Bài 2: Minh bạch, giải quyết kịp thời một số vấn đề bức xúc
Thông qua kênh của Thường trực HĐND các xã đề nghị cung cấp thông tin các số liệu trên địa bàn liên quan đến nội dung chất vấn; khích lệ đại biểu phát huy năng lực sở trường, mạnh dạn thảo luận, chất vấn, tranh luận; tổ chức giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND để giám sát, đôn đốc việc thực hiện sau chất vấn… Tổ chức khảo sát ban đầu; xem xét kỹ hồ sơ, tài liệu liên quan đến nội dung giám sát… Những cách làm linh hoạt này đã giúp hoạt động chất vấn và giám sát của HĐND huyện Nghi Lộc, Nghệ An có nhiều chuyển biến tích cực; một số vấn đề bức xúc được công khai, dân chủ, minh bạch và giải quyết kịp thời.
Bài 1: Rõ trách nhiệm, lộ trình, nội dung tái giám sát
Tổ chức giải trình để giám sát, đôn đốc việc thực hiện lời hứa
Xác định rõ tầm quan trọng của hoạt động chất vấn tại kỳ họp, các kỳ họp HĐND huyện Nghi Lộc đã dành lượng thời gian khá nhiều cho hoạt động này. Các nội dung chất vấn được thảo luận kỹ trước khi quyết định, tập trung vào những vấn đề cử tri và Nhân dân đặc biệt quan tâm.
Thường trực HĐND huyện chú trọng lựa chọn nội dung chất vấn từ nhiều kênh: từ giám sát của đại biểu, Thường trực, các Ban HĐND; từ dư luận xã hội; kiến nghị của cử tri trước và sau các cuộc TXCT để lựa chọn các nhóm vấn đề trọng tâm. Đồng thời, quan tâm cung cấp kịp thời các thông tin cho đại biểu như các quy định của pháp luật hiện hành về nội dung chất vấn, các báo cáo của cơ quan chuyên môn và UBND; thông tin từ hoạt động giám sát thường xuyên, chuyên đề của Thường trực và các Ban của HĐND; qua hoạt động TXCT, đặc biệt là thông qua kênh của Thường trực HĐND các xã đề nghị cung cấp thông tin các số liệu trên địa bàn liên quan đến nội dung chất vấn.
Trên thực tế, sự linh hoạt, mềm dẻo, kiên quyết trong điều hành của Chủ tọa đã tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn, nhất là khích lệ đại biểu phát huy năng lực sở trường, mạnh dạn thảo luận, chất vấn, tranh luận. Vì vậy, những câu hỏi chất vấn rõ ràng, trọng tâm có địa chỉ, như: lĩnh vực Tài nguyên - Môi trường; hệ thống lưới điện hạ áp nông thôn; công tác sắp xếp, bố trí giáo viên, cơ sở vật chất trường học; cải cách hành chính. Nhiều vấn đề được đại biểu chất vấn, tái chất vấn đến cùng. Trưởng các phòng, ngành nghiêm túc tiếp thu, trả lời thẳng thắn trách nhiệm, một số phòng, ngành đưa ra các giải pháp khắc phục có tính khả thi cao. Sau mỗi nội dung chất vấn, Chủ tọa kỳ họp kết luận cụ thể rõ ràng và làm rõ các vấn đề liên quan; đồng thời, đưa ra các biện pháp, hướng xử lý tiếp theo để giải quyết tốt các vấn đề đã đưa ra chất vấn.
Đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện các nội dung và lời hứa của các trưởng phòng, ngành sau chất vấn, Thường trực HĐND huyện phân công theo dõi, đôn đốc UBND và các cơ quan chuyên môn. Nhất là tổ chức 2 buổi giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND để giám sát, đôn đốc việc thực hiện sau chất vấn đối với Phòng Tài nguyên - Môi trường và Phòng Giáo dục - Đào tạo huyện.
Thường trực HĐND huyện Nghi Lộc tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng hoạt động cho Thường trực, Trưởng, Phó các Ban HĐND xã, thị trấn nhiệm kỳ 2021 - 2026
Ảnh: Nhật Tuấn
Khảo sát ban đầu, xem xét kỹ hồ sơ, tài liệu
Năm 2022, Thường trực và các Ban HĐND huyện tổ chức 9 cuộc giám sát chuyên đề tại 47 cơ quan, đơn vị, phát hiện nhiều bất cập, hạn chế và sai sót trong công tác quản lý nhà nước, giúp cho chính quyền từ huyện đến cơ sở và một số cơ quan, đơn vị chấn chỉnh trong công tác quản lý.
Qua thực tiễn, Thường trực HĐND huyện Nghi Lộc cho rằng: yêu cầu đầu tiên đặt ra là việc lựa chọn chủ đề giám sát phải sát với thực tế, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân và hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp. Việc xây dựng Kế hoạch giám sát phải trên cơ sở rà soát, đánh giá những tồn tại, bất cập, hạn chế để lựa chọn đơn vị được giám sát. Chú trọng mở rộng giám sát qua báo cáo để có thêm thông tin và đánh giá được toàn diện hơn các lĩnh vực được giám sát.
Khi tiến hành giám sát, nên tổ chức một bước khảo sát ban đầu để nắm sâu về thông tin tình hình. Quá trình giám sát, ngoài xem xét báo cáo, cần xem xét kỹ hồ sơ, tài liệu liên quan đến nội dung giám sát để đưa ra các kiến nghị sát, đúng với thực tế quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ của các đối tượng được giám sát. Chú trọng theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát, định kỳ 6 tháng 1 lần yêu cầu các đơn vị được giám sát báo cáo kết quả khắc phục.
Cơ sở quan trọng cho những quyết sách hợp lòng dân
Có thể khẳng định, hoạt động chất vấn và giám sát của HĐND huyện Nghi Lộc từ đầu nhiệm kỳ đến nay có nhiều đổi mới và chuyển biến tích cực, được cử tri và Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Một số vấn đề bức xúc được công khai, dân chủ, minh bạch và giải quyết kịp thời như: cấp, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hoạt động của trung tâm giao dịch một cửa huyện và công tác cải cách hành chính từ huyện đến xã; khắc phục được một số ách yếu về điện.
Thông qua hoạt động chất vấn và giám sát, Thường trực HĐND huyện đã kiến nghị UBND huyện xem xét trình HĐND huyện ban hành Nghị quyết về hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất công nghệ cao mức 200 triệu/mô hình. Đến nay, toàn huyện hỗ trợ 15 mô hình. 9 mô hình cải cách hành chính cấp xã, mỗi mô hình 100 triệu. Nâng mức hỗ trợ xây dựng trường chuẩn quốc gia từ 300 lên 500 triệu đồng. Hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn trên 40 tỷ đồng. Ban hành một số chủ trương liên quan đến các công trình cấp bách ách yếu ảnh hưởng đến đời sống dân sinh như: đường giao thông, trạm bơm, cầu và nhà văn hóa tránh lũ. Qua đó, đã góp phần tích cực ổn định chính trị và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện.