế của tỉnh với 15 khu công nghiệp. Hình thành nhiều nhà máy công nghiệp quy mô lớn như: Trung tâm điện lực Phú Mỹ, dự án khí Nam Côn Sơn, Tổ hợp hóa dầu miền Nam, Nhà máy Hyosung... Công nghiệp hiện nay giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của tỉnh và đang có bước chuyển dịch tích cực sang phát triển các ngành công nghiệp xanh và các-bon thấp, tạo ra giá trị gia tăng cao gắn với bảo vệ môi trường.

Hệ thống cảng biển được quan tâm, đặc biệt là đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông kết nối hệ thống cảng với các khu công nghiệp, các đô thị, các trung tâm kinh tế lớn trong vùng và với Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đã được hiện đại hóa, phát huy vai trò cảng cửa ngõ của vùng, từng bước trở thành cảng trung chuyển tầm cỡ khu vực và quốc tế.

Hoạt động du lịch qua các giai đoạn có bước tăng trưởng mạnh mẽ, nhiều dự án du lịch chất lượng cao hình thành và hoạt động có hiệu quả, như: Vietsovpetro Resort, The Grand Hồ Tràm, Sixsenses Côn Đảo, Lan Rừng Resort Phước Hải…, chất lượng các dịch vụ và môi trường du lịch được nâng cao, hằng năm đón trung bình khoảng 16 - 20 triệu lượt khách.

Khu vực nông nghiệp và nông thôn được quan tâm đầu tư, hệ thống hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp được hoàn thiện theo hướng hiện đại. Nhờ đó, nông nghiệp có bước phát triển nhanh theo hướng nông nghiệp sinh thái hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao.

Chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai hiệu quả. Đến nay, toàn tỉnh có 40/40 xã đã đạt chuẩn nông thôn mới; 35/40 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 14/40 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; toàn tỉnh có 7/7 đơn vị cấp huyện đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới và ngày 11/6/2025 Tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024.

Hoàn thiện hạ tầng giao thông, nâng cao đời sống người dân

Đến nay, mạng lưới giao thông đường bộ, giao thông kết nối của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã cơ bản được đầu tư với diện mạo mới, tạo động lực phát triển mạnh mẽ. Nhiều công trình giao thông trọng yếu đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện như: cầu Phước An, đường liên cảng kết nối hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải vào cao tốc Bến Lức - Long Thành, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, nối hệ thống cảng nước sâu Cái Mép và sân bay Long Thành đang hoàn thiện.

Tuyến ven biển Vũng Tàu - Long Hải - Bình Châu sẽ cơ bản hoàn thành trong năm 2026; tuyến Cao tốc Hồ Tràm - Sân bay quốc tế Long Thành chuẩn bị điều kiện khởi công trong năm 2025… là tiền đề, động lực cho sự phát triển trong thời gian tới khi sáp nhập với TP.HCM.

Hạ tầng giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ, y tế, văn hóa, thể thao… được hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Quy hoạch chung các đô thị được rà soát, điều chỉnh bảo đảm yêu cầu phát triển theo hướng xanh, thông minh.

Cùng với thành tựu về kinh tế, chính sách chăm lo phát triển con người luôn được địa phương đặc biệt quan tâm với quan điểm người dân vừa là chủ thể vừa là mục tiêu của sự phát triển. Chất lượng đời sống người dân được nâng lên rõ rệt sau hơn 3 thập niên về cả vật chất và tinh thần.

Nếu những năm đầu thành lập tỉnh, tỷ lệ dân số thuộc diện đói và nghèo chiếm 25% dân số thì bằng sự tập trung triển khai các giải pháp giảm nghèo, đến năm 2022, địa phương không còn hộ nghèo và cận nghèo đa chiều theo chuẩn quốc gia và đến hết quý 1/2025 đã hoàn thành mục tiêu xóa hộ nghèo theo chuẩn đa chiều.

Bà Rịa - Vũng Tàu thực hiện chính sách hỗ trợ 100% thẻ bảo hiểm y tế cho người dân từ đủ 65 tuổi trở lên, từ ngày 1/8/2024. Ảnh: Huyền Trang

Văn hóa, giáo dục, y tế được quan tâm và tập trung nguồn lực đầu tư, nhiều học sinh đạt các thứ hạng cao tại các kỳ thi quốc gia và quốc tế. Các chính sách cho người có công, chính sách an sinh và mạng lưới bảo trợ xã hội ngày càng được hoàn thiện chăm lo cho tất cả người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Nhiều chỉ số về phúc lợi xã hội nổi trội so với mặt bằng chung của cả nước đã được thực hiện như: hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế cho người từ 65 tuổi trở lên thường trú tại tỉnh; miễn học phí cho học sinh các cấp.

BOX: Ngày 12/6/2025 Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, theo đó từ ngày 1/7/2025 tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương và TP.HCM chính thức sáp nhập, hợp nhất thành TP.HCM mới. Như vậy, kể từ ngày 30/6/2025, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ khép lại hành trình 34 năm tự hào của mình.

“Kế thừa truyền thống cách mạng và tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo vốn có, Bà Rịa - Vũng Tàu vững tin sẽ tiếp tục cùng với Bình Dương và TP.HCM gặt hái nhiều thành tựu hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa vào thành quả phát triển chung của đất nước, xứng đáng với niềm tin của nhân dân và sự kỳ vọng của cả nước”, ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chia sẻ tại lễ lỷ niệm 34 năm thành lập tỉnh.

Quang Hưng