Bác Hồ ở ATK

Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở ATK Định Hóa, năm 1950- Ảnh: Tư liệu

Tối ngày 19/5/1947, vào đúng sinh nhật lần thứ 57, từ làng Xảo (nay thuộc xã Hợp Thành, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang), Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các chiến sĩ đã trèo đèo, lội suối sang ATK Định Hóa. Sáng hôm sau Người đến xã Điềm Mặc (huyện Định Hóa) và ở đó cho đến ngày 11/10/1947.

Bác Hồ cùng 8 chiến sỹ bảo vệ, giúp việc “Trường - Kỳ - Kháng - Chiến - Nhất - Định - Thắng - Lợi” do Người đặt tên bắt tay xây dựng “Phủ Chủ tịch” đầu tiên tại đồi Khau Tý. Đó là quả đồi rộng khoảng 2,3ha, cao cách mặt ruộng chừng 10 - 15m, xung quanh là rừng vàu, cọ xanh ngát xen lẫn với cây cổ thụ. Từ nơi Bác ở, có con đường mòn đi sang huyện Sơn Dương (Tuyên Quang), xuống huyện Đại Từ (Thái Nguyên), lên huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn), ra huyện Phú Lương (Thái Nguyên) và nhiều đường tắt đi lại kín đáo, thuận tiện.

Khoảng thời gian 5 tháng sau đó là những ngày cam go nhất nhưng cũng chứng kiến các sự kiện đặt nền cho việc xoay chuyển tình thế phá vây của cuộc kháng chiến chống Pháp. Tại Khau Tý, Bác Hồ chủ trì cuộc họp Ban Thường vụ Trung ương Đảng luận bàn và ra Chỉ thị phá tan cuộc tấn công của giặc Pháp - Thu Đông 1947 đánh lên căn cứ địa Việt Bắc. Bác thay mặt Chính phủ, đồng bào lấy ngày 27/7/1947 là ngày Thương binh toàn quốc, tạo sức cổ vũ tinh thần lớn lao cho toàn dân. Cuối tháng 9, đầu tháng 10/1947, trước lúc quân Pháp tiến công lên Việt Bắc, Bác hoàn thành cuốn sách “Sửa đổi lối làm việc” với bút danh X.Y.Z và trở thành cuốn sách gối đầu giường của cán bộ, chiến sĩ thậm chí cho đến cả hôm nay.

Giữa những bộn bề của ngày đầu kháng chiến trong vòng vây, có nhiều đêm Bác không ngủ được. Trên ngọn đồi Khau Tý, từ vách nhà sàn nhìn ra con suối Đình gần đó, Bác đã viết những vần thơ đầy trăn trở trong bài Cảnh khuya: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa/Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa/Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ/Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Và Người nhanh chóng khẳng định: “Nước nhà đương gặp lúc gay go/Trăm việc ngàn công đều phải lo/Giúp đỡ nhờ anh em giúp đỡ/Sức nhiều thắng lợi lại càng to”.

Từ địa lợi, nhân hòa của ATK, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã hóa giải vòng vây của kẻ thù để tạo ra thiên thời đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn.

Quang Lộc