Bắc Giang: Gia tăng số vụ chiếm đoạt xe ô tô thuê tự lái
Thông qua tổng hợp tin báo, kiểm sát tố tụng các vụ án xâm phạm sở hữu tài sản, Viện KSND TP Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang) nhận thấy thời gian gần đây, dịch vụ cho thuê xe ô tô tự lái tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, chủ sở hữu dễ bị mất tài sản do đối tượng thuê xe rồi chiếm đoạt.
Trong quý I/2021, Công an TP Bắc Giang thụ lý 8 tin báo tố giác tội phạm trong hoạt động cho thuê ô tô tự lái, xử lý những đối tượng liên quan. Trước đó, năm 2020, đơn vị thụ lý, giải quyết 15 tin báo (tăng hơn 3 lần so với năm 2019). Điều này cho thấy, số vụ xâm hại tài sản tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê xe tự lái gia tăng .
Trong số 8 tin báo từ đầu năm đến nay, các đối tượng đã chiếm đoạt 11 xe ô tô, với tổng trị giá 3,35 tỷ đồng. Với thủ đoạn lợi dụng lòng tin, các mối quan hệ làm ăn, thủ tục cho thuê đơn giản (không cần thế chấp hoặc số tiền đặt cọc không lớn); tài sản là xe ô tô con dễ dàng di chuyển, cầm cố, thế chấp, các đối tượng đã thực hiện hành vi chiếm đoạt
Có thể điểm tên một số đối tượng như Tạ Văn Tiến (SN 1984), trú tại thôn Chùa, xã Đồng Sơn (TP Bắc Giang). Năm 2020, Tiến thuê 12 xe ô tô (tổng giá trị khoảng 5 tỷ đồng) của nhiều người trên địa bàn tỉnh rồi mang đi cầm cố. Gần đây, đối tượng Ninh Đức Thanh (SN 1983), trú tại thôn Song Khê 1, xã Song Khê (TP Bắc Giang) thuê 4 xe ô tô trị giá 700 triệu đồng đem đi cầm cố.
Không chỉ mang đi cầm cố, có đối tượng còn thuê xe tự lái sau đó bán cho người khác như trường hợp Trần Lê Nam (SN 1981), trú tại tổ số 7, khu 34, xã Song Mai (TP Bắc Giang). Cuối tháng 4/2019, Nam thuê ô tô tự lái BKS 98A-145.33 của ông Nguyễn Trọng Hiếu (SN 1961), trú tại số nhà 19, đường Nguyễn Thị Lưu 6, phường Ngô Quyền (TP Bắc Giang) để phục vụ công việc cá nhân. Hợp đồng thuê xe trong vòng một năm; khi giao xe có kèm theo toàn bộ giấy tờ gốc. Sau khi thuê, Nam đã bán chiếc xe này lấy tiền chi tiêu.
Theo ông Nguyễn Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện KSND TP Bắc Giang, hầu hết đối tượng chiếm đoạt tài sản có giá trị lớn như trên không có khả năng khắc phục hậu quả. Do đó, để phòng ngừa vi phạm, tránh trở thành nạn nhân của đối tượng lừa đảo, các cá nhân phải thực hiện nghiêm quy định về kinh doanh dịch vụ cho thuê xe tự lái.
Cụ thể, phải có hợp đồng cho thuê xe tự lái giữa hai bên, nêu rõ trách nhiệm, quyền hạn, nghĩa vụ của bên cho thuê và bên thuê xe. Hợp đồng kèm theo bản phô tô giấy phép lái xe, giấy tờ chứng minh nhân thân của người thuê và được lưu giữ cho đến khi kết thúc hợp đồng để làm căn cứ giải quyết nếu xảy ra tranh chấp.
Trường hợp người cho thuê xe đồng ý cho người thuê cầm cố, thế chấp cho bên thứ ba thuê lại hay sử dụng vào mục đích không phải làm phương tiện đáp ứng nhu cầu đi lại (như vận chuyển hành khách, hàng hóa có thu tiền….) phải có sự thỏa thuận và được lập bằng văn bản để làm căn cứ ràng buộc trách nhiệm pháp lý giữa các bên.
Đối với giấy phép lái xe, giấy tờ liên quan đến nhân thân mà người thuê cung cấp cần kiểm tra, xác minh lại để tránh các đối tượng sử dụng giấy tờ giả, đặc biệt là đối tượng thuê xe có hộ khẩu ở địa phương khác.
Xe ô tô cho thuê tự lái phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và truyền dữ liệu theo quy định. Chủ sở hữu phương tiện phải thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện người thuê sử dụng xe không đúng mục đích.
Các cơ quan quản lý nhà nước, trực tiếp là chính quyền cơ sở, lực lượng công an... tăng cường công tác quản lý đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng…
Ngọc Anh