Bài 2: Gỡ 'nút thắt' trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Khi vai trò của người đứng đầu được phát huy

Mới đây, chúng tôi có dịp dự buổi tiếp công dân định kỳ trực tuyến do đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh chủ trì. Khi công dân đến Ban tiếp công dân tỉnh, họ không chỉ được bày tỏ tâm tư, nguyện vọng với người đứng đầu Tỉnh ủy mà cả với lãnh đạo các sở, ban, ngành và địa phương nơi công dân cư trú. Để làm được điều này, Ban tiếp công dân tỉnh Bắc Ninh đã ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối giữa Ban tiếp công dân và phòng tiếp công dân của 8 huyện, thành phố. Với việc thực hiện mô hình này, nhiều vụ việc đã được giải quyết nhanh chóng, kịp thời.

Ấn tượng với chúng tôi tại buổi tiếp công dân của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh là tinh thần cầu thị, lắng nghe ý kiến của công dân, không né tránh, sẵn sàng nhận trách nhiệm. Tại buổi tiếp công dân, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã lắng nghe ý kiến của người dân và chỉ đạo các cơ quan chức năng, các địa phương xem xét giải quyết theo thẩm quyền trong thời gian sớm nhất. Như trường hợp của công dân Phạm Văn Chúc ở thôn Đông Cốc, xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành có kiến nghị liên quan đến vấn đề đất đai xảy ra tại thôn Đông Cốc trước đây. Đã 18 năm qua, ông Chúc đi khiếu nại ở nhiều nơi nhưng chưa nhận được văn bản trả lời chính thức của UBND huyện Thuận Thành. Từ thực tế vụ việc, đồng chí Nguyễn Anh Tuấn chỉ đạo, yêu cầu Huyện ủy, UBND huyện Thuận Thành cùng các cơ quan liên quan trả lời ông Chúc bằng văn bản trong thời gian sớm nhất. Cũng tại buổi tiếp công dân, sau khi nghe các điểm cầu báo cáo và ý kiến tham gia của đại diện các sở, ngành, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương xem xét giải quyết các vụ việc theo thẩm quyền, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, qua đó hạn chế các điểm nóng phát sinh, đơn thư KN, TC vượt cấp kéo dài.

Một buổi tiếp công dân của đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên.

Theo báo cáo kết quả công tác tiếp công dân về tiếp nhận, xử lý đơn thư KN, TC năm 2022 (từ ngày 15-10-2021 đến 18-10-2022) của Ban tiếp công dân tỉnh Bắc Ninh, năm 2022, tình hình KN, TC trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có diễn biến phức tạp và tăng so với năm 2021, đặc biệt là các đoàn và lượt đoàn đông người. Trong đó, một số địa phương có số đoàn đông người và lượt đoàn đông người tăng cao như TP Bắc Ninh, các huyện: Tiên Du, Quế Võ, Yên Phong... Để gỡ “nút thắt” trong công tác tiếp công dân, KN, TC, thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc thực hiện tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, trong đó đề cao vai trò của người đứng đầu.

Trao đổi với chúng tôi, ông Mai Văn Duẩn, Trưởng ban tiếp công dân tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Công dân khi được lãnh đạo tỉnh tiếp tại trụ sở tiếp công dân sẽ được trực tiếp trình bày ý kiến của mình với lãnh đạo tỉnh. Trên cơ sở đó, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy sẽ yêu cầu lãnh đạo cấp huyện, cấp xã nơi công dân sinh sống giải trình những vấn đề người dân quan tâm. Từ đó, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy sẽ có kết luận cụ thể, công khai, minh bạch, bảo đảm sự cam kết của các cấp theo quy định pháp luật. Việc áp dụng hình thức tiếp công dân trực tuyến giúp lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh và các huyện, thành phố trực tiếp trao đổi, lắng nghe ngay nội dung người dân phản ảnh. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của tỉnh thì tỉnh sẽ xem xét giải quyết, nội dung nào thuộc thẩm quyền của các huyện, thành phố thì địa phương cũng nắm được và trả lời người dân ngay tại buổi tiếp dân”.

Để thực hiện tốt công tác tiếp công dân, Tỉnh ủy Thái Nguyên đã ban hành Đề án số 06-ĐA/TU về “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021-2025”, theo đó nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp công dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ảnh, kiến nghị của người dân, đồng thời đề ra nhiều giải pháp tiếp công dân hiệu quả, như tiếp công dân trực tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân... Từ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, thời gian qua, công tác tiếp công dân, tiếp nhận và giải quyết đơn thư KN, TC trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có nhiều chuyển biến. Thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu theo quy định của Luật Tiếp công dân, năm 2022, đồng chí Trịnh Việt Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên tiếp công dân 13 ngày với 14 vụ việc. Các vụ việc Chủ tịch UBND tỉnh tiếp đều được chỉ đạo giải quyết kịp thời, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Tại tỉnh Bắc Giang, để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC, lãnh đạo tỉnh Bắc Giang cũng đã yêu cầu chủ tịch UBND cấp huyện thực hiện nghiêm việc tiếp công dân định kỳ và phân công lãnh đạo huyện về tiếp công dân tại cơ sở; tập trung giải quyết vụ việc ngay từ khi mới phát sinh; chấn chỉnh, làm tốt công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, nhất là trong bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất nhằm hạn chế phát sinh khiếu kiện. Lãnh đạo tỉnh Bắc Giang cũng yêu cầu Thanh tra tỉnh kiểm tra đột xuất việc thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân đối với chủ tịch UBND cấp huyện và xã.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, hằng tháng, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đều tổ chức một buổi tiếp công dân định kỳ, đồng thời còn tổ chức tiếp công dân đột xuất để chỉ đạo giải quyết các vụ việc phức tạp, đông người. Trước mỗi buổi tiếp dân, đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên yêu cầu Tổ công tác tiếp dân nghiên cứu kỹ hồ sơ, bản chất vụ việc, đối chiếu quy định của pháp luật, kiểm tra thực tế, trực tiếp làm việc với các tổ chức, cá nhân có liên quan và trình chiếu công khai tại buổi tiếp dân. Sau khi nghe ý kiến của người dân, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy giao trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan liên quan với thời gian hoàn thành và báo cáo kết quả chi tiết. Chính nhờ sự quyết liệt trong công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC nên nhiều vụ việc kéo dài đã được giải quyết kịp thời, thấu tình đạt lý, bảo đảm thực thi nghiêm pháp luật.

Như vụ việc 9 hộ dân ở tổ dân phố số 5, thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ trong suốt 14 năm bị một hộ dân phía ngoài lấn chiếm lối đi chung biến thành công trình riêng khiến con đường thành nút thắt cổ chai gây bất tiện cho các hộ dân đi lại. Mặc dù các hộ dân đã làm đơn kiến nghị các cấp chính quyền giải quyết để trả lại con đường thông thoáng như ban đầu nhưng 14 năm qua, vụ việc vẫn chưa được giải quyết. Sau khi nghe báo cáo, nghiên cứu hồ sơ vụ việc, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên đã có nhiều buổi làm việc, thảo luận với các ban, ngành để tìm hướng giải quyết thấu tình đạt lý. Tại buổi tiếp công dân, đồng chí Nguyễn Thanh Hải yêu cầu các sở, ngành báo cáo rõ về quá trình xử lý vụ việc và yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ đưa ra phương án xử lý dứt điểm. Theo đó, Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ cam kết sẽ giải tỏa diện tích lấn chiếm, trả lại nguyên trạng đường cho bà con, đồng thời lên phương án mở rộng con đường này từ 5m lên 9,5m nhằm giúp việc đi lại của người dân được thuận tiện.

Trao đổi với chúng tôi, bà Trần Thị Hồng Nhung, Trưởng phòng Tổng hợp và xử lý đơn thư, Ban Nội chính Tỉnh ủy Thái Nguyên cho biết: “Trước đây, tại các buổi tiếp công dân, sau khi nghe kiến nghị của người dân, các cơ quan liên quan thường đọc báo cáo diễn biến sự việc, quá trình giải quyết, điều này gây khó khăn cho người chủ trì bởi không nắm được thực tế, nhất là những vụ việc liên quan đến đất đai. Sau khi Tỉnh ủy Thái Nguyên có quyết định chuyển đổi số, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, trước mỗi sự việc, chúng tôi sẽ phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Thái Nguyên quay video, dựng thành phóng sự, có ý kiến của người dân và các bên liên quan để trình chiếu trực tiếp tại buổi tiếp công dân. Cách làm này giúp đồng chí Bí thư Tỉnh ủy và các cơ quan liên quan nắm rõ hơn sự việc, qua đó mang lại hiệu quả rõ rệt trong công tác tiếp công dân”.

Tại tỉnh Bắc Ninh, trước đây, mỗi lần tới ngày tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo tỉnh, từ 3 đến 4 giờ sáng, người dân đã đến xếp hàng “nhận chỗ”, chen chúc, xô đẩy nhau ở bộ phận tiếp nhận hồ sơ, vừa vất vả cho cả người dân và cán bộ tiếp dân, vừa tạo nên khung cảnh lộn xộn. Chính vì vậy, Ban tiếp công dân tỉnh lắp máy cấp số thứ tự tự động. Máy lấy số thứ tự đơn giản, chi phí không cao nhưng mang lại hiệu quả tích cực. Một trong những cách làm hay của tỉnh Bắc Ninh là tổ chức tiếp công dân trực tuyến, kết nối các điểm cầu. Trong quá trình tiếp công dân trực tuyến, người chủ trì sẽ ở tại điểm cầu Ban tiếp công dân tỉnh và kết nối với lãnh đạo các địa phương tại 8 điểm cầu ở các huyện, thành phố. Tất cả vụ việc kéo dài, đơn thư vượt cấp, người chủ trì sẽ yêu cầu lãnh đạo địa phương nơi công dân cư trú giải trình những thắc mắc của công dân và hướng giải quyết trong thời gian tới. Dù phương pháp tiếp công dân trực tuyến, kết nối các điểm cầu mới được thực hiện nhưng mang lại những hiệu quả tích cực vì đã giải đáp, trả lời trực tiếp các vấn đề công dân quan tâm, đồng thời thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong giải quyết đơn thư KN, TC, bảo đảm thông suốt công tác phối hợp giữa các cấp trong giải quyết đơn thư KN, TC.

Không chỉ Bắc Ninh, Thái Nguyên, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong toàn bộ quá trình hay trong từng khâu của công tác tiếp công dân ngày càng được các địa phương chú trọng. Đây là điểm mới khiến việc tiếp công dân được thực hiện thuận tiện và ngày càng hiệu quả.

(còn nữa)

Bài và ảnh: HỒNG ANH - ĐỨC THỊNH - HUYỀN TRANG