Bài 3: Nhân lên sức mạnh từ công nghệ và phương tiện hiện đại (Tiếp theo và hết)

Vững tin làm chủ

Mới đây, đề tài “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị đa truy nhập cấp chiến thuật HTC-ISR2017” của nhóm tác giả: Thượng úy Phan Văn Khấn, Đại úy Lê Văn Hồng, Trung úy Nguyễn Duy Tùng thuộc Trung tâm Kỹ thuật thông tin công nghệ cao (KTTTCNC) giành giải Nhất Giải thưởng "Tuổi trẻ sáng tạo" trong quân đội lần thứ XX một cách thuyết phục. Việc nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thành công thiết bị được coi là bước đột phá trong nghiên cứu, tự sản xuất thiết bị truyền số liệu lớp truy nhập, hiện tại chưa có đơn vị nào trong nước sản xuất thiết bị có chức năng tương tự. Đây cũng là lần đầu tiên một thiết bị router tích hợp đa dịch vụ được quân đội chủ động làm chủ 100% về thiết kế và chế tạo. Sản phẩm nêu trên là một trong số hàng trăm công trình sáng tạo của Trung tâm KTTTCNC trong 10 năm qua.

Theo Đại tá Hồ Xuân Hổ, Giám đốc Trung tâm KTTTCNC, đơn vị đã chủ động “đi tắt, đón đầu" trong nghiên cứu ứng dụng công nghệ hiện đại, kỹ thuật tiên tiến; hoạt động nghiên cứu đồng bộ với các nhiệm vụ bảo đảm TTLL và bảo đảm kỹ thuật (BĐKT). Trung tâm đã tăng cường hợp tác nghiên cứu với các cơ sở khoa học trong và ngoài quân đội, thực hiện đa dạng các cấp độ nghiên cứu, kết hợp tổ chức nhóm nghiên cứu đối với từng nhiệm vụ. Do đó, nghiên cứu khoa học của trung tâm đã có được kết quả tốt, ứng dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến, công nghệ hiện đại, nâng cao năng lực thiết kế, chế thử trong công tác BĐKT, từng bước “nội địa hóa” sản xuất vật tư kỹ thuật. Từ năm 2018 đến nay, trung tâm đã nghiên cứu, tự chủ BĐKT cho trang bị cấp chiến lược bằng vật tư trong nước; từng bước nghiên cứu bảo đảm trang bị thông tin cấp chiến dịch, chiến thuật, thay thế nhập ngoại.

Một số sản phẩm vũ khí thiết bị kỹ thuật ngành thông tin. Ảnh: qdnd.vn

Để vững tin làm chủ công nghệ, lãnh đạo, chỉ huy Lữ đoàn 205 luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (SKCTKT), ứng dụng các công nghệ mới trong thực hiện nhiệm vụ. Hằng năm, lữ đoàn có 5-7 sáng kiến được ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn, góp phần quan trọng thúc đẩy và tạo những bước đột phá mới trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, bảo đảm TTLL thường xuyên cũng như đột xuất. Nhiều sáng kiến có giá trị thực tiễn lớn, đoạt giải cao, áp dụng hiệu quả, như: Bộ tập trung thuê bao; phần mềm hỗ trợ BĐKT điện thoại IP Phone; mạng cảm biến giám sát chỉ số môi trường trong kho, phòng trạm máy. Đặc biệt, lữ đoàn thường xuyên đẩy mạnh nghiên cứu những phương thức BĐKT thông tin phù hợp với các hình thức tác chiến đa dạng và trong điều kiện tác chiến điện tử, tác chiến mạng. Riêng năm 2020, lữ đoàn giao nhiệm vụ nghiên cứu 12 SKCTKT, tạo đà để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, sáng chế, sáng tạo trong những năm tiếp theo, quyết tâm để ngày càng làm chủ được tốt hơn và nhiều hơn các phương tiện hiện đại.

Tương tự, ở Lữ đoàn 134, phong trào nghiên cứu, SKCTKT luôn được chỉ huy các cấp coi trọng và đề cao. Thượng tá Ngô Kim Đăng, Lữ đoàn trưởng cho biết: “Ý thức sâu sắc trách nhiệm của lực lượng được xác định tiến thẳng lên hiện đại, đội ngũ cán bộ, nhân viên lữ đoàn luôn tích cực học tập, tìm tòi, nghiên cứu. Tính riêng trong 5 năm qua, lữ đoàn có 5 SKCTKT, trong đó có 3 sáng kiến đoạt giải Nhì và giải Ba Giải thưởng "Tuổi trẻ sáng tạo" trong quân đội. Các sáng kiến, cải tiến đều có tính ứng dụng cao trong công tác BĐKT cho hệ thống TTLL”.

Theo lãnh đạo Binh chủng TTLL, trong 10 năm qua, phong trào nghiên cứu, SKCTKT ở các đơn vị trong toàn binh chủng thực sự đem lại hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc để binh chủng vươn lên làm chủ ngày càng tốt hơn những công nghệ hiện đại. Trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ quân sự, binh chủng đã chủ động tiếp cận và từng bước làm chủ công nghệ mới để nghiên cứu chế tạo các trang bị TTLL và vật tư, phụ tùng đồng bộ, góp phần bảo đảm trang bị TTLL và BĐKT, nhất là cho các trang bị thông tin thế hệ mới, có tỷ trọng phần mềm cao. Từ năm 2011 đến nay, binh chủng đã và đang hoàn thành 1 đề tài cấp quốc gia, 22 đề tài cấp Bộ Quốc phòng, 84 đề tài cấp ngành, 151 đề tài cấp cơ sở, 17 nhiệm vụ nghiên cứu phục vụ BĐKT. Nhiều đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu đã được ứng dụng có hiệu quả trong thực tiễn; nhiều sản phẩm mang tính đột phá trong nghiên cứu chế tạo, làm chủ hoàn toàn và phát triển các tính năng bảo mật, nhảy tần, chống tác chiến điện tử của các dòng máy vô tuyến điện công nghệ cao; một số sản phẩm được xác định dùng riêng cho vô tuyến điện quân sự.

Cùng với việc chủ động nghiên cứu, phát huy SKCTKT thì việc đẩy mạnh phong trào tự học tập nâng cao trình độ để làm chủ các phương tiện hiện đại đã được các đơn vị trong toàn binh chủng triển khai nghiêm túc, hiệu quả. Thiếu tá, Thạc sĩ Nguyễn Quách Cơ (Phòng Kỹ thuật vô tuyến điện, Trung tâm KTTTCNC) tâm sự: “Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, chúng tôi phải nỗ lực tự học, tự nghiên cứu rất nhiều. Ở đơn vị tôi, đồng chí nào cũng liên tục trang bị cho mình những kiến thức khoa học kỹ thuật, tổ chức thông tin, trang thiết bị để thực hiện tốt nhiệm vụ. Các kỹ thuật khó như lập trình, xử lý tín hiệu tốc độ cao, kỹ thuật mã hóa tiên tiến... đòi hỏi phải dành rất nhiều thời gian mới làm chủ được. Ở trung tâm, hầu như ai cũng đọc thành thạo tài liệu tiếng Anh. Mỗi lần làm chủ được một công nghệ hay điều gì mới mẻ và đưa vào ứng dụng trong thông tin quân sự, chúng tôi rất vui và tự hào”.

Sau khi tìm hiểu, khảo sát ở nhiều đơn vị trong Binh chủng TTLL, chúng tôi đem điều tâm huyết về phong trào tự học để trao đổi với Thiếu tướng Trần Minh Tâm, Chính ủy binh chủng và được nghe những chia sẻ chân thành: “Con người phải được ưu tiên hàng đầu trong quá trình hiện đại hóa lực lượng. Tâm niệm như thế nên chúng tôi chủ trương xây dựng binh chủng học tập, binh chủng điện tử, phát động phong trào tự học trong toàn lực lượng TTLL. Từ những chủ trương, giải pháp sát trúng và sự vận dụng sáng tạo nhiều phương pháp trong triển khai thực hiện, đến nay phong trào tự học tập thực sự có sức lan tỏa sâu rộng, góp phần nhân lên ý thức tự học, tự rèn, nâng cao trình độ, năng lực, khả năng làm chủ trang thiết bị hiện đại của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, nhân viên trong binh chủng”.

Nâng tầm công nghệ

Để nâng tầm công nghệ, Đảng ủy, Bộ tư lệnh binh chủng đã chỉ đạo Cục Kỹ thuật phối hợp chặt chẽ với cơ quan tham mưu trong sản xuất, mua sắm trang bị bảo đảm đúng nguyên tắc, an toàn, tiết kiệm; kịp thời cấp phát cho các đơn vị bảo đảm tốt các nhiệm vụ thường xuyên và SSCĐ. Chỉ đạo các cơ sở kỹ thuật của binh chủng tích cực nghiên cứu cải tiến, chế thử và sản xuất trang bị đáp ứng yêu cầu về dịch vụ và chất lượng thông tin ngày càng cao; hiệp đồng chặt chẽ với các doanh nghiệp trong quân đội đặt hàng sản xuất các loại trang bị thông tin phù hợp với tổ chức của hệ thống TTLL quân sự. Binh chủng chủ trương đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, kết hợp mua sắm với đầu tư sản xuất trong nước, từng bước hạn chế phụ thuộc vào nước ngoài.

Đại tá Nguyễn Minh Huấn, Phó cục trưởng Cục Kỹ thuật, Binh chủng TTLL cho biết: "Trong 5 năm gần đây, công tác BĐKT cho trang bị hệ thống có nhiều đột phá. Binh chủng đã tự chủ trong công tác bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa thay thế trang bị các trạm HUB vệ tinh, trạm tổng đài SCN Trunking; chỉ đạo Nhà máy Z755 và Trung tâm KTTTCNC hoàn thành 100% chỉ tiêu sản lượng sản xuất vật tư kỹ thuật, phương tiện đảm bảo và sửa chữa trang bị thông tin bằng ngân sách xí nghiệp hằng năm, bảo đảm kịp thời cho các nhiệm vụ. Cục cũng chỉ đạo BĐKT tốt cho nhiệm vụ quy hoạch nâng cấp chất lượng mạng tổng đài, lắp đặt thiết bị truyền số liệu, thay thế thiết bị truyền dẫn mới tại khu vực Đông Nam Bộ, đường trục 1A, QC... Chủ động đề xuất giải pháp nhằm hạn chế tác động của môi trường biển lên thiết bị TTLL, do đó tỷ lệ hư hỏng giảm đáng kể; hoàn thành củng cố an toàn, nguồn điện môi trường cho 100% các trạm thông tin cấp chiến lược, chiến dịch và thay thế nguồn điện cho 75% trạm cấp chiến thuật".

Cũng trong giai đoạn 2015-2020, Binh chủng TTLL thành lập mới các tổ BĐKT cơ động theo địa bàn các quân khu, quân chủng và các đơn vị trực thuộc. Đến nay, 100% tổ BĐKT cơ động hoạt động có nền nếp, kịp thời tham gia xử lý các sự cố kỹ thuật, lắp đặt triển khai mới và bảo quản, bảo dưỡng các trang bị kỹ thuật, góp phần duy trì tốt sự ổn định của hệ thống TTLL quân sự. Hệ thống nhà kho cấp chiến lược cơ bản bảo đảm chính quy, đủ điều kiện cất giữ trang bị lâu dài. Các trạm, xưởng sửa chữa được tập trung củng cố, nâng cấp, nâng cao điều kiện cất giữ bảo đảm an toàn các trang bị thông tin công nghệ cao cho các đơn vị cấp chiến dịch, chiến thuật toàn quân. Binh chủng còn củng cố hạ tầng kỹ thuật và bổ sung trang thiết bị công nghệ cho 19 trung tâm BĐKT, xưởng sửa chữa cấp chiến dịch, 115 trạm sửa chữa cấp chiến thuật và bảo đảm trang bị dụng cụ cho 32 tổ BĐKT cơ động thành lập mới. Tập trung nâng cao năng lực cho các cơ sở kỹ thuật, chủ động đề xuất và triển khai thực hiện hiệu quả đầu tư chiều sâu công nghệ tại Nhà máy Z755 và Trung tâm KTTTCNC. Nhà máy Z755 đã có chuyển biến tích cực trong công tác BĐKT cho trang bị thông tin thế hệ mới (tổng đài, VSAT, TSL, máy vô tuyến điện thế hệ mới...). Đặc biệt, các sản phẩm môi trường hóa cho thông tin biển, đảo, chất lượng sản phẩm của nhà máy và trung tâm ngày càng được nâng cao.

Theo đánh giá của lãnh đạo Binh chủng TTLL, so với năm 2010, đến nay công tác quy hoạch sử dụng trang bị đã xác định cơ bản rõ ràng cho từng danh mục, chủng loại trang bị và thời gian sử dụng; tính năng chiến thuật, kỹ thuật phù hợp với yêu cầu bảo đảm TTLL quân sự. Binh chủng đã kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo, định hướng sử dụng trang bị thông tin trong quy hoạch, ngoài quy hoạch; hằng năm, các trang bị thông tin thế hệ mới từng bước được đưa vào thay thế những trang bị thông tin thế hệ cũ. Cùng với đó, định hướng và chỉ đạo các cơ sở kỹ thuật cấp chiến lược tích cực nghiên cứu cải tiến, chế thử và sản xuất trang bị đáp ứng yêu cầu về dịch vụ và chất lượng thông tin ngày càng cao. Chủ động nghiên cứu, tích cực tham mưu về định hướng công tác BĐKT thông tin trong điều kiện khoa học kỹ thuật phát triển mạnh, vòng đời công nghệ của trang bị ngắn. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, kết hợp mua sắm của nước ngoài với sản xuất trong nước, từng bước hạn chế phụ thuộc vào nước ngoài. Nhà máy Z755 và Trung tâm KTTTCNC của binh chủng đã sản xuất được các loại bảng mạch, vật tư của 100% thiết bị vô tuyến điện; 100% tổng đài cấp chiến dịch, chiến thuật; 50% thiết bị VSAT đầu cuối; 95% hư hỏng của trang bị thông tin từ cấp chiến lược đến chiến thuật được sửa chữa ở các cơ sở BĐKT thông tin quân sự.

Việc được đầu tư mua sắm cùng với khả năng vươn lên tự chủ đã đưa Binh chủng TTLL phát triển lên một tầm cao mới về công nghệ, đủ năng lực để gánh trên vai trọng trách hiện thực hóa mục tiêu tiến thẳng lên hiện đại.

Thay lời kết

Trong chặng đường một thập kỷ qua, nhất là trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X, Binh chủng TTLL đã đạt được những thành tựu quan trọng, tạo nền tảng vững chắc để bứt tốc tiến lên hiện đại. Song bên cạnh đó, vẫn còn không ít khó khăn, rào cản đặt ra, đòi hỏi sự nỗ lực của mọi cán bộ, chiến sĩ trong toàn binh chủng cùng sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và các cấp, các ngành. Cán bộ, chiến sĩ Binh chủng TTLL và các đơn vị trong toàn quân tin tưởng rằng: Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI sẽ tiếp tục vạch định những đường lối, chủ trương sát đúng cho công cuộc tiến lên hiện đại của các quân chủng, binh chủng, lực lượng, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Nhóm phóng viên CTĐ, CTCT