Bài 1: Buôn lậu thuốc lá ngày càng tinh vi, táo tợn

Tuy nhiên, lực lượng chống buôn lậu các tỉnh miền Tây Nam bộ cho biết, dịp cuối năm nhu cầu thị trường rất lớn, thuốc lá là mặt hàng được các đối tượng gia tăng tuồn qua biên giới. Khi bị truy bắt, chúng tấn công cả lực lượng thi hành công vụ để tẩu thoát.

TẠI NHỮNG "ĐIỂM NÓNG"

Hiện nay, lượng thuốc lá điếu nhập lậu vào nội địa bị bắt giữ chỉ là một phần trong số thực tế nhập lậu vào nước ta. Tình trạng buôn lậu thuốc lá gia tăng và diễn biến phức tạp khiến ngân sách Nhà nước mất hàng chục nghìn tỷ đồng do thất thu thuế hàng năm.

Tại các tỉnh biên giới Tây Nam như: Long An, An Giang, Tây Ninh, Đồng Tháp... ước tính trung bình mỗi ngày, lượng thuốc lá nhập lậu lên đến cả trăm ngàn gói các loại, trong đó 80% là Jet và Hero. Thuốc lá lậu được các đối tượng tập kết ở các kho hàng sát biên giới, bọn buôn lậu chờ thời cơ thuận lợi sẽ dùng vỏ lãi, xuồng máy hoặc thuê người đai vác, vận chuyển băng qua biên giới.

Các "nài" chở thuốc lá lậu chạy xe máy bạt mạng

Từ lâu, TP.Châu Đốc (An Giang) là "điểm bóng" buôn lậu thuốc lá ngoại rồi tỏa đi nhiều hướng. Thuốc lá điếu ngoại do nhu cầu tiêu thụ mạnh, dễ vận chuyển, dễ cất giấu, thường mỗi xe chở 200 - 1.000 gói để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Các đầu nậu thường thuê người đi lấy hàng từ những kho chứa lớn giáp với TP.Châu Đốc là chợ gò Tà Mâu (xã Pund Xang, huyện Praychusa, tỉnh Tà Keo, Campuchia). Do nhu cầu thuốc lá lậu tăng, nhất là dịp giáp Tết Canh Tý sắp tới, các đầu nậu còn thuê xe khách, xe tải chở thuốc lá lậu đi tiêu thụ.

Nhiều xe khách chở thuốc lá lậu ở An Giang bị bắt giữ

Thống kê 11 tháng đầu năm 2019, các cơ quan chức năng tỉnh An Giang bắt giữ, xử lý hơn 1,2 triệu gói thuốc lá lậu. Khoảng 10 giờ 30 ngày 11-11-2019, từ tin báo của quần chúng, Tổ công tác của Trạm CSGT Châu Phú (thuộc Phòng CSGT đường bộ Công an tỉnh An Giang) nhanh chóng đuổi theo xe khách BS: 67B-010.24 nghi chở thuốc lá lậu. Đến khu vực Km109 trên QL91 (xã Mỹ Đức, H.Châu Phú, An Giang), tổ công tác ra hiệu lệnh dừng xe để kiểm tra, phát hiện xe khách này của Công ty TNHH MTV Vận tải Vạn Khoa Nguyên, do lái xe Trần Ngọc Thanh Sơn (ngụ cùng tỉnh) điều khiển, chở 8 thùng carton trong có 2.000 gói thuốc lá.

Trước đó một ngày, trên tuyến QL91 đoạn qua xã Bình Hòa (cùng H.Châu Thành), Tổ tuần tra kiểm soát thuộc Phòng CSGT đường bộ Công an tỉnh An Giang phát hiện xe khách BS: 67B-011.86 do tài xế Lê Văn Trường (SN 1981, ngụ H.Thới Lai, TP.Cần Thơ) điều khiển, có biểu hiện nghi vấn chở hàng lậu. Qua kiểm tra, phát hiện trên xe chở 7 hành khách và nhiều thùng giấy, bịch nylon màu đen, trong có 3.000 gói thuốc lá Hero và Jet. Phương tiện cùng tang vật bị lập biên bản tạp giữ để tiếp tục điều tra, xử lý.

Nhiều xe khách chở thuốc lá lậu ở An Giang bị bắt giữ

Báo cáo của BCĐ 389 tỉnh Kiên Giang, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên các địa bàn trọng điểm vẫn tiếp tục diễn ra theo chiều hướng phức tạp. Các "điểm nóng" trên đường bộ tại Kiên Giang gồm: Khu vực hai bên cánh gà Cửa khẩu quốc tế (CKQT) Hà Tiên, bến Đường Xuồng (P.Mỹ Đức, TP.Hà Tiên), QL80 từ CKQT Hà Tiên đến TP.Hà Tiên, Khu kinh tế cửa khẩu Hà Tiên, khu vực Cửa khẩu Giang Thành. Đường ven biển có các "điểm nóng": Từ cột mốc 313 và cột mốc 314 chạy dọc bãi Tà Lu - Mũi Nai - Núi Đèn - Bãi Nò - cửa Pháo Đài đến bến Tô Châu. Trên biển có tuyến khu vực bắc đảo Phú Quốc đến Hà Tiên.

Trong tháng 10-2019, các cơ quan chức năng tỉnh Kiên Giang bắt giữ, xử lý 127 vụ mua bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu. Mới đây, ngày 2-12, tổ công tác của Ban Chỉ huy Biên phòng Cửa khẩu Dương Đông (Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang) tuần tra gần khu vực ấp Bãi Vòng (xã Hàm Ninh, H.Phú Quốc), phát hiện xe tải BS: 65C-137.45 có dấu hiệu khả nghi nên tiến hành kiểm tra, phát hiện hơn 6.000 gói thuốc lá lậu. Tài xế là Nguyễn Quốc Vinh (SN 1990, ngụ TP.Cần Thơ) khai chở thuê số hàng lậu trên do một người ở TP.Hà Tiên, giao cho 5 người ở đảo Phú Quốc.

Các cán bộ Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên (Kiên Giang) thu giữ hàng lậu

TRẬN ĐỊA CAM GO

Cục Hải quan tỉnh An Giang cho biết, hoạt động của các đối tượng buôn lậu thường có sự cấu kết, thỏa thuận, tổ chức chặt chẽ từ đầu nậu, hộ kinh doanh cá thể, người canh đường, người theo dõi, người tham gia vận chuyển trái phép hàng lậu qua biên giới, khiến công tác chống buôn lậu của cơ quan hải quan gặp không ít khó khăn.

Hiện nay, bên cạnh các yếu tố như: lực lượng chức năng còn mỏng, chế tài nhẹ..., các địa phương đều phản ánh gặp khó khăn trong việc xử lý thuốc lá điếu nhập lậu tịch thu được. Từ ngày 26-4-2018 đến nay, số thuốc lá điếu nhập lậu tịch thu được trong cả nước là gần 10 triệu gói. Tuy nhiên, việc xử lý tang vật gặp khó khăn do vướng mắc, hạn chế trong Quyết định số 20/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhất là công tác giám định, đánh giá mặt hàng này tiêu hủy hay đấu giá vẫn chưa được tháo gỡ.

Ông Nguyễn Minh Trung (Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Tháp) cho biết: Trước đây, thuốc lá lậu bắt giữ đều tiêu hủy hết thì được hỗ trợ kinh phí theo Thông tư số 19 của Bộ Tài chính. Còn hiện nay thực hiện theo Quyết định 20/2018/QĐ-TTg, buộc phải xác định được chất lượng thuốc lá nào đảm bảo thì tái xuất, còn không đảm bảo mới tiêu hủy. Tuy nhiên, chưa có cơ quan nào kiểm định chất lượng, nên rất khó khăn trong việc xử lý.

Tại Kiên Giang, các đối tượng buôn lậu rất manh động, liều lĩnh. Hoạt động của chúng ngày càng tinh vi, thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn. Đối tượng buôn lậu tổ chức từng đoàn xe máy chở hàng lậu chạy với tốc độ cao, khiến công tác ngăn chặn, bắt giữ gặp nhiều khó khăn. Tình trạng chống người thi hành công vụ, giành giật tang vật, kích động diễn ra phức tạp, nhất là khu vực biên giới Hà Tiên.

Một đối tượng buôn lậu thuốc lá bị bắt

Mới đây, qua tuần tra kiểm soát, tổ công tác chống buôn lậu tại TP.Hà Tiên bắt giữ 1.000 gói thuốc lá thì bị khoảng 80 đối tượng bao vây, cản trở lực lượng chức năng để giành giật hàng hóa. Nhóm đối tượng còn tấn công lực lượng làm nhiệm vụ, hậu quả 4 chiến sĩ biên phòng bị thương, phải đi cấp cứu. Tính đến nay, đã có khoảng 12 cán bộ, chiến sĩ chống buôn lậu khu vực TP.Hà Tiên bị các đối tượng buôn lậu tấn công.

Không riêng thuốc lá điếu nhập lậu không được kiểm soát chất lượng, hiện nay, một lượng lớn thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không được kiểm soát chất lượng được nhập lậu vào nước ta và bày bán công khai tại nhiều cửa hàng, "chợ online" trên mạng xã hội.

Ngày 19-11 vừa qua, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.Đà Nẵng kiểm tra, thu giữ lượng lớn thuốc lá điện tử nghi nhập lậu tại 2 kho hàng của ông Vũ Đức Phúc (ngụ Q.Liên Chiểu, Đà Nẵng), gồm: 207 máy hút thuốc lá điện tử, 1.622 lọ tinh dầu, 20 hộp phụ kiện sử dụng để hút thuốc lá điện tử.

Để đẩy lui tình trạng buôn lậu thuốc lá điện tử đang gia tăng, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý phù hợp với sản phẩm thuốc lá điện tử, nhằm quản lý hiệu quả mặt hàng này.

(Còn tiếp...)

Thiện Thảo