Bài 3: Mô hình kinh tế giúp dân thoát nghèo bền vững

Như một sự bảo đảm vững chắc cho những chủ trương đúng đắn của Bộ Quốc phòng, Quân Khu 2 và trực tiếp là cống hiến của những người lính Đoàn KT-QP 379 suốt hành trình giúp đồng bào dân tộc miền núi phát triển kinh tế, ổn định đời sống, bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc.

Thoát nghèo từ cặp lợn giống

Phải hẹn trước một ngày, tranh thủ lúc sáng sớm chúng tôi mới gặp được ông Lò Văn Phó ở bản Nà Hì 2, xã Nà Hì, huyện Nậm Pồ. Vì bây giờ tháng 6, vào đúng vụ mùa nên ông Phó cũng như hầu hết người dân trong bản đều ra ruộng sớm cấy lúa. Ở tuổi ngoài 70 nhưng lão nông Lò Văn Phó còn rất vâm váp. Chỉ có hai vợ chồng ông nhưng nuôi 6 con bò, gần 100 con ngan, vịt, đàn bồ câu hơn 80 con, ao cá gần 1000m2 với giàn mướp, bí sai trĩu trịt và cả vườn rau xanh. Thấy chúng tôi đến, quần vẫn xắn đến tận bẹn ông Phó cởi mở: “Lão vừa cho đàn vịt ăn. Cắt cỏ cho cá. Hẹn các chú đến nên cho ăn muộn rồi ra làm ruộng cấy lúa luôn”. Cách nhà gần 2km, ông Phó có dựng một lán trại vừa để chăn thả bò, đồng thời tiện chăm sóc mấy sào ruộng. Ông Phó bảo, với các loại vật nuôi, cây trồng hiện nay của gia đình, trừ chi phí mỗi năm ông bà để ra được 70-80 triệu đồng. Ông Phó tâm đắc: “Cuộc sống dân bản khấm khá như ngày hôm nay, trước tiên nhờ ơn Đảng, Quân đội đã quan tâm mở mang con đường liên thông với xã, huyện, ra thành phố. Đặc biệt là các chú bộ đội, không ngại khó, ngại khổ lặn lội từ dưới xuôi lên, dạy dân cách làm ăn, ở vệ sinh, mở mang văn hóa”.

Vườn rau xanh tốt của gia đình ông Lò Văn Phó, xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ khi áp dụng kỹ thuật, giống mới do cán bộ Đoàn KT-QP 379 giúp đỡ.

Sau một hồi sôi nổi, ông Phó bùi ngùi nhớ lại chuyện cách đây hơn chục năm. Ông bà sinh được năm người con, đất khai hoang thì rộng nhưng chỉ biết đốt rừng chồng lúa nương. Chủ yếu bằng phương pháp chọc lỗ tra hạt, năng suất thấp một năm đói giáp hạt đến 5 tháng. Từ tháng 6 đến tháng 10. Ngoài trồng lúa nương, ông bà Phó cũng như người dân ở đây không biết làm gì thêm. Rảnh rỗi thì vào rừng hái rau, đào củ mài về ăn qua ngày.

Khi Đoàn KT-QP 379 thành lập Nông trường 1 (nay là Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị số 8) tại xã Nà Hì cuộc sống của người dân dần thay đổi. Cũng chính trên mảnh đất nghèo khó này, bộ đội đào ao thả cá, nuôi trâu, bò, gà lợn, trồng rau xanh tốt mùa nào rau củ đấy, chẳng khi nào đất nghỉ. Ban đầu người dân băn khoăn không biết bộ đội có “phép lạ” gì mà rau quả quanh năm tươi tốt, vật nuôi lớn nhanh như thổi. Người dân lên đơn vị xin rau, bộ đội hướng dẫn cách cải tạo đất, cách bón phân. Rồi chính bộ đội của Nông trường 1, tỏa về các bản hướng dẫn bà con làm phân xanh, lấy trấu (vỏ thóc) chăm bón cho đất trồng rau. Bộ đội cầm tay chỉ việc cho dân, dân tin làm theo.

Kể về mô hình kinh tế nhà mình ông Phó thật thà: “Mô hình chăn nuôi nhà tôi cũng được khởi đầu từ đôi lợn nái của Nông trường 1 cấp. Thấm thoát đã hơn chục năm, đôi lợn cho biết bao con giống. Kinh tế gia đình tôi cũng khấm khá lên từ đó. Đến nay, đôi lợn Nông trường cấp gia đình tôi vẫn nuôi như một kỷ niệm tri ân khi nghèo khó”. Nhận được giúp đỡ, vươn lên thoát nghèo, ông Phó cũng chia sẻ bát ăn, bát để với người dân trong bản. Hiện nay, ông đang cho hộ gia đình ông Thùng Văn Say nuôi rẽ một con bò. Bò mẹ do gia đình ông Phó cấp, hộ ông Say chăn thả. Khi bò mẹ đẻ, con bê nuôi trưởng thành hai hộ chia đôi.

Theo ông Thùng Văn Len, Bí thư Chi bộ bản Nà Hì 2: “Đến nay, bản đã nhận nhiều sự hỗ trợ của Đoàn KT-QP 379, trâu bò, lợn, ngan, vịt. Từ những con giống ban đầu bản đã phát triển được gần chục mô hình kinh tế. Sự giúp đỡ của bộ đội về vật chất không nhiều nhưng quan trọng nhất là giúp bà con thay đổi được nhận thức, đổi mới cách làm ăn, loại bỏ hủ tục, tập quán canh tác lạc hậu. Đó là chiếc cần câu quý giá giúp dân thoát nghèo”.

Phát triển các mô hình kinh tế

Theo chị Pờ Mỳ Lế, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch hội đồng nhân dân xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, giúp dân thoát nghèo không phải là cho người dân một vài tạ gạo, mấy con bò. Đối với người đồng bào dân tộc miền núi thì việc đó khó hơn nhiều, phải giúp dân thay đổi nhận thức. Để làm được điều đó bộ đội phải đằm mình cùng dân, hướng dẫn, cầm tay chỉ việc cho dân. Ở xã Sín Thầu có 91% là người Hà Nhì. Trước đây hủ tục của người dân rất nặng nề. Công việc chủ yếu đặt lên đôi vai người phụ nữ. Đàn ông hay uống rượu, say khướt suốt ngày nên làm thì lười. Vì vậy, trong một thời gian dài, đồng bào ở ngã ba biên giới Việt Nam-Lào-Trung Quốc đói nghèo triền miên. Từ khi có các lực lượng bộ đội, đặc biệt là Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị số 7, Đoàn KT-QP 379 vận động giúp đỡ. Nhận thức của bà con thay đổi, phát triển kinh tế hộ gia đình.

Ông Lỳ Xuyến Phù bản A Pa Chải, xã Sín Thầu vui mừng bắt được con cá chép 8kg từ ao của gia đình.

Chúng tôi cùng chị Lế, Trung tá Ngô Quốc Hùng, Chính trị viên Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị số 7 xuống bản thăm các bản. Ở bản A Pa Chải ông Lù Lì Chừ, đang cho lợn ăn. Thấy chúng tôi đến, ông Chừ giới thiệu ngay: “Cái chuồng mới này được bộ đội Đội 7 hỗ trợ xi măng và giúp ngày công làm giúp mình”. Chuồng lợn không rộng nhưng đàn lợn 5 con nhà anh Lù từ nay không phải thả rông, đi ủi đất, vệ sinh lung tung khắp nhà nữa. Xúc động nắm tay anh Hùng, ông Lù líu ríu: “Cảm ơn các anh bộ đội nhiều lắm”. Rồi như chợt nhớ ra điều gì, ông Lù dẫn chúng tôi ra thăm vườn rau ao cá. Ông Lù bảo, ao cá này cũng do bộ đội giúp đỡ một phần công múc đất. Lấy nắm cỏ ông Lù thả xuống mặt nước đàn cá lượn lờ đớp cỏ uồm uồm. Nhìn thích mắt chị Lế vui vẻ nói: “Tiếng cá đớp nước, vườn rau xanh tốt là tín hiệu của cuộc sống no ấm của dân bản”.

Rời nhà ông Lù chúng tôi đến thăm ông Lỳ Xuyến Phù, Bí thư Chi bộ bản A Pa Chải. Trước đây ông Phú cũng có hơn 20 năm công tác ở xã Sín Thầu, giờ về hưu, ông tham gia hoạt động của bản. Là đảng viên gương mẫu, nghỉ hưu nhưng nhà ông vẫn có trang trại, ao rộng gần 10.000m2, sâu 2, 3m. Nuôi gần 200 con vịt một chục con trâu. Ông Phù chia sẻ: “Ở xã Sín Thầu, mô hình trang trại như gia đình tôi có đến gần 20 hộ. Nhiều hộ quy mô còn lớn hơn. Có được như ngày hôm nay, là nhờ sự giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ giữa Đoàn KT-QP 379 và chính quyền địa phương. Ngày trước, người dân ở đây chỉ biết làm nương. Để vận động bà con trồng lúa nước phải vận động một số hộ làm điểm, trong đó có gia đình tôi. Bộ đội Đoàn KT-QP 379 hướng dẫn kỹ thuật, chọn giống năng suất cao, mấy vụ đầu tôi và các anh bộ đội phải thường xuyên túc trực ngoài ruộng. Đến khi năng suất cao người dân mới tin và làm theo. Người dân ở đây là vậy, phải thấy có kết quả, cầm tay hướng dẫn thì họ mới làm. Cuộc sống dân bản no ấm như ngày nay, cảm ơn các anh bộ đội rất nhiều”. Đến nay, 100% người dân ở xã Sín Thầu đã biết trồng lúa nước. Ngoài vụ lúa chính người dân còn biết trồng ngô, khoai gối vụ mùa. Theo chị Pờ Mỳ Lế, tỷ lệ hộ nghèo ở xã còn cao, 42,21% nhưng cái nghèo đã thoát hẳn với cái đói. Người dân trong xã không còn ai phải chịu đói do thiếu lương thực, thực phẩm.

Chúng tôi đến thăm nhiều mô hình kinh tế gia đình được các cán bộ, chiến sĩ Đoàn KT-QP 379 giúp như ở huyện Mường Nhé, huyện Nậm Pồ. Đến đâu chúng tôi cũng cảm nhận được tình cảm chân thành, thắm thiết giữa quân với dân. Mỗi vùng đất, thổ nhưỡng khác nhau, bộ đội Đoàn KT-QP 379 lại tìm cách làm, cây, con giống phù hợp để giúp dân thoát nghèo. Vẫn biết rằng, tỉ lệ nghèo đói ở các xã biên giới tỉnh Điện Biên còn rất cao. Tuy nhiên, với những phương pháp giúp đỡ tích cực như hiện nay của Đoàn KT-QP 379, phối hợp với các lực lượng vũ trang khác và chính quyền địa phương, chúng tôi tin tưởng rằng, số hộ nghèo sẽ giảm xuống nhanh chóng. Cuộc sống của người dân dần đầy đủ và tiện nghi là tường thành bảo vệ vững chắc biên giới Tổ quốc.

Năm 2018, Đoàn KT-QP 379 đã tổ chức ba đợt tập huấn cho 117 hộ và tám buổi tuyên truyền cho 1200 lượt người dân về kỹ thuật chăn nuôi gia cầm, trồng khoai tây cao sản, sinh đẻ có kế hoạch, Luật bình đẳng giới và tác hại của ma túy; hỗ trợ con giống, thức ăn chăn nuôi cho 101 hộ, trị giá 1 tỷ đồng.

Thực hiện Đề án 79 của Chính phủ, từ năm 2012 đến nay, Đoàn KT-QP 379 đã huy động trên 2.000 ngày công, cùng phương tiện vận tải di chuyển tài sản, làm nhà, bố trí, sắp xếp ổn định cho 75 hộ với 342 nhân khẩu ở các bản Mường Toong 6,7,8. Ngoài ra đơn vị tư vấn khám, cấp thuốc miễn phí cho 327 lượt người dân…góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị trên địa bàn huyện Mường Nhé.

Bài, ảnh: VĂN TUẤN