Bạc Liêu: Đau đầu với... 'núi rác'

Bãi rác tập trung của tỉnh Bạc Liêu nằm ở ấp Tân Tạo (thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi; cách TP Bạc Liêu gần 2 km). Đây là nơi tập kết, xử lý, chứa rác được thu gom trên địa bàn toàn TP Bạc Liêu và huyện Vĩnh Lợi. Bãi rác này được đưa vào hoạt động từ tháng 12-2006.

Bãi rác vỡ trận

Những ngày đầu năm Tân Sửu, chúng tôi đến bãi rác tập trung của tỉnh Bạc Liêu để ghi nhận tình trạng chứa rác sau khi có thông tin dự án nhà máy xử lý rác của tỉnh sắp bị thu hồi vì chủ đầu tư khởi công rồi bỏ đó nhiều năm nay.

Đập vào mắt chúng tôi là một cảnh tượng hãi hùng với một bãi rác chất cao như quả núi, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc và những dòng nước ứ đọng đen ngòm rỉ tràn ra xung quanh. Bãi rác còn là nơi trú ngụ của vô số loại côn trùng gây bệnh và chuột. Những "vị khách" không mời này cũng thường xuyên "viếng thăm" nhà dân xung quanh. "Hàng chục năm nay chúng tôi không chỉ khổ sở vì mùi hôi thối mà cuộc sống còn bị đảo lộn bởi nhiều loại côn trùng, chuột bọ tấn công. Nhất là vào những tháng giáp Tết, chúng tôi phải chui vào mùng ăn cơm vì ruồi xuất hiện dày đặc" - bà Phạm Như Anh (ngụ ấp Tân Tạo, thị trấn Châu Hưng) than thở.

Từ năm 2010 đến nay, lượng rác quá tải cứ dồn về bãi rác tập trung của tỉnh Bạc Liêu ngày càng lớn. Theo Trung tâm Dịch vụ đô thị tỉnh Bạc Liêu, bãi chôn lấp rác Tân Tạo có tổng diện tích quy hoạch là 12 ha nhưng bãi chứa rác chỉ có 2 ha, còn lại là các hạng mục khác. Theo thiết kế, bãi rác có sức chứa bình quân 50 tấn/ngày và độ cao bình quân của khu bãi đỗ là 4 m, thời gian hoạt động 5 năm. Tuy nhiên, từ khi hoạt động, khối lượng rác tập trung về bãi rác này đến 80 tấn/ngày và tăng dần theo từng năm, đến nay là hơn 100 tấn/ngày. Lượng rác quá tải đã vượt gấp 3-4 lần sức chứa, chất cao hơn 20 m, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong khu vực và lan rộng đến cả trung tâm TP Bạc Liêu.

Sống cạnh một "núi rác" cao hơn 20 m trong nhiều năm là một cực hình đối với người dân lân cận và cả thị trấn Châu Hưng. "Mùa này thì đỡ hơn chứ mùa mưa thì cả thị trấn lãnh đủ mùi hôi rất khó chịu từ bãi rác do nằm ngay dưới hướng gió" - ông Nguyễn Văn Tốt ở thị trấn Châu Hưng nói.

Bãi rác tập trung tỉnh Bạc Liêu chất cao như núi sau hơn 10 năm tiếp nhận lượng rác quá tải

Bế tắc hướng xử lý

Bà Lê Thị Ngọc Trâm, quản lý khu xử lý rác của bãi rác tập trung tỉnh Bạc Liêu, cho biết quy trình xử lý rác ở đây chỉ bằng phương pháp thủ công. Giải pháp hạn chế rác quá tải chủ yếu bằng cách dùng máy xúc và máy ủi để đưa rác lên cao, phun hóa chất tạo phân hủy và khử mùi. "Đây cũng chỉ là giải pháp tình thế. Đặc biệt, do suốt thời gian dài luôn trong tình trạng quá tải nên các phương tiện cơ giới liên tục bị hư hỏng và chính những công nhân làm việc tại đây cũng gặp rất nhiều áp lực..." - bà Trâm nhìn nhận.

Để xử lý rác một cách bài bản, khoa học, giảm thiểu tối đa ô nhiễm môi trường, năm 2014, UBND tỉnh Bạc Liêu đã cấp phép đầu tư dự án xây dựng nhà máy xử lý rác, công suất 245 tấn rác/ngày cho Công ty TNHH MTV ANA Bạc Liêu. Tuy nhiên, đến cuối năm 2018, nhà đầu tư này triển khai ì ạch nên đã bị rút giấy phép. Dự án nhà máy xử lý rác được đấu thầu lại và Công ty TNHH Sa Mạc Xanh đã trúng thầu. Lễ khởi công nhà máy xử lý rác tập trung tỉnh Bạc Liêu được tổ chức vào ngày 31-5-2019, có sự tham dự của lãnh đạo tỉnh và bộ, ngành trung ương. Thế nhưng, không hiểu vì sao đến nay, dự án này vẫn án binh bất động.

Trả lời chất vấn của đại biểu HĐND tại kỳ họp vào tháng 7-2020, ông Lữ Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu, nhìn nhận: "Việc khởi công nhà máy xử lý rác vào tháng 5-2019 chẳng qua là vì sự kiện môi trường. Thực tế đến nay, tỉnh chưa giao cho doanh nghiệp nào đầu tư dự án nhà máy xử lý rác tại thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi".

Bài và ảnh: DUY NHÂN