Bác sĩ hướng dẫn cách phát hiện trẻ chậm tăng trưởng chiều cao, cha mẹ cần biết

Trẻ chậm tăng trưởng chiều cao cần được điều trị sớm

Bé H.T năm nay 12 tuổi, ngay từ khi mới 2 tuổi, phụ huynh bé đã nhận thấy bé thấp hơn so với những bạn cùng trang lứa nên cho bé tăng cường dinh dưỡng, tuy nhiên không thấy sự thay đổi. Gia đình đã đưa K. đi khám tại một số cơ sở y tế và cả ở Singapore nhưng không chẩn đoán được bệnh của bé.

Sau khi tìm hiểu thêm các thông tin trên mạng và được bạn bè chia sẻ, chị biết được chương trình tầm soát chiều cao miễn phí của Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, sau khi tìm hiểu kỹ hơn và nhận thấy con có thể mắc bệnh này, chị L. đã dẫn bé đến khám và được chẩn đoán thiếu hụt hóc môn tăng trưởng và điều trị với hóc môn tăng trưởng từ tháng 09/2019. Khi H.T 9 tuổi, cao 127.5cm, nặng 26.6kg. Sau 1 năm 4 tháng điều trị, bé đã tăng thêm 14cm. Hiện tại bé vẫn đang tiếp tục điều trị và đang được theo dõi chiều cao, thể chất đều đặn.

BSCK I Trần Thị Ngọc Anh thăm khám cho trẻ đến khám tăng trưởng chiều cao

Bắt đầu được triển khai từ năm 2017, tính đến nay, chương trình đã tầm soát miễn phí cho hơn 2.000 trẻ. Tổng số trẻ được chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng là gần 200 trẻ. Trong năm nay, chương trình dự kiến sẽ tiếp nhận khoảng hơn 400 trẻ đến thăm khám.

BSCK I Trần Thị Ngọc Anh - Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết: Nếu xác định bệnh nhi bị thiếu hóc môn tăng trưởng và cần thiết điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung hóc môn tăng trưởng mỗi ngày. Trẻ thiếu hóc môn tăng trưởng được điều trị sớm (ngay từ lúc trẻ bắt đầu chậm tăng trưởng chiều cao) sẽ thấy rõ hiệu quả, trẻ sẽ phát triển gần như trẻ em bình thường khác.

Trong một số trường hợp, điều trị sớm có thể giúp trẻ đạt chiều cao bình thường hoặc gần như bình thường theo di truyền từng trẻ. Giai đoạn vàng để điều trị chậm tăng trưởng chiều cao cho trẻ là trước tuổi dậy thì vì sau giai đoạn này, sụn xương trẻ sẽ đóng lại, việc điều trị sẽ không còn hiệu quả.

Những yếu tố nào chi phối sự phát triển chiều cao của trẻ?

Theo các bác sĩ có nhiều yếu tố chi phối sự phát triển chiều cao của trẻ, bao gồm: di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống, chế độ sinh hoạt, thể dục thể thao, hóc môn tăng trưởng… Trong đó, yếu tố di truyền là không thể thay đổi được. Riêng trường hợp chậm tăng trưởng do thiếu hormone tăng trưởng, theo thống kê, trên thế giới, ước tính chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1/3000 - 1/4.000 nhưng đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chậm tăng trưởng ở trẻ em và rất khó nhận biết.

Thông thường, trẻ mới sinh có chiều cao 48-52cm, trong năm đầu bé tăng khoảng 20-25cm, sang năm thứ 2 tăng 12cm, năm thứ 3 tăng 10 cm, năm thứ 4 tăng 7cm. Từ 4 tuổi trở đi, phụ huynh cần chú ý nhiều hơn đến tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ. Từ năm 4-11 tuổi, trẻ sẽ tăng trung bình 4-6cm/năm.

Đến tuổi dậy thì, bé gái tăng khoảng 6 - 10 cm mỗi năm. Bé trai tăng từ 6,5 - 11 cm mỗi năm. Trường hợp trẻ không đạt được các mốc tăng trưởng về chiều cao theo từng độ tuổi, cha mẹ nên nghĩ ngay đến việc cho trẻ đi khám và tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao sớm.

Đo chiều cao cho trẻ để phát hiện bất thường

Nếu không được điều trị, trẻ thiếu hóc môn tăng trưởng có chiều cao trung bình chỉ từ 135-145cm, thấp hơn nhiều so với chiều cao tối đa có thể đạt được. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống sau này của trẻ mà còn có thể khiến tâm lý của trẻ bị ảnh hưởng vì sự mặc cảm, tự ti khi so với bạn bè đồng trang lứa.

Nếu xác định bệnh nhi bị thiếu hóc môn tăng trưởng và cần thiết điều trị, bác sỹ sẽ chỉ định bổ sung hóc môn tăng trưởng mỗi ngày.

Hiện tại, bệnh viện Nguyễn Tri Phương đang điều trị khoảng hơn 80 trẻ chậm tăng trưởng do thiếu hóc môn tăng trưởng.

Thái Bình